Bipolyar tranzistorlar Bipolyar tranzistor

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

FARG‘ONA POLITEXNIKA INSTITUTI
Kompyuterlashtirilgan loyixalash
tizimlari fakulteti
Boshqarish sistemalarining elementlari va qurilmalari
fanidan

Taqdimoti

Mavzu: Bipolyar tranzistorlarning UE, UK va UB ulanish sxemalari

Guruh: 69-20

Bajardi: Nizomov Nurmuhammad
Tekshirdi: Sayitov Shavkat

Reja
1)Bipolyar tranzistorlar

2)Ulanish sxemalari

Bipolyar tranzistorlar
Bipolyar tranzistor deb o‘zaro ta’sirlashuvchi ikkita p-n o‘tish va uchta elektrod (tashqi chiqishlar)ga ega bo‘lgan yarim o‘tkazgich asbobga aytiladi. Tranzistordan tok oqib o‘tishi ikki turdagi zaryad tashuvchilar - elektron va kovaklarning harakatiga asoslangan.
Bipolyar tranzistor p-n-p va n-p-n o‘tkazuvchanlikka ega bo‘lgan uchta yarim (emitter, baza va kollektor) o‘tkazgichdan tashkil topgan.


1-rasm
2-rasm
Bipolyar tranzistorlarning ulanish sxemalari
Bipolyar tranzistorlarda elektrodlar soni 3 ta bolganligi sababli 3xil ulanish sxemalari mavjud

1. 
   Umumiy baza
   
2. 
   Umumiy emitter
   
3. 
   Umumiy kollektor
   

Tranzistorlarni qo‘llanilish sohalari.

Hozirgi zamonda radiotexnika va elektronika rivojlanishi natijasida radioaloqa, radioeshittirish, televideniya, radiolokatsiya, radionavigatsiya, radioastronomiya, radioteleboshqarish, elektron hisoblash texnikasi, kompyuter texnologiyasi va boshqa murakkab elektron qurilmalarni asosini tranzistorlar tashkil etadi
Tranzistorlarni juda ko‘p turlari yaratilgan va ular benuqson, uzoq muddat ishlashi bilan ajralib turadi.
Bundan tashqari tranzistorlar past chastotali signallarni kuchaytirish uchun qo‘llaniladi. Tranzistorlarda qurilgan kuchlanish kuchaytirgichlari asosan ikki xil turga ajraladi.
1-tur. Qarshilikli tranzistor kuchaytirgichlari.
2-tur. Transformatorli tranzistor kuchaytirgichlari.
Kuchaytirgichning kirishiga signal berilmasa tranzistorning emitter, kollektor, baza zanjirlaridan hamda bo‘luvchi qarshiliklardan toklar o‘tib turadi.
Xulosa
Hozirgi kunda analog texnikalar olamida bipolyar tranzistorlar (BT) (xalqaro atama — BJT, Bipolar Junction Transistor) asosiy oʻrinni egallagan. Raqamli texnikalar sohasida esa, aksincha maydoniy tranzistorlar bipolyar tranzistorlarni siqib chiqargan. Oʻtgan asrning 90-yillarida, hozirgi davrda ham elektronikada keng miqyosda qoʻllanilayotgan bipolyar-maydoniy tranzistorlarning gibrid koʻrinishi — IGBT ishlab chiqildi.