Bir fazali to’g’rilagichlar va uch fazali to‘g’rilagichlar. Reja

Koʻp fazali toʻg’rilash sxemalari uch fazali oʻzgaruvchan tok tarmog’idan

Koʻp fazali toʻg’rilash sxemalari uch fazali oʻzgaruvchan tok tarmog’idan

oziqlantiriladi va asosan oʻrta va katta quvvatli qurilmalarda qoʻllaniladi.

Koʻp fazali sxemalar quyidagi masalalarni yechishga imkon beradi:

─ toʻg’rilangan kuchlanish pulьsatsiyalarini pasaytiradi;

─ tarmoqdan oziqlanlayotgan tokning garmonik tarkibini yaxshilash;

─ transformatorning namunaviy (hisoblangan) quvvatini pasaytirish.

Katta quvvatli toʻg’rilagichlarda odatda oddiy induktiv filьtrdan foydalaniladi,

chunki chiqish kuchlanishi pulьsatsiyalari chastotasining hatto uncha katta boʻlmagan

induktivliklarda ham yuklama zanjirida pulьsatsiya koeffitsientining belgilangan

koeffitsientlarini olishi mumkin. Koʻp fazali sxemalar tahlili paytida xuddi bir fazali

sxemalar tahlilidagidek ventillar va transformatorni ideal (isroflarsiz) deb hisoblaymiz.

Toʻg’rilagichning printsipial sxemasi 5-rasmda keltirilgan

Transformatorning birlamchi chulg’amlari «yulduz» shaklida ham, «uchburchak» shaklida ham ulanishi mumkin. ikkilamchi chulg’amlari faqat «yulduz» shaklida shaklida ulanadi, chunki ikkilamchi chulg’amning umumiy nuqtasi oʻzgarmas tok zanjirining qutblaridan biri boʻlib xizmat qiladi. Ikkilamchi chulg’amning boʻsh uchlariga (oʻzaro ulangan anodlari yoki katodlari chiqish kuchlanishining boshqa qutbi sifatida xizmat qiladigan) ventillar ulangan boʻladi.

• Transformatorning birlamchi chulg’amlari «yulduz» shaklida ham, «uchburchak» shaklida ham ulanishi mumkin. ikkilamchi chulg’amlari faqat «yulduz» shaklida shaklida ulanadi, chunki ikkilamchi chulg’amning umumiy nuqtasi oʻzgarmas tok zanjirining qutblaridan biri boʻlib xizmat qiladi. Ikkilamchi chulg’amning boʻsh uchlariga (oʻzaro ulangan anodlari yoki katodlari chiqish kuchlanishining boshqa qutbi sifatida xizmat qiladigan) ventillar ulangan boʻladi.
• Ventillar ulanishining yoʻnalishi chiqish kuchlanishi qutblanishini belgilaydi. CHiqish kuchlanishining pulьsatsiya koeffitsienti q=2/(m2 ─ 1). Bunda uch fazali toʻg’rilagichda m=3 boʻlganida q=0,25. Bu holda yuklama zanjirida mavjud boʻlgan hatto kichik induktivliklarda ham yuklama toki juda yaxshi silliqlangan boʻladi.