Bir ta’minlovchi podstansiya bulgan xalkasimon xavoda elektr uzatish liniyasining asosiy ximoyasi va ish tamoyilini xisoblash

K_sz- uz- uzini ishga tushirish koeffitsienti parametrlar singari beriladi. Kaytish koeffitsienti K_kay =0,8 RT40 relesi uchun;
1-rasmdagi 1,23 va 1,43 liniyalar uchun (1)- formula yordamidagi ishlatish toki xisoblanadi,ammo ikkinchi liniya ximoyasi uchun ximoyaning ishlatish toki uchinchi liniya ximoyasinikiga nisbatan 10% kam, 4- liniya uchun esa 3-liniya ximoyasidan 10% kam ximoyaning ishlatish toki tanlanadi. Sungra ximoyaning sezgirligini tekshirish uchun ximoyaning kaskadli xarakati xisobga olinadi. Buning uchun minimal rejimda yopik xalkada galma-gal xar bir liniyaning oxiridagi ikki fazali kiska tutashuvi xisoblanadi. (masalan ikki fazali kiska tutashuvni topish uchun buladi). Keyingi ish xar bir kiska tutashuv nuktasi uchun tok taksimlanish koeffitsienti K_ttk va xar bir buzilish bulgan liniya oxiridanshu nuktagacha okuvchi toki topiladi.
_{TT KI}*I⁽²⁾_KTmin;
_{TT KII}*I⁽²⁾_KTmin;
Bu toklar yordamida liniya oxirida joylashganximoya sezgirligi aniklanadi.

;

Xech bulmaganda ikkala ximoyadan birining sezgirlik koeffitsienti 1,5 dan kam bulmasligi kerak. Bunda liniyaning ikkinchi oxirida ximoyani kaskadli ishlashida sezgirligi 1,5 dan kam bulmasligi ya’ni xalka ochilganda shu nuktada kiska tutashuv bulgan xolatidir.

Kushimcha liniya oxirida kiska tutashuvda K_sez 12 bulishi kerak. Agar yukoridagi talablar bajarilmasa yunaltirilgan maksimal tokli
I_KTmin⁽²⁾ ximoya urniga distansion ximoyani tanlash zarur.
Talablar bajarilsa releni ishlatish toki

;
Bunda sxema koeffitsienti yulduzi va tula bulmagan yulduzda K_sx=1 buladi.I_xi- ximoyaning ihlatish toki .
K_tt – tok transformatorning koeffitsienti.
Yunaltirilgan maksimal tokli ximoya sifatida 1- rasm uchun berilgan kattaliklaridan foydalanib masalani echamiz.

Parametr	Ulchov birligi	Kiymati
Sc	MVA	300
Xc	Om	1
Un	kV	35
l1	km	15
l2	km	10
l3	km	8
l4	km	7
SII	MVA	3
SIII	MVA	2
SIV	MVA	3
tII	sekund	1,0
tIII	sekund	1,0
tIV	sekund	1,5
ksoz		1,5

Aniklash kerak:

Xalka liniyaning ximoyasining ishlash vakti, kaysi ximoyalar yunaltirilgan bulishi kerak. L-2 uchun (2va3) ximoyani xisoblang.
Avvalo S_kt kiska tutashish nuktasiga karab okimidan kelib chikib, ya’ni S_kt
shinadan liniyaga okyapti deb olinib vaktini t₂=0; t₃¹=t₂+∆t=1,0+0,5=1,5sek
t₄¹=t₃+∆t=1,5+0,5=2,0sek.
t₁¹=t₄+∆t=2,0+0,5=2,5sek. SHuningdek
t₄=0; t₃=t_IV+∆t=1,5+0,5=2,0 cek
t₂=t₃+∆t=2,0+0,5=2,5 cek;
t₁=t₂+∆t=2,5+0,5=3,0 cek;
t₄1^’ bulgani uchun yunaltirilgan bulishi shart. t₃=t₄^’ bulgani uchun ikkala yunaltirilgan bulishi kerak. L-2 ni ximoyasini (ya’ni 3va 4’) ishchi tok sifatida xalka ochilgandagi eng katta ishchi toki qo‘llaniladi.
L-2 da 3’ yunaltirilgan ximoya chunki t₃^’2, L-1 da ximoya –2 chunki t₂^’< t₁, 3’
Liniya uchun maksimal tok L-1 liniya uchganda

Bunda

Agar 3 va 4 yunaltirilgan ximoya bajarilgan xolda I_ishmax tok sozlanadi.

Bunda I_xu(3) =I_xu(1’)=
2- ximoya uchun I_ishmaks=
nisbatan I_xu(2) ni toki xam 186 A ga teng bulib 2-ximoya 3-ximoyaga karaganda ta’minlovchi podstansiyaga yakin joylashgan. SHundan kelib chikib
I_xu(2)≥1,1I_xu(3) shuning uchun esa
I_xu(2)=1,1*186 205A
L-2 liniyaning ximoyasini sezgirligini tekshirish uchun kiska tutashish tokini xisoblaymiz.
Berilgan tarmokning ishlash sxemasini 37 kV kuchli tarmok karshiliklariga keltiramiz.
X₁=X_s=X_sx
X₂=X_sol*l₁=0,4*15=6 Om
X₃=0,4*L₄=0,4*7=2,8 Om
X₄=0,4*L₂=0,4*10=4 Om
X₅=04*L₃=0,4*8=3,2 Om
YOpik xalkada K-2 nuktada 3 fazali kiska tutashishda umumiy karshilik.



1/4,56
K-3



2/6 3/2,8
K-4
K-2
5/3,2
4/4
K-1




2-ximoyadan okib utuvchi tok uchun

shuning uchun. K_sez(2)

>1,5
K-1 nuktada yopik xalkada kiska tutashishda


Bunda.
>1,5
Liniyaning oxirida xam sezgirlikni ta’minlaydi.SHuning uchun 3¹-ximoyaning sezgirligini tekshirish L-2 ni kaskadli ishlashida (3¹ximoya 2-ximoya uzining uchirgichini uchirgandan sung ishlaydi).
Ikki fazali kiska tutashish toki yopik xalkada k-2 da bulganda 3¹-ximoyadan okib utishi.

>1,5
K-1 nuktada ochik xalkada ikki fazali kiska tutashishda 3^I

Ximoyadan okib utuvchi tok.

-ximoyani zaxira sifatidagi ishida sezgirligi
>1,2
Bu ximoyani (3¹) 3- ximoyani zaxiralashini K-4 nuktadagi ikki fazali kiska tutashishda ochik xalkada tekshiriladi.
Bunda 2-ximoyadan okib utuvchi tok .

>1,2
SHunday kilib L-2 liniya ximoyasi sezgirlik talabini bajaradi.
L-2 ning ishchi toki (8,26A)ga mos keladigan tok koeffitsienti transformatorni K_tt =100/5=20 tanlaymiz va relening ishlash tokini xisoblaymiz

RT40/10 tok relesini tanlaymiz. t₃¹ =1,5 sek. Vakt relesi esa EV –122 yunaltirilgan kuvvat relesi sifatida RBM- 171 dan foydalanamiz.
2-ximoya uchun ximoyani ishlatish toki
,
RT40/20 va EV-122 ni ma’lumotnomadan olinadi(Spravochnik releynaya zaщita i avtomatike pod red.L.I.Kakuevitskogo ).