Biologiya yo’nalishi 19. 80-guruh talabasi Ortiqboyev Abos alining Evolutsiya nazariyasi fanidan tayyorlagan mustaqil ishi tur- evolutsion jarayonini asosiy bosqichi. Biologiyada tur tushunchasi. Tur mezonlari

“Tur” atamasini sistematik birlik sifatida faniga birinchi marta ingliz botanigi Jon Rey kiritgan. K.Linney Tabiatda turning real mavjudligini tan olgan. Lekin tur o’zgarmas deb hisoblagan. J.B.Lamarka Turning realligini tan olmagan holda tabiatda faqat individlar mavjud deb hisoblagan. Ch. Darvin fikriga ko’ra, tabiatda turlar paydo bo’ladi, yo’qoladi, o’zgaradi, bir tur yangi turning paydo bo’lishiga asos bo’ladi.

• 
  “Tur” atamasini sistematik birlik sifatida faniga birinchi marta ingliz botanigi Jon Rey kiritgan. K.Linney Tabiatda turning real mavjudligini tan olgan. Lekin tur o’zgarmas deb hisoblagan. J.B.Lamarka Turning realligini tan olmagan holda tabiatda faqat individlar mavjud deb hisoblagan. Ch. Darvin fikriga ko’ra, tabiatda turlar paydo bo’ladi, yo’qoladi, o’zgaradi, bir tur yangi turning paydo bo’lishiga asos bo’ladi.
  

Tur mezonlari. Tur organic olaming nihoyatda murakkab va ko’p qirrali ko'rinishlaridan birdir. Turlar ko’p belgilari bilan bir birlaridan farq qiladi. Tur uchun hos bo’lgan belgi xossalar yig’indisi tur mezonlari deyiladi.

• 
  Tur mezonlari. Tur organic olaming nihoyatda murakkab va ko’p qirrali ko'rinishlaridan birdir. Turlar ko’p belgilari bilan bir birlaridan farq qiladi. Tur uchun hos bo’lgan belgi xossalar yig’indisi tur mezonlari deyiladi.
  

Morfologik mezon

• 
  Bir turga kiruvchi individlarning tashqi va ichki tuzilishining o’xshashligini ifodalaydi. Qora qarg’a va ola qarg’a, karam kapalagi va qichitqio’t kapalagi xar xil turga mansub. Morfologik mezon tashqi tuzilishidan tashqari ichki organlarining anatomik va gistologik tuzilishini organishni taqazo etadi. Masalan; yumaloq chuvalchanglar tipining tashqi belgilariga ko’ra bir biriga turlar jinsiy sistemasining tuzilishi jihatdan o’zaro farq qiladi.
  

Fiziologik-bioximik mezon.

• 
  Tabiatda xar xil turga mansub organizmlar jinsiy tomondan o’zaro mustaqillashgan, alohidalashgan bo’ladi.
  
• 
  Fiziologik mezon bir turga mansub individlar hayotiy jarayonlari; oziqlanish nafas olish, ayirish, o’sish, ko’payish, rivojlanishining oxshashligini aks ettirdi.
  
• 
  Biokimyoviy mezon har xil turga kiruvchi organizmlar o’zining kimyoviy tarkibi, oqsil, uglevod, nuklein kislotalar va boshqa organik moddalar bn farq qiladi.