Биология йўналиши учун “Иммунология” фанидан орал назорат иши саволлари

20. Иммун тизимининг тузилиши. Иммунитетнинг марказий ва периферик органлари тизими.


Immun sistemasi organizmni kasalliklardan himoya qiluvchi biologik jarayonlar tarmogʻidir. U viruslardan tortib parazit chuvalchanglarga qadar turli xil patogenlar, shuningdek, saraton hujayralari, hatto yogʻoch qirindilarigacha taniydi, ularga immunologik javob qaytaradi va ularni organizm sogʻlom toʻqimalaridan ajratib turadi. Koʻpgina biologik turlarda immun sistemasi ikkita asosiy kichik guruhdan iborat. Tugʻma immun sistemasi xilma-xil holatlar va taʼsirlarga oldindan shakllantirib qoʻyilgan immun javoblar orqali himoyani taʼminlaydi. Adaptiv immun sistemasi oldin oʻzi duch kelgan molekulalarni osonlik bilan tanib olish orqali keyingi har bir stimulga moslashtirilgan javob qaytaradi. Ikka sistemalar ham oʻz funksiyalarini bajarish uchun molekulalar va hujayralardan foydalanadilar.
Иммун тизим аъзолари – организмда лимфоид органлар дейилади. Тана массасининг 1 кг дан 2.5 кг гача ни ташкил қилади. Асосий иммун тизимининг хужайралари бу лимфоцитлар хисобланади. Иммун тизими аъзоларига суяк кўмиги, талоқ, тимус, лимфа тугунлари, лимфа фалекулалари киради. Асосий ишлаб чиқарадиган хужайралари Т ва В лимфоцитлар хисобланади.
Марказий органларга:

5. 
   Суяк кўмиги
   
6. 
   Тимус
   

Переферик

7. 
   Талоқ
   
8. 
   Лимфа тугунлари
   
9. 
   Лимфа фалекулалари
   

Умумий холатда 2 та хужайралар ишлаб чиқаради: Т ва В
Т лимфоцитлар – тимусга бориб 3 та шаклланган хужайралар сақлайди

7. 
   Т хелперлар
   
8. 
   Т супрессорлар
   
9. 
   Т киллерлар
   

В лимфоцитлар – асосан гуморал иммунитет хосил қилади. Плазматик хужайралар орқали антитана ишлаб чиқаради. Асосий антигенга қарши курашадиган хужайра бу В лимфоцит хисобланади. В лимфоцитлар функционал холатда организмда мухим хисобланади.