Biologik membranalar, plazmalemma, hujayra organoidlari endoplazmatik to'r, ribosoma, golji apparati va lizosoma tuzilishi

oraliqlari
Ichki membrana
Tashqi membrana
DNK
Kristalar
Ribosomalar
Granulalar
Prokariot va eukariot hujayralarning solishtirishma farqlari:
* Eukariotlarda aniq yadro va membranali organoidlar mavjud, prokariotlarda ular yo’q’
* Eukariotlar hajmi o’rtacha 10-50 mkm, prokariotlarda esa 0,5-5 mkm, gigant hujayralar faqat
eukariotlarga xos;
Eukariotlarda sitoskeletni mavjud, prokariotlarda u yo’q;
PLASTIDALAR
Etioplast
Proplastid
Xromoplast
Xloroplast
Leykoplast
Amiloplast
Statolit
Elayoplast
Proteinoplast

Organellalar	Asosiy vazifasi	Tarkibi	Organizmlar
Xloroplastlar (plastidalar)	Fotosintez	Ikki membranali	O’simliklar va prostistlar
Endoplazmatik to’r	Yangi oqsillarni uzatish va jipslashtirish; Lipidlar sintezi	Bir membranali	Barcha eukariotlar
Goldji apparati	Oqsillarni saralash va qayta shakllantirish	Bir membranali	Barcha eukariotlar
Mitoxondriyalar	Energiyani ishlab chiqarish	Ikki membranali	Ko’pchilik eukariotlar
Vakuollar	Zahira, gomeostani ushlab turish O’simliklarda hujayra shaklini ta’minlaydi (turgor)	Bir membranali	Eukariotlar, asosan o’simliklarda
Yadro	DNK ni saqlash va RNK transkirpsiyasi	Ikki memdranali	Barcha eukariotlar

Eukariotlar organoidlari

Organodlar	Vazifasi	Bakteriyalar	O’simliklar	Hayvonlar
Yadro	Nasliy ma’lumotlarni saqlash, RNK sintezi	Yo’q	Mavjud	Mavjud
Xromosoma	DNK dan tashkil topgan nasliy material	Yo’q	Mavjud	Mavjud
Ribosomalar	Oqsil sintezlovchi ikki qismli organellalar	Mavjud	Mavjud	Mavjud
Mitoxondriyalar	ATF ni sintezlovchi ikki qavatli membranali organellalar	Yo’q	Mavjud	Mavjud
Goldji kompleksi	Murakkab oqsillar, polisaxaridlar, to’plam va sekretsiyalarini sintezlaydi	Yo’q	Mavjud	Mavjud
Endoplazmatik to’r	Oqsil va lipidlarni tashuvchi va sintezlovchi organellalar	Yo’q	Mavjud	Mavjud
Sentriola	Hujayra bo’linish qismlarni yuzaga keltiradi	Yo’q	Yo’q	Mavjud
Xloroplastlar	Suv va korbanat angidridlarda organik moddalar va kislorod ajratib chiqaradi	Yo’q	Mavjud	Yo’q
Leykoplastlar	Kraxmal ishlab chiqaradi	Yo’q	Mavjud	Yo’q
Xromoplastlar	Meva va sullar ranglarini beradi, chunki unda ksantofil moddasi mavjud	Yo’q	Mavjud	Yo’q
Lizosomalar	Har xil organik moddalar parchalanishini ta’minlaydi	Yo’q	Yo’q	Mavjud
Peroksisomalar	Oqsil va lipidlar sintezi va tashuvini amalga oshiradi	Yo’q	Mavjud	Mavjud
Hujayra qobig’i	Hujayrani himoya membrananing polixarid qavati	Mavjud	Yo’q	Yo’q
Vakuolilar	Hujayra sokini to’playdi	Yo’q	Mavjud	Kamroq
Sitoskelet	Hujayra shaklini ta’minlaydi	Yo’q	Mavjud	Mavjud
Xarakat uchun organellalar	Makonda xarakatlanishni ta’minlaydi (shoxchalar, xivchinlar, dumchalar)	Mavjud	Mavjud	Mavjud
Mezosomalar	Nafas olish, organik modda sintezi	Mavjud	Yo’q	Yo’q

Bakteriya, o’simlik va hayvonlarning hujayralarini solishtirma jadvali
E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT