Birinchi blok

TO’RTINCHI BLOK „IQTISODIYOT NAZARIYASI“ FANIDAN TEST SAVOLLARI

Iqtisodiy faoliyat – bu … .

{=insonning yashashi, kamol topishi uchun moddiy va ma`naviy ne`matlar ishlab chiqarish hamda xizmatlar ko’rsatish
~tovar ishlab chiqarishga ixtisoslashgan faoliyat
~moddiy va ma`naviy ne`matlar ishlab chiqarish hamda xizmatlar ko’rsatish
~tovar ishlab chiqarish va xizmat ko’rsatish – bu iqtisodiy faoliyat}

Qadimda iqtisodiy faoliyatning asosiy shakli – bu

{=uy xo’jaligi doirasida roy bergan
~jamoa doirasida roy bergan
~qabila doirasida roy bergan
~davlat miqyosida roy bergan}

Har qanday iqtisodiy tizim qaysi ko’rinishdagi muammo bilan to’qnashadi?

{=cheklangan iqtisodiy resurslardan unumli foydalanish
~import va eksport tengligi
~davlat byudjetini daromad va xarajatlarning tengligi
~tejamkorlik asosida davlat qarzlarini kamaytirish}

Nima uchun har qanday iqtisodiy tizim ishlab chiqarish resurslarining chegaralanganligi bilan to’qnash keladi?

{=ishlab chiqarish resurslari hech qachon jamiyat a`zolarining ehtiyojlarini to’la kondirish uchun zarur mikdorda ne`matlar yaratishga va xizmatlar ko’rsatishga yetarli bo’lmaganligi
~ayrim mahsulotlarni ishlab chiqarishdan kura sotib olinishning foydaligi
~ishlab chiqarish resurslarini cheklanganligi bilan iqtisodiy baquvvat davlatlar to’qnash kelmaydi, faqat nochor, iqtisodiy rivojlanmagan davlatlargina duch kelishi mumkin
~iqtisodiy taraqqiyotda ishlab chiqarish darajasining pasayishi ishlab chiqarish resurslaridan foydalanish darajasining chegaralaydi}

Iqtisodiyotning bosh masalasi – bu ... .~

{=cheksiz ehtiyojni cheklangan resurslar orqali qondirish
~pulning qadrsizlanishi va ishsizlikning kelib chiqishiga yo’l qoymaslik
~cheklangan resurslardan unumli foydalanish
~ko’plab tovar ishlab chiqarish orqali aholining moddiy farovonligini oshirish}

Iqtisodiy resurslar tarkibiga nimalar kiradi?

{=ishchi kuchi, binolar, dastgohlar, yer osti boyliklari, pul mablag’lari
~ishchi kuchi, binolar, dastgohlar, yer osti boyliklari, pul
~yer, ishchi kuchi, kapital
~binolar, mashinalar, dastgohlar, tovarlar va pul munosabatlari}

Iqtisodiyot nazariyasi fani qanday fanlar guruhiga kiradi?

{=ijtimoiy-gumanitar fanlar
~iqtisodiy fanlar
~siyosiy fanlar
~ijtimoiy fanlar}

Iqtisodiyot nazariyasi fani nimani urgatadi?

{=kishilik jamiyati rivojlanishining iqtisodiy qonuni va qonuniyatlarni urgatadi
~ijtimoiy tuzumlarni
~moddiy ne`matlar ishlab chiqarishni
~ishlab chiqarish kuchlarini}

Iqtisodiy qonunlar qanday xarakterga ega?

{=ham ob`yektiv, ham sub`yektiv
~ob`yektiv
~sub`yektiv
~hech qanday xarakterga ega emas}

Iqtisodiy rivojlanish nima?

{=ishlab chiqarish jarayoninidoimiy ravishda rivojlantirish
~ehtiyojlarni qondirish
~moddiy ne’matlar ishlab chiqarish
~nomoddiy ne’matlar ishlab chiqarish}

Ishlab chiqarishning texnologik usuli – bu ...

{=mehnat vositalari, materiallar, texnologiya, energiya, axborotlar va ishlab chiqarishni tashkil etish
~mehnat vositalari, materiallar, texnologiya, energiya, axborotlar
~materiallar, texnologiya, energiya
~materiallar, texnologiya, energiya, axborotlar, mehnat predmetlari}

Iqtisodiy resurslarning ishlab chiqarish omillaridan farqi nimada?

{=ishchi kuchi, tabiiy resurslar, ishlab chiqarish vositalaridan tashqari hamma moddiy resurslar, tovar va pul resurslari kiradi
~faqat ishchi kuchi, moddiy resurslar va tovarlar kiradi
~faqat moddiy va nomoddiy resurslar kiradi
~faqat pul mablag’lari, bank kreditlari kiradi}
Ishlab chiqarish jarayoni nima?
{=kishilarning iste`moli uchun zarur bo’lgan moddiy va ma`naviy ne`matlarni yaratishga qaratilgan maqsadga muvofiq faoliyatdir
~kishilarning iste`moli uchun zarur bo’lgan moddiy va ma`naviy ne`matlarni rejalashtiruvchi faoliyatdir
~kishilarni turmush tarzini yaxshilash uchun nomoddiy sohani rivojlantirishga qaratilgan maqsadli faoliyatdir
~moddiy va ma`naviy ne`matlar}

Ijtimoiy ishlab chiqarish nima?

{=jamiyat miqyosida amalga oshiriladigan ishlab chiqarish jarayoni
~ishlab chiqarish vositalarini ishlab chiqarish jarayoni
~iste`mol buyumlarini ishlab chiqarish jarayoni
~ishchi kuchini ishlab chiqarish jarayoni}

Iqtisodiy resurslar nima?

{=yer, yer osti boyliklari va yer usti boyliklari, mehnat bilan yaratilgan barcha tovarlar va tadbirkorlik layoqati
~tovar, kapital, yer
~kapital, yer, mehnat kuchi
~kapital va mehnat kuchi}

Har qanday iqtisodiy tizim qanday muammo bilan to’qnashadi?

{=cheklangan resurslardan unumli foylanish
~davlat byudjetini daromad va xarajatlarining tengligi
~tejamkorlik asosida davlat qarzlarini kamaytirish
~import va eksportni tengligi}

Ko’pchilik iqtisodchi olimlar jamiyat taraqqiyotini necha bosqichga bo’ladi?

{=5
~4
~2
~3}

Iqtisodiy munosabatlar tizimida mulkchilikning o’rni –bu…

{=moddiy va ma`naviy ne`matlar ishlab chiqarish hamda jamiyat boyliklarini o’zlashtirish
~iste`mol talabini qondirish vazifasini bajaradi
~mulkchilik – ishlab chiqarish jarayonida ishlab chiqaruvchilar o’rtasidagi o’zaro munosabatlarning fe`lini belgilaydi
~mulkchilik – mulkka egalik munosabatini ifodalaydi}

Iqtisodiy tizimning ko’rinishlari ...

{=an`anaviy iqtisodiyot, ma`muriy-buyruqbozlik iqtisodiyoti, bozor iqtisodiyoti
~an`anaviy iqtisodiyot, bozor iqtisodiyoti, aralash iqtisodiyot
~bozor iqtisodiyoti, ma`muriy-buyruqbozlik iqtisodiyoti, aralash iqtisodiyot
~ma`muriy-buyruqbozlik iqtisodiyoti, bozor iqtisodiyoti}

Ma`muriy-buyruqbozlik iqtisodiy tizimi nima?

{=davlat tomonidan ishlab chiqarish, taqsimot, almashuv va iste`mol ustidan to’liq nazorat urnatishdir
~ishlab chiqarishni reja asosida yurgizish
~yakka xokimlik asosida ishlab chiqarishni tashkil qilish
~ishlab chiqarishni ijtimoiy mulk va ijtimoiy mehnat asosida tashkil etish}

Aralash iqtisodiyot nima?

{=turli mulk shakllariga va ularning teng huquqliligiga asoslangan iqtisodiyot
~ma`muriy buyruqbozlikka asoslangan iqtisodiyot
~xususiy va jamoa mulkiga asoslangan iqtisodiyot
~shaxsiy va xususiy mulkka asoslangan iqtisodiyot}

Mulkchilik munosabatlari haqida aytib o’tilgan to’g’ri javobni ko’rsating.

{=mulkka egalik qilish, undan foydalanish va tasarruf etish boyicha bo’ladigan iqtisodiy munosabatlar
~mulkdorlar o’rtasida sodir bo’ladigan munosabatlar
~mulkka egalik qilish boyicha kelib chiqadigan munosabatlar
~iqtisodiy faoliyatda mulkdan foydalanish natijasida kelib chiqadigan munosabatlar}

Iqtisodiy munosabatlar tizimida mulkchilikning o’rni nima?

{=mulkchilik – ishlab chiqarish jarayonida ishlab chiqaruvchilar o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlarning fe’lini belgilaydi
~boylik manbai
~mulkchilik – mulkka egalik munosabatini ifodalaydi
~iste’mol talabini qondirish vazifasini bajaradi}

O’zbekiston Respublikasining Mulkchilik to’g’risidagi Qonuniga muvofiq mulk shakllarining nechta turi mavjud?

{=davlat mulki, shaxsiy mulk, xususiy mulk, aralash mulk, jamoa mulki
~davlat mulki, xususiy mulk, aralash mulk, ko’chmas mulk
~davlat mulki, korxona (tashkilot)lar mulki, xususiy mulk
~davlat mulki, shaxsiy mulk, xususiy mulk, jamoa mulki}

Ma’muriy-buyruqbozlik iqtisodiy tizimi nima??

{= davlat tomonidan ishlab chiqarish, taqsimot, almashuv va iste’mol ustidan to‘liq nazorat urnatishdir
~ ishlab chiqarishni reja asosida yurgizish
~ yakka xokimlik asosida ishlab chiqarishni tashkil qilish
~ ishlab chiqarishni ijtimoiy mulk va ijtimoiy mehnat asosida tashkil etish}

Mulkni davlat tasarrufidan chiqarish, bu ...

{= davlat mulkini nodavlat mulk va boshqa xo‘jalik yuritish shakllariga aylantirish
~ davlat mulkini xususiy mulkka aylantirish
~ davlat mulkini imtiyozli bo‘lib berish
~ davlat mulkini fuqarolarga sotish}

Mulkiy munosabatlarning qaysi jihati to‘liq mulkdorlik mavqeini ta’minlaydi?

{= mulkni tasarruf qilish
~ mulkka egalik qilish
~ mulkdan foydalanish
~ mulkni ijaraga olish}

Mulkning davlat tasarrufidan chiqarishning qaysi yo‘li erkin tadbirkorlikka keng imkoniyatlar ochib berishni ko‘zda tutadi?

{= xususiylashtirish
~ ijaraga berish
~ chet elliklarga sotish
~jamoa mulkiga aylantirish}

Iqtisodiy islohotlar tarkibini ayting

{=mulkiy, agrar, moliya-kredit, iqtisodiy, ijtimoiy islohotlar
~mulkiy munosabatlar
~iqtisodiy va ijtimoiy islohotlar
~mulkiy va agrar munosabatlar}

Natural xo’jalik nima?

{=bozorda sotish uchun emas, balki xo’jalikning o’z xodimlari va ishlab chiqaruvchilarining iste`moli uchun mahsulotlar ishlab chiqariladigan xo’jalik
~jamiyat uchun tabiiy natural mahsulotni ishlab chiqaruvchi xo’jalik
~ishlab chiqarishni tashkil etish mashina va texnikalarga emas, kul mehnatiga asoslangan xo’jalik
~aholi va tashkilotlarga sotish uchun iste`mol tovarlari ishlab chiqaruvchi xo’jalik}

Natural xo‘jalikning tovar xo‘jaligidan farqi nimada?

{=tovar xo‘jaligida ishlab chiqarilgan mahsulot, natural xo‘jalikdagidan farqli o’laroq almashinadi yoki bozorda sotiladi
~natural xo‘jalikda natural xo‘jaligidagi mahsulot tovar emas faqat sof mahsulot tabiiy holda olinadi
~tovar xo‘jaligida ishlab chiqarilgan mahsulot sifati yuqori bo’ladi
~tovar xo‘jaligida ma’lum bir ish vaqtida natural xo‘jaligidagiga nisbatan ko‘proq mahsulot ishlab chiqariladi}

Tovar nima?

{=bu biron-bir naflilikka va qiymatga ega bo’lgan, ayirboshlash uchun yaratilgan mehnat mahsuli
~naflilikka ega bo’lgan mehnat mahsuli
~bu biron-bir qiymatga ega bo’lgan, ayirboshlash uchun yaratilgan mehnat mahsuli
~bu biron-bir naflilikka va qiymatga ega bo’lmagan, ayirboshlash uchun yaratilgan mehnat mahsuli}

Tovar nechta xususiyatga ega?

{=2
~3
~1
~4}

Qiymatning mehnat nazariyasi asoschilari kimlar?

{=Uilyam Petti, Adam Smit, David Rikardo
~Xeksher va Olen
~Uilyam Petti va J.B.Sey
~Uilyam Petti, J.B.Sey, David Rikardo}

Pul nima?

{=hamma tovarlarni sotish va sotib olish mumkin bo’lgan, umumiy ekvivalent rolini oynovchi maxsus tovardir
~faqat bir xil tovarlarni sotish va sotib olish mumkin bo’lgan, umumiy ekvivalent rolini oynovchi maxsus tovardir
~hamma tovarlarni sotish va sotib olish mumkin bo’lgan, umumiy ekvivalent rolini oynovchi maxsus bo’lmagan tovardir
~hamma tovarlarni sotish va sotib olish mumkin bo’lmagan, umumiy ekvivalent rolini oynovchi maxsus tovardir}

Pulning asosiy vazifalari nechta?

{=4
~5
~6
~3}

Mamlakat valyutasi qanday shaklda bo’lishi kerak?

{=banknot, pul ko’rinishida
~tovarlar va xizmatlar qiymati ko’rinishida
~veksel’, banknot, ssuda ko’rinishida
~schetlarda naqd pullar va banknotlar ko’rinishida}

Pulning vazifasi nimalardan iborat?

{=Yagona hisob-kitob yurgizish, almashuv, jamg’arma, muomala, to’lov vazifasi
~Daromadlar va xarajatlarni hisobga olish tizimi
~Ijtimoiy taklif va almashuv uchun zarur bo’lgan miqdorni belgilaydigan kapital qoyilmalar omili
~Pul iste`mol bilan ijtimoiy talabga bo’lgan investitsiya omili}

Nechanchi yildan boshlab O’zbekiston Respublikasi hududida milliy valyuta – «so’m» muomalaga kiritildi?

{=1994 yilning 1 iyulidan
~1993 yilning 1 iyulidan
~1994 yilning 1 iyunidan
~1991 yilning 1 sentabridan}

Bozor iqtisodiyotining afzalliklari qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?

{=resurslarni taqsimlashning samaradorligi, bozor sub`yektlarining tinimsiz harakatda va izlanishda bo’lishi, erkinlik
~resurslarni taqsimlashning samaradorligi, erkinlik
~erkinlik, bozor sub`yektlarining tinimsiz harakatda va izlanishda bo’lishi
~turli-tuman ehtiyojlarni qondirish, mahsulot sifatini oshirish qobiliyati, erkinlik}

Bozor xo’jaligining asosiy sub`yektlari

{=uy xo’jaliklari, tadbirkorlik sektori, davlat
~uy xo’jaliklari, tadbirkorlik sektori
~uy xo’jaliklari, davlat
~tadbirkorlik sektori, davlat, bank}

Bozor iqtisodiyoti – bu ...

{=erkin tovar-pul munosabatlariga asoslangan amaldagi qonun-qoidalar asosida boshqariladigan iqtisodiyotdir
~urf-odatlar, an`analarga asoslangan iqtisodiy jarayonlar
~amalda barcha moddiy resurslarga ijtimoiy aniqrog’i davlat mulkchiligining hukmronligi
~bozor mexanizmi amal qiladigan iqtisodiy tizim}

Bozor iqtisodiyoti amal qilishining birinchi va asosiy sharti nima?

{=tadbirkorlik va tanlash erkinligi
~daromadlarni bir tekis taqsimlash
~ishlab chiqarish vositalaridan keng foydalanish
~iqtisodiyot rivojlanishini barqarorlashtirish}

Bozor iqtisodiyotining asosiy afzalligi nimadan iborat?

{=ishlab chiqarishning tabiiy resurslaridan samarali foydalanishni ta`minlash
~ishlab chiqarish resurslaridan samarali foydalanish
~aholini ijtimoiy himoyalash
~iqtisodiy rivojlanishning barqarorligini ta`minlash}

Quyidagilarning qaysi birida bozor muvozanatiga erishiladi?

{=talab va taklif bir-biriga miqdor va tarkib jihatdan moslashganda
~talab hajmi taklif hajmiga teng bo’lganda
~tovarlarning umumiy hajmi ko’payganda
~ishlab chiqarishning foydasi ortganda}

Bozor nima?

{=pul vositasida tovarlar oldi-sotdisi yuzasidan kelib chiqadigan munosabatlar
~aholi uchun zarur bo’lgan iste`mol tovarlari va xizmatlarining oldi-sotdisi
~ishlab chiqarishni amalga oshirish uchun zarur bo’lgan ishlab chiqarish vositalarining oldi-sotdisi
~bir tovarni boshqasiga barter yo’li bilan almashtirish}

Bozorning vazifalari ... .

{=tartibga solish, rag’batlantirish, narxni tashkil etish, nazorat qilish, iqtisodiyotni sog’lomlashtirish, vositachilik
~vositachilik, nazorat qilish, narxni tashkil etish, tejamkorlik, tartibga solish
~iqtisodiyotni sog’lomlashtirish nazorat qilish, manfaatlarni royobga chiqarish, rag’batlantirish
~nazorat qilish, narxni tashkil etish, tejamkorlik, vositachilik}

Bozorning asosiy vazifasi nima?

{= ishlab chiqaruvchilar tomonidan yaratilgan tovar va xizmatlarni, iqtisodiy resurslarni iste’molchilarga yetkazib berishdan iboratdir
~ishlab chiqarishning uzluksiz takrorlanib turishiga yordam beradi
~ishlab chiqaruvchilar tomonidan yaratilgan tovar va xizmatlarni, iqtisodiy resurslarni sotuvchilarga yetkazib berishdan iboratdir
~axborot berishdan iboratdir}

Sotiladigan va sotib olinadigan tovar, xizmat turiga qarab bozor turlari ... .

{=Iste`mol tovarlari va xizmatlar bozori, ishlab chiqarish vositalari bozori, valyuta bozori
~Toshkent bozori, Samarqand bozori
~fond birjalari va valyuta bozori, i/ch vositalari va ishchi kuchi bozori, tovar va xizmatlar bozori
~tovarlar bozori, valyuta bozori, ishchi kuchi bozori}

Yetuklik darajasiga qarab bozor qanday turlarga bo’linadi?

{= rivojlanmagan bozor, erkin (klassik) bozor, hozirgi zamon rivojlangan bozorlarga
~rivojlanmagan va rivojlangan bozorlarga
~erkin (klassik) bozor, hozirgi zamon rivojlangan bozorlarga
~rivojlanmagan bozor, erkin (klassik) bozor, hozirgi zamon rivojlanayotgan bozorlarga}

Qimmatli qog’ozlar bozori nima?

{= turli ko’rinishdagi qimmatli qog’ozlar (aktsiya, obligatsiya, veksel, chek, depozit kabilar)ni oldi-sotdi munosabati
~pullarning oldi-sotdi munosabati
~banklardagi oldi-sotdi munosabat
~bozorlardagi oldi-sotdi munosabat}

Valyuta birjasi nima?

{= milliy valyutalar kurslari boyicha ularning erkin oldi-sotdisi amalga oshiriladigan, rasmiy jihatdan tashkil etilgan bozori shakli
~namuna (yoki standart)lar asosida ommaviy tovarlarning muntazam savdo-sotiq ishlarini o’tkazuvchi tijorat muassasasi
~qimmatli qog’ozlar oldi-sotdisi boyicha rasmiy jihatdan tashkil etilgan va muntazam amal qiluvchi bozor shakli
~oldindan belgilangan qoidalar asosida ulgurji savdoni tashkil etish shakli}

Supermarket nima?

{= bu xaridorning o’ziga o’zi xizmat ko’rsatishiga asoslangan keng tarmoqli savdo korxonasi
~o’z ichiga tashqi savdo kompaniyasi bilan bir qatorda ishlab chiqarish, bank, sug’urta, transport, ulgurji-chakana va boshqa turdagi firmalarni oluvchi keng tarmoqli savdo kompaniyasi
~muayyan belgilangan vaqtda va joyda o’tkaziluvchi hamda o’tkazilish jarayonida ulgurji savdo bitimlari tuziluvchi tovar namunalari ko’rgazmasi
~alohida xususiyatlarga ega bo’lgan tovarlarni sotish uchun muayyan joylarda tashkil qilingan maxsus kim oshdi savdo muassasasi}

Bozor iqtisodiyotini shakllantirishning asosiy yo’nalishlari ... .

{=Iqtisodiyotni erkinlashtirish, monopoliyadan chiqarish va raqobat muhitini yaratish, institutsional va tarkibiy o’zgarishlar, ijtimoiy himoya tizimini shakllantirish
~iqtisodiyotni erkinlashtirish, monopoliyani cheklash, raqobat muhitini yaratish
~ma`lum bir yo’nalishlar belgilab berilmagan
~iqtisodiyotni erkinlashtirish, moliyaviy barqarorlashtirish, ijtimoiy himoya tizimini shakllantirish}

Bozor iqtisodiyotiga o’tishning yo’llari nechta?

{=4
~3
~6
~2}

O’zbekistonda bozor munosabatlariga o’tish yo’li nimaga qaratilgan?

{= ijtimoiy-yo’naltirilgan bozor iqtisodiyotini shakllantirishga qaratilgan
~iqtisodiy-yo’naltirilgan bozor iqtisodiyotini shakllantirishga qaratilgan
~siyosiy-yo’naltirilgan bozor iqtisodiyotini shakllantirishga qaratilgan
~ma’naviy-yo’naltirilgan bozor iqtisodiyotini shakllantirishga qaratilgan}

O’zbekiston Respublikasida iqtisodiy islohotlarning asosiy shart-sharoitlari nimada?

{=respublika iqtisodiyotini bozor iqtisodiyoti asosida rivojlantirish va aholini kuchli ijtimoiy himoyalashni ta`minlash
~rejalashtirishdan voz kechish
~ishlab chiqarish jarayonini boshqarish mexanizmlari o’rtasida mavjud bo’lgan ziddiyatni bartaraf etish
~ijtimoiy mulk shaklini o’zgartirish}

Sotsial taraqqiyotni moliyalashtirishda davlat qaysi vositalardan foydalanadi?

{=transfert to’lovlari hisobiga
~importni ko’paytirish hisobiga
~eksportni qisqartirish hisobiga
~soliq tushumlaridan foydalanish hisobiga}

Birinchi Prezidentimiz I.Karimov tomonidan ishlab chiqilgan ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotimizning o’ziga xos modelidagi muhim tamoyil nima?

{=bozor iqtisodiyotiga bosqichma-bosqich va izchil ravishda o’tish, ya’ni islohotlarni inqilobiy sakrashlarsiz amalga oshirish
~bozor iqtisodiyotiga sakrashlar bilan o’tish
~bozor iqtisodiyotiga zudlik bilan o’tish
~bozor iqtisodiyotiga inqilobiy sakrashlar bilan o’tish}

Modernizatsiyalash nima?

{= jamiyat hayotining turli jabhalarini tubdan o’zgartirish, yangilash, bu borada taraqqiyotni jahondagi mavjud ilg’or andozalar tomon yo’naltirish va takomillashtirish jarayonlarining majmui
~tanglik holatlariga barham berish asosida makroiqtisodiy muvozanatlikni saqlash va ishlab chiqarishni yuksaltirish uchun shart-sharoitlarni vujudga keltirish
~ijtimoiy-iqtisodiy islohotlarning asosiy maqsad va yo’nalishlari, uni amalga oshirishning vazifalari va strategik yo’llarining umumiy g’oyasi
~bu xo’jalik hayotining barcha sohalaridagi to’siq hamda cheklovlarni, shuningdek, davlat nazoratini keskin ravishda qisqartirish yoki bekor qilishga yo’naltirilgan chora-tadbirlar tizimi}

Talab qonuni – bu ... .

{=narx va talabning hajmi o’rtasidagi teskari bog’liqlikni grafikda ko’rsatish
~tovar narxi bilan uning sotib olinadigan miqdori o’rtasidagi teskari bog’liqlik
~narx va taklifning hajmi o’rtasidagi to’g’ridan-to’g’ri bog’liqlik
~talab bu ehtiyoj}

Taklif qonuni – bu ... .

{=narx o’zgarishi bilan shunga mos ravishda sotishga chiqarilgan tovar miqdorining oshishi
~narx va taklif hajmi o’rtasidagi teskari bog’liqlik
~talab va taklifning tenglashishi bu taklif qonuni
~narxga ta`sir qiluvchi omillarni}

Taklif miqdoriga ta`sir qiluvchi omillarni sanang.

{=resurslar narxi, soliq va subsidiyalar, bozordagi sotuvchilar soni, narx o’zgarishi, ishlab chiqarish texnologiyasi
~narx, resurslar narxi, ishlab chiqarish texnologiyasi, soliq va subsidiyalar
~bozordagi sotuvchilar soni, resurslar narxi, soliq va subsidiyalar, boshqa tovarlar narxi
~narx, soliqlar, sotuvchilar soni, xaridor didi}

Talab miqdori bilan taklif miqdori bir-biriga teng bo’lgan holat nima?

{= bozor muvozanati
~talab
~taklif
~raqobat}

Iste’molchining afzal ko’rishi nima?

{= iste’molchi tomonidan o’zi uchun turli tovarlarning naflilik darajasining baholanishi
~muayyan ne’matning navbatdagi birligini iste’mol qilishdan olingan qo’shimcha naflilik
~so’nggi qo’shilgan naflilik ko’rsatkichlarining yig’indisi
~ehtiyojlarni bir xil darajada qondirilishini ta’minlovchi iste’mol to’plamlari yig’indisi}

Iqtisodiy sohada raqobat deganda nimani tushunasiz?

{=ishlab chiqarish vositalari sub`yektlarining o’rtasida uz manfaatlarini to’larok ruyobga chiqarish yuzasidan olib boriladigan kurashni
~firma bilan firma o’rtasidagi kurashni
~sotuvchi bilan sotuvchilar o’rtasidagi kurashni
~firma bilan sotuvchilar o’rtasidagi kurashni}

Bozor iqtisodiyoti sharoitida iqtisodiy sohadagi raqobatning qanday turlari mavjud?

{=mukammal va nomukammal raqobat
~tarmoq ichidagi raqobat
~tarmoq ichidagi va xaridorlar o’rtasidagi raqobat
~mukammal va sof raqobat}

Raqobat kurash vositalari va usullari jihatdan qanday turlarga bulinadi?

{=halol va g’irrom
~tarmoq ichidagi
~tarmoq o’rtasidagi
~monopolistik va monopol bulmagan}

Tarmoqdagi yagona ishlab chiqaruvchi yoki sotuvchining narx va ishlab chiqarish hajmini belgilashdagi yakkahukmronlik holati – bu ...

{=sof monopoliya
~oligopoliya
~monopoliya
~monopsoniya}

Tarmoqda u qadar ko’p bo’lmagan bir guruh korxonalarning hukmronlik qilishi – bu ...

{=oligopoliya
~monopoliya
~monopsoniya
~duopoliya}

Davlat monopoliyalarga qarshi faoliyatni qaysi maqsadda amalga oshiradi?

{=tadbirkorlik va erkin raqobatni himoya kilish maqsadida
~monopoliyani bartaraf etish maqsadida
~raqobatni yo’qotish maqsadida
~bozor mexanizmlari xarakatini cheklash maqsadida}

Trast nima?

{= mijozlarning kapitallarini boshqarish boyicha operatsiyalari
~boshqa iqtisodiy subyektlarning qarzdorlik buyicha majburiyatlarini sotib olish yoki qayta sotish munosabatlari
~uzoq muddatli faktoring munosabatlari
~uzoq muddatli trast munosabatlari}

Faktoring nima?

{=boshqa iqtisodiy subyektlarning qarzdorlik buyicha majburiyatlarini sotib olish yoki qayta sotish munosabatlari
~mijozlarning kapitallarini boshqarish boyicha operatsiyalari
~uzoq muddatli faktoring munosabatlari
~uzoq muddatli trast munosabatlari}

Forfeyting nima?

{=uzoq muddatli faktoring munosabatlari
~boshqa iqtisodiy subyektlarning qarzdorlik buyicha majburiyatlarini sotib olish yoki qayta sotish munosabatlari
~uzoq muddatli trast munosabatlari
~mijozlarning kapitallarini boshqarish boyicha operatsiyalari}

Narxga ta`sir qiluvchi omillarni sanang

{=tovar ishlab chiqarishdagi ijtimoiy zaruriy sarflar (qiymat), davlat siyosati, xaridor didi
~davlat iqtisodiy siyosati, raqobat, haridor didi
~talab va taklif nisbati, turli xil to’g’ri soliqlar, tovarning nafliligi, raqobat
~narxga turli omillar ta`sir korsatadi}

Narx shakllanishining dastlabki asosi nima?

{=talab va taklif
~talab va raqobat
~taklif va raqobat
~qiymat}

Narx nima?

{=tovar qiymatining puldagi ifodasi
~tovarning qiymati
~iqtisodiy vosita
~iqtisodiy tartiblash}

Narxning asosiy vazifalari nima?

{=raqobat vositasi, iqtisodiy tartiblash vazifasi, hisob-kitob va ulchov vazifasi
~qiymat ulchovi, qiymatning pul ulchovi vazifasi
~hisob-kitob va ulchov vazifasi
~hisob-kitob funktsiyasi, raqobat vositasi vazifasi}

Milliy ishlab chiqaruvchilar boshqa mamlakatlarga ichki bozordagi narxlardan, ayrim hollarda tannarxdan ham past bo’lgan narxlarda tovarlarni sotadilar. Ushbu narxlar nima deb ataladi?

{=demping narxlar
~chakana narxlar
~ulgurji narxlar
~shartnoma narxlari}

Ishlab chiqaruvchilar tomonidan tovarlar ko’tarasiga katta partiyada sotilganda qo’llaniladigan narxlar ... .

{=ulgurji narxlar
~shartnoma narxlar
~chakana narxlar
~erkin narxlar}

Davlatning narxlarni tartibga solishlik faoliyati qanday narxlarni vujudga keltiradi?

{=chegaralangan va dotatsiyalangan narxlar
~chakana va ulgurji narxlar
~shartnoma narxlar
~hududiy va milliy narxlar}

Sohibkorlik nima?

{=tashabbuskorliik faoliyati asosida tavakkal ish yuritish va javobgarlikni o’z boyniga oluvchi sub`yektning iqtisodiy faoliyati
~xo’jalikni boshkaruvchi shaxsning ishchanlik faoliyati
~xususiy mulkdor shaxslarning foyda olish maqsadida olib borayotgan kommersiya faoliyati
~daromad yoki foyda olish imkoniyatlarini beradigan xo’jalik faoliyati}

Tadbirkorlik faoliyati - ... .

{=foyda olish maqsadida tovar va xizmatlar yaratish, ularni bozorga yetkazib berish
~tadbirkorlik bu biznes
~puldan pul chiqaradigan faoliyat
~tadbirkorlik ishlab chiqarishni resurslar bilan ta`minlaydi}

Sohibkor kim?

{=foyda olish maqsadida tavakkal qilib ish yurituvchi
~boshqaruvchi
~mulkdor
~egalik qiluvchi}

Ochiq turdagi aksionerlik jamiyatining yopiq turdagi aksionerlik jamiyatidan farqi nimada?

{=aksiyaning ochiq savdoda sotilishi
~ma`lum mikdordagi aksiyaga to’g’ri keladigan fondlariga ega bulishi
~aksiyaning fakat korxonada sotilishi
~oliy xokimiyat aksionerlik jamiyati hisoblanishi}

Marketingning mohiyati nima?

{=bozorni o’rganish va unga moslashish
~ishlab chiqarishni o’rganish
~savdoni o’rganish
~bozor tarkibini aniqlash}

Tadbirkorlik mulkiy maqomiga qarab qanday turlarga bo’linadi?

{=xususiy, jamoaviy-guruhiy, davlat tadbirkorligi
~Oshkora, yashirin, xususiy tadbirkorlik
~Xususiy va yirik tadbirkorlik
~Industrial biznes, agrobiznes va servis biznesi}

Tadbirkorlik o’zining yo’nalishiga qarab qanday turlarga bo’linadi?

{=industrial biznes, agrobiznes va servis biznesi
~Xususiy, jamoaviy-guruhiy, davlat tadbirkorligi
~Oshkora, yashirin, xususiy tadbirkorlik
~Kichik, o’rta va yirik tadbirkorlik}

Tadbirkorlik ish ko’lamiga qarab qanday guruhlarga bo’linadi?

{=kichik, o’rta va yirik tadbirkorlik
~xususiy, jamoaviy-guruhiy, davlat tadbirkorligi
~industrial biznes, agrobiznes va servis biznesi
~oshkora, yashirin, xususiy tadbirkorlik}

Aksionerlik jamiyatida daromad qanday taqsimlanadi?

{=aksionerlik jamiyati umumiy yigilishi qaroriga va aksiyaning soniga qarab
~sarf qilingan mehnatiga qarab taqsimlanadi
~har bir a`zoning kushgan pul mablag’lari mikdoriga qarab
~a`zolar o’rtasida teng taqsimlanadi}

Uning egasi jamiyatga qayd qilingan foiz sharti bilan pul qoyganligini tasdiqlaydi. Bu nima?

{=aksiya
~dividend
~veksel
~obligatsiya}

Tadbirkorlik kapitaliga ta`rif bering

{=tadbirkor ixtiyoridagi barcha moddiy vositalar, tovarlar va pul mablag’lari
~sheriklar pulini bir yerga jamlab, firmaga qoyadilar. Mana shu tadbirkorlik kapitali
~ishlab chiqarish amalda yurgizilib foyda topilganda tadbirkorlik kapitali hosil bo’ladi
~foyda olish uchun sarflanadigan pul kapitaldir}

Asosiy kapitalni quyidagi javoblardan topib bering

{=ishlab chiqarish jarayonida bir necha marta qatnashadi, o’zining qiymatini tayyorlanayotgan mahsulotga asta-sekinlik bilan o’tkazib boradi
~kapitalning pul shaklidagi ko’rinishi
~firma ishini tashkil etish va yurgizib turish uchun mo’ljallangan pul mablag’lari
~bir doiraviy aylanish davomida to’liq iste`mol etiladi va ashyoviy-buyum shaklini yo’qotadi}

Aylanma kapitalga to’g’ri ta`rif bering

{=bir doiraviy aylanish davomida to’liq iste`mol etiladi, o’zining qiymatini tayyorlanayotgan mahsulotga to’liq o’tkazadi va ashyoviy-buyum shaklini yo’qotadi
~firma ishini tashkil etish va yurgizib turish uchun mo’ljallangan pul mablag’lari
~ishlab chiqarish jarayonida bir necha marta qatnashadigan kapital
~aylanma kapitalga ta`rif berilmaydi}

Tadbirkorlik kapitalining o’z harakatida uch bosqichni izchil bosib o’tib, muntazam ravishda bir shakldan boshqa bir shakliga aylanib, yana dastlabki shakliga qaytib kelishi nima?

{=doiraviy aylanish
~aylanma kapital
~asosiy kapital
~turg’unlik}

Ish davri nima?

{=ishlab chiqarish vaqtining asosiy tarkibiy qismi
~tanaffuslarni tabiiy jarayonlarning mehnat buyumlariga ta’sir ko’rsatish zarurligi va tashkiliy tavsifdagi sabablar
~ishlab chiqarish vositalarning zaxira va ehtiyotlar sifatida bo’lish vaqti
~aylanish tezligi}

Amortizatsiya normasi nima?

{= amortizatsiya ajratmalari yillik summasining asosiy kapital qiymatiga nisbatining foizdagi ifodasi
~tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirish uchun zarur bo’lgan barcha moddiy vositalar, tovarlar va pul mablag’lari
~unumli kapitalning ishlab chiqarish (xizmat ko’rsatish) jarayonida bir qator doiraviy aylanishlar davomida qatnashib, o’zining qiymatini tayyorlanayotgan mahsulotga (xizmatga) bo’lib-bo’lib o’tkazib boradigan va xizmat muddati davomida o’zining ashyoviy-buyum shaklini o’zgartirmaydigan qismi
~unumli kapitalning bir doiraviy aylanish davomidagi ishlab chiqarish jarayonida to’liq iste’mol qilinadigan, o’z qiymatini yaratilgan mahsulotga to’liq o’tkazadigan va ashyoviy-buyum shaklini ham yo’qotadigan qismi}

Ishlab chiqarish xarajatlari nima?

{=ish haqi, amortizatsiya ajratmalari, xomashyo, yoqilgi va materiallar sarfi
~ish haqi, mashina qiymati, materiallar qiymati
~kredit foizi, ish haqi, foydadan to’lanadigan soliqlar, amortizatsiya ajratmalari
~sarf xarajatlar, materiallar qiymati, foydadan to’lanadigan soliqlar, daromad solig’i}

Korxona doimiy xarajatlari nima?

{=xarid qilinayotgan vaqtdagi baholarda resurslarga sarf qilinayotgan xarajatlar
~mu`tadil sharoitda ish yuritish jarayonida sarflanadigan minimal xarajatlar
~korxona mahsulot ishlab chiqarganda sarflanadigan xarajatlar
~ishlab chiqarish hajmining o’zgarishiga ta`sir qilmaydigan xarajatlar}

O’zgaruvchan xarajatlar nima?

{=miqdori ishlab chiqarish hajmiga qarab o’zgarib boruvchi xarajat
ishchilarga to’lanadigan ish haqi
~yukni tashish uchun qilingan xarajat
~ammortizatsiya ajratmalari}

Firmaning tashqi xarajatlariga berilgan ta`rifni toping

{=o’ziga tegishli bo’lgan resurslardan foydalanish bilan bog’liq bo’lgan xarajatlar
~qo’shimcha va sof muomala xarajatlari
~firma o’zi uchun zarur resurs va xizmatlarga sarflaydigan to’lovlari
~tashqi xarajatlarga ta`rif berilmaydi}

Firmaning ichki xarajatlarini quyidagi javoblardan topib bering

{=firma o’zi uchun zarur resurs va xizmatlarga sarflaydigan to’lovlari
~o’ziga tegishli bo’lgan resurslardan foydalanish bilan bog’liq bo’lgan xarajatlar
~qo’shimcha va sof muomala xarajatlari
~ichki xarajatlarga ta`rif berilmaydi}

Ishlab chiqarish resurslari tarkibidagi quyidagi o’zgarishlardan qaysilari uzoq muddatli davrdagi xarajatlarga kiradi?

{=kompaniya neftni qayta ishlovchi yangi uskunani o’rnatadi
~korxona yana 200 ishchini yollaydi
~fermer o’z uchastkasida qo’llaniladigan o’g’it miqdorini ko’paytiradi
~fabrikada uchinchi smena joriy qilinadi}

Mahsulot reklamasiga sarflar, zayomlar boyicha foiz to’lovlar, soliqlar, ijara haqi amortizatsiya ajratmasi – bu qanday xarajatlar?

{=tashqi xarajatlar
~o’zgaruvchan xarajatlar
~ichki xarajatlar
~doimiy xarajatlar}

Foyda normasi nima?

{= foyda massasining ishlab chiqarish xarajatlariga bo’lgan nisbatining foizdagi ifodasi
~yalpi pul tushumidan barcha xarajatlar chiqarib tashlangandan keyin qolgan qismi
~boshlang’ich pul tushumidan barcha xarajatlar chiqarib tashlangandan keyin qolgan qismi
~foyda massasining ishlab chiqarish xarajatlariga bo’lgan ayirmasining foizdagi ifodasi}

Sof foyda nima?

{= yalpi pul tushumidan barcha xarajatlar chiqarib tashlangandan keyin qolgan qismi
~foyda massasining ishlab chiqarish xarajatlariga bo’lgan nisbatining foizdagi ifodasi
~foyda massasining ishlab chiqarish xarajatlariga bo’lgan ayirmasining foizdagi ifodasi
~boshlang’ich pul tushumidan barcha xarajatlar chiqarib tashlangandan keyin qolgan qismi}

Ichki xarajatlar nima?

{= korxonaning o’ziga tegishli bo’lgan resurslardan foydalanish natijasida vujudga keladigan xarajatlar
~tashqaridan jalb qilingan resurslarga to’lovlarni amalga oshirishga ketgan xarajatlar
~ishlab chiqarish hajmiga ta’sir etmaydigan, u o’zgarganda ham miqdorini o’zgartirmaydigan xarajatlar
~mahsulot tannarxiga bevosita qo’shilib, uning tarkibiga kiradigan xarajatlar}

Egri xarajat nima?

{= mahsulot tannarxiga ustama bo’lib, narxda aks etadigan xarajatlar
~mahsulot tannarxiga bevosita qo’shilib, uning tarkibiga kiradigan xarajatlar
~mahsulotning navbatdagi qo’shimcha birligini ishlab chiqarishga qilinadigan xarajatlar
~mahsulot birligiga to’g’ri keladigan xarajatlar}

Ishchi mehnatining miqdori, sifati va unumdorligiga qarab, milliy mahsulotdan oladigan ulushi nima deb aytiladi?

{=ish haqi
~foyda
~daromad
~sof foyda}

Ish haqining vazifasi nimadan iborat?

{=ishchi va xizmatchilarning hayot va mehnat sharoitini yaxshilash
~sarflangan mehnatning miqdori va sifatini hisobga olish
~mehnat me`yori bilan iste`mol me`yori o’rtasidagi bog’liqlikni ta`minlash
~iqtisodiy faoliyatni rag’batlantirish}

Ishchining ishlagan vaqti (kun, hafta, oy) hisobga olinib to’lanadigan ish haqi nima?

{=vaqtbay ish haqi
~ishbay ish haqi
~nominal ish haqi
~real ish haqi}

Nominal ish haqi summasiga sotib olish mumkin bo’lgan tovarlar va xizmatlar miqdori yoki nominal ish haqining sotib olish layoqati nima

{=real ish haqi
~vaqtbay ish haqi
~ishbay ish haqi
~nominal ish haqi}

Ish beruvchi va ishga yollanuvchi o’rtasidagi mehnat munosabatlarining shakllanishi, amalga oshirilishi va tartibga solinishida ishga yollanuvchilarning manfaatlarini himoya qiluvchi jamoat tashkiloti nima deb nomlanadi?

{= kasaba uyushmasi
~bandlik markazi
~vazirlik
~idora}

Turli razryadlar va tarif koeffitsiyentlari majmui bo’lib, ular birinchi razryadli ishchiga haq to’lash bilan keyingi razryadli ishchilar mehnatiga haq to’lashning o’zaro nisbatini nima ko’rsatadi?

{=tarif setkasi
~tarif-malaka ma’lumotnomalari
~tarif tizimi
~tarif stavkalari}

Tegishli ravishda belgilab berilgan turli razryadga ega bo’lgan ishchilarning mehnatiga to’lanadigan haq miqdori majmui nima?

{=tarif stavkalari
~tarif setkasi
~tarif-malaka ma’lumotnomalari
~tarif tizimi}

Yerga egalik qilish, tasarruf etish va undan foydalanish bilan bog’liq bo’lgan munosabatlar ... .

{=agrar munosabatlar
~iqtisodiy munosabatlar
~ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlar
~renta munosabatlari}

Aholi uchun oziq-ovqat mahsulotlari, sanoat uchun xom ashyo yetkazib beruvchi xalq xo’jaligining muhim tarmog’i ... .

{=qishloq xo’jaligi
~og’ir sanoat
~yengil sanoat
~oziq-ovqat sanoati}

Yer rentasi nima?

{=yerdan ma`lum muddatga foydalanilgani uchun to’lanadigan haq
~yerlarga ishlov berish xarajatlari
~yetishtirilgan hosilni sotishdan kelgan daromad
~yer uchastkasining bahosi}

Differensial renta II nima?

{=kam unumdor yerlardan olinadigan daromad
~qo’shimcha moddiy xarajatlar kilib hosildorlikni oshirish hisobiga olinadigan daromad
~qo’shimcha mehnat xarajatlari kilib, hosildorlikni oshirish hisobiga olinadigan daromad
~qo’shimcha moddiy va mehnat xarajatlari kilib, hosildorlikni oshirish hisobiga olinadigan daromad}

Absolyut yer rentasi nima?

{=yerning sifati qanday bulishidan qat`iy nazar olinadigan renta
~yerning bazasi
~monopol renta
~differensial renta I va II}

Monopol renta nima?

{=tabiiy iqlim sharoitlariga qarab yetishtirilgan noyob mahsulotlar evaziga olingan renta
~differensial renta I
~absolyut renta
~differensial renta II}

Differensial renta I nima?

{=Tabiiy unumdor yerlardan olinadigan renta
~urta unumdor yerlardan olinadigan renta
~hosildorlikni oshirish hisobiga olinadigan renta
~yomon, unumsiz yerdan olinadigan renta}

Agrosanoat integratsiyasiga to’g’ri ta`rif bering.

{=qishloq xo’jaligi bilan unga xizmat qiluvchi va mahsulotini iste`molchiga yetkazib beruvchi tutash tarmoqlar o’rtasida iqtisodiy aloqalarning kuchayishi hamda ularning uzviy birikib borishi
~qishloq xo’jaligi mahsulotlarini yetishtirish, uni qayta ishlash, iste`molchilarga yetkazib berish bilan shug’ullanuvchi iqtisodiyot tarmoqlari majmuasi
~ishlab chiqarishning to’planishi va markazlashishi
~ijtimoiy mehnat taqsimotining chuqurlashishi}

Tadbirkorlik faoliyatining qishloq xo’jaligi va u bilan bog’liq sohalardagi namoyon bo’lish shakli nima?

{=agrobiznes
~agrosanoat integratsiyasi
~ijtimoiy infratuzilma
~agrosanoat majmuasi}

Odamlar yashash va turmush faoliyatining umumiy sharoitlarini ta’minlaydigan sohalar nima deb ataladi?

{=ijtimoiy infratuzilma
~agrosanoat majmuasi
~agrobiznes
~agrosanoat integratsiyasi}

O’zbekistonda qishloq xo’jaligini isloh qilishda nimani nazarda tutish kerak?

{=qishloq xo’jaligida mehnat bilan band bo’lgan kishilar sonini qisqartirish
~qishloq xo’jaligida davlat sektorining kengayishi
hamma qishloq xo’jalik mahsulotlariga yagona sotib olish bahosini joriy qilish
~dehqon-fermer xo’jaliklarini tashkil etish}

Yalpi daromad nima?

{=mahsulotni sotishdan kelib tushgan daromad
~mahsulotni sotishdan kelib tushgan tushum bilan xarajatlarning ayrimlaridan kolgan mikdorlar
~qo’shimcha mahsulotni sotishdan kelib tushgan tushum
~mahsulotni sotishdan kelib tushgan mablagdan soliqlar summasini olib tashlangandan keyin kolgan qiymat}

Jami ijtimoiy mahsulot nima?

{=bir yil ichida xalq xo’jaligining turli soha va tarmoq korxonalarida ishlab chiqarilgan mahsulotlarning umumiy yig’indisi
~bir yil ichida jamiyatda pirovard natijada yaratilgan mahsulotlar va xizmatlarning bozor qiymatidagi hisoblangan miqdoridir
~milliy mahsulot
~bir yil ichida mehnat tufayli yangidan hosil qilingan mahsulotdir}

Milliy xo’jaliklarda bir yil davomida vujudga keltirilgan va bevosita iste`molchilarga borib tushishi mumkin bo’lgan tayyor pirovard mahsulot va xizmatlarning bozor bahosidagi qiymati

{=yalpi milliy mahsulot
~sof milliy mahsulot
~yalpi ichki mahsulot
~milliy daromad}

Quyidagi mutanosibliklardan qaysi biri umumiqtisodiy xarakterga ega deb oylaysiz?

{=YaMM va uning harakat shakllari o’rtasidagi
~qazib oluvchi va qayta ishlovchi sanoat tarmoqlari o’rtasidagi
~sanoat va qishloq xo’jaligi o’rtasidagi
~hududiy bo’linmalar o’rtasidagi}

Milliy hisoblar tizimi... .

{=milliy mahsulotni ishlab chiqarish, taqsimlash hamda ulardan foydalanishni tavsiflaydigan o’zaro bog’liq ko’rsatkichlar tizimi
~milliy mahsulotni ishlab chiqarish, taqsimlash hamda ulardan foydalanishni tavsiflaydigan o’zaro bog’liq bo’lmagan ko’rsatkichlar tizimi
~milliy mahsulotni taqsimlash hamda ulardan foydalanishni tavsiflaydigan o’zaro bog’liq bo’lmagan ko’rsatkichlar tizimi
~milliy mahsulotni taqsimlash i tavsiflaydigan o’zaro bog’liq bo’lmagan ko’rsatkichlar tizimi}

Byudjet taqchilligi qachon vujudga keladi?

{=daromadlar xarajatlar qismidan kam bo’lganda
~daromadlar xarajatlar qismidan ortiq bo’lganda
~daromadlar va xarajatlar qismi teng bo’lganda
~sof eksport ijobiy bo’lganda}

Byudjet – ... .

{=davlat, korxona, muassasaning qonuniy tartibda tasdiqlangan davrga mo’ljallangan pul ifodasidagi daromad va sarf-xarajatlari
~davlat, korxona, muassasaning qonuniy tartibda tasdiqlangan davrga mo’ljallangan pul ifodasidagi sarf-xarajatlari
~davlat, korxona, muassasaning qonuniy tartibda tasdiqlangan davrga mo’ljallangan pul ifodasidagi daromadlari
~davlatning tashqi iqtisodiy aloqalarini aks ettiruvchi, aktiv va passiv tomonlardan iborat jadval}

Barcha iste’molchilar, ya’ni aholi, korxonalar va davlat tomonidan narxlarning muayyan darajasida turli tovarlar va xizmatlarni sotib olish mumkin bo’lgan milliy iqtisodiyotdagi real pul daromadlari hajmi nima?

{= yalpi talab
~yalpi taklif
~xrapovik samarasi
~bozor muvozanati}

Mamlakatda narxlarning muayyan darajasida ishlab chiqarilgan va sotishga tayyor bo’lgan barcha tovarlar va xizmatlar hajmi nima?

{= yalpi taklif
~yalpi talab
~xrapovik samarasi
~bozor muvozanati}

Yalpi taklifga eng avvalo nima ta’sir qiladi?

{=narxlar darajasi bilan ishlab chiqarilgan tovarlar ijtimoiy qiymati o’rtasidagi nisabtning o’zgarishi
~narxlar darajasi bilan ishlab chiqarilgan tovarlar ijtimoiy qiymati
~ishlab chiqarilgan tovarlar ijtimoiy qiymati va narxlar darajasi
~bozor}

Yalpi taklifga narxdan tashqari yana nima ta’sir qiladi?

{=resurslar narxining o’zgarishi, samaradorlikning o’zgarishi, huquqiy meyorlarning o’zgarishi
~narx, resurslar narxining o’zgarishi, samaradorlikning o’zgarishi, huquqiy meyorlarning o’zgarishi
~resurslar, samaradorlik, huquqiy meyorlar
~Sotuvchilar}

Yalpi talab egri chizig’i va yalpi taklif egri chizig’i kesishgan nuqta nima?

{=umumiqtisodiy muvozanat
~iqtisodiy muvozanat
~bozor muvozanati
~ular kesishmaydi}

Yalpi talab va yalpi taklifga ta’sir etuvchi omillarning o’zgarib turishi natijasida muvozanat buzilgandan keyin nima sodir bo’ladi?

{=iqtisodiyot yangi muvozanat tomon harakat qiladi
~muvozanat buzilmaydi
~muvozanat bir maromda harakat qiladi
~o’zgarish bo’lmaydi}

Iste’mol nima?

{=jamiyat iqtisodiy ehtiyojlarini qondirish maqsadida ishlab chiqarish natijalari va omillaridan foydalanish jarayoni
~jamiyat iqtisodiy ehtiyojlarini qondirish maqsadida ishlab chiqarish omillaridan foydalanish jarayoni
~jamiyat iqtisodiy ehtiyojlarini qondirish maqsadida ishlab chiqarish natijalari va omillaridan foydalanish jarayonida yuzaga keladigan munosabat
~ne’matlarni tanovvul qilish}

Ishlab chiqarish vositalari va ishchi kuchidan ishlab chiqarish maqsadida foydalanish jarayonini nima?

{= unumli iste’mol
~iste’mol
~shaxsiy iste’mol
~jami iste’mol}

Unumli iste’mol qaysi jarayonga tegishli?

{=ishlab chiqarish va xizmat ko’rsatish
~xizmat ko’rsatish va sotish
~ishlab chiqarish va sotish
~ishlab chiqarish}

Shaxsiy iste’mol qaysi sohadan tashqarida roy beradi?

{= ishlab chiqarish
~ishlab chiqarish va sotish
~xizmat ko’rsatish va sotish
~sotish}

Aholi, korxona (firma) va davlat joriy daromadlarining bir qismining kelajakdagi ehtiyojlarini qondirish va foizli daromad olish maqsadida to’planib borishini aytib bera olasizmi?

{=jamg’arma
~investitsion faoliyat
~iste`mol
~investitsiya}

Aholi qo’lida qoladigan daromad nima?

{=iste’mol sarflari va shaxsiy jamg’arma yig’indisiga teng
~iste’mol sarflari va shaxsiy jamg’arma va soliqlar yig’indisiga teng
~moddiy va nomoddiy fondlar yigindisiga teng
~shaxsiy jamg’arma yig’indisiga teng}

Pul mablag’lari ko’rinishidagi investitsiya nima?

{= nominal investitsiya
~real investitsiya
~to’g’ridan to’g’ri investitsiya
~bevosita investitsiya}

Pul mablag’lariga sotib olish mumkin bo’lgan investitsion resurslar nima?

{= real investitsiya
~nominal investitsiya
~to’g’ridan to’g’ri investitsiya
~bevosita investitsiya}

Investitsiyalarni royobga chiqarish boyicha amaliy harakatlar nima deb ataladi?

{= investitsion faoliyat
~investitsiya kiritish
~investitsion dastur
~investitsiya}

Investitsiyalar samaradorligi nima?

{=milliy daromad o’sgan qismining investitsion sarflar summasiga nisbatining foizdagi ifodasi
~milliy mahsulot o’sgan qismining investitsion sarflar summasiga nisbatining foizdagi ifodasi
~sarflar summasining o’sgan qismining milliy daromadga nisbatining foizdagi ifodasi
~daromadga nisbatining foizdagi ifodasi}

Ekstensiv iqtisodiy o’sishga qanday erishiladi?

{=ishlab chiqarish omillari miqdorining ko’payishi tufayli
~ishlab chiqarish omillarini sifat jihatdan takomillashtirish tufayli
~ishchi kuchiga yuqori darajada ish haqi to’lash tufayli
~takomillashgan texnika-texnologiyadan foydalanish tufayli}

Intensiv iqtisodiy o’sishga qanday erishiladi?

{=ishlab chiqarish omillarini sifat jihatdan takomillashtirish orqali
~progressiv ishlab chiqarish vositalari va yangi texnikani qo’llash orqali
~mavjud ishlab chiqarish potentsialidan yaxshiroq foydalanish orqali
~ishlab chiqarish omillarini takomillashtirish orqali}

Insoniyat jamiyati taraqqiyotida ajdodlar tomonidan yaratilgan va avlodlar tomonidan jamg’arilgan moddiy va ma’naviy boyliklar hamda foydalanishga jalb qilingan tabiat in’omlari nima?

{=milliy boylik
~iqtisodiy o’sish omillari
~moddiy-buyumlashgan boylik
~tabiiy boylik}

Ashyoviy-buyum ko’rinishiga ega bo’lmagan nomoddiy qimmatliklardan va insoniyatning intellektual salohiyati natijalari nima?

{=ma’naviy boylik
~iqtisodiy o’sish omillari
~moddiy-buyumlashgan boylik
~tabiiy boylik}

Insoniyat jamiyati taraqqiyoti davomida ajdodlar tomonidan yaratilgan va avlodlar tomonidan jamg’arilgan moddiy, nomoddiy intellektual hamda tabiiy boyliklarning hammasi ...

{=milliy boylik
~moddiy buyumlashgan boylik
~ma`naviy boyliklar
~tabiiy boylik}

Iqtisodiy jarayonlar, hodisalarning ikki yoki bir necha tomonining bir-biriga mos kelish holati nima deb ataladi?

{=iqtisodiy muvozanat
~xususiy muvozanatlik
~umumiy muvozanatlik
~retsession farq}

Bu ikkita o’zaro bog’liq bo’lgan iqtisodiy ko’rsatkichlar yoki iqtisodiyot tomonlarining miqdoran teng kelishi nima?

{=xususiy muvozanatlik
~umumiy muvozanatlik
~retsession farq
~iqtisodiy muvozanat}

Yalpi sarflarning sof milliy mahsulot hajmidan ortiqcha bo’lgan miqdori nima?

{=inflyatsion farq
~retsession farq
~multiplikator samarasi
~iqtisodiy mutanosiblik}

Yalpi sarflarning sof milliy mahsulot hajmidan kam bo’lgan miqdori nima?

{=retsession farq
~inflyatsion farq
~multiplikator samarasi
~iqtisodiy mutanosiblik}

Iqtisodiyotning turli tomonlari va sohalari o’rtasida miqdor va sifat o’lchamlarning mos kelishlik darajasi nima?

{=iqtisodiy mutanosiblik
~retsession farq
~inflyatsion farq
~multiplikator samarasi}

Iqtisodiy sikl qanday harakatni ifodalaydi

{=milliy iqtisodiyotning bir iqtisodiy inqirozidan ikkinchisi boshlanguncha takrorlanib turadigan harakati
~iqtisodiyotnnig yuqorilab boruvchi chiziq shaklidagi harakati
~ishlab chiqarish o’sish sur`atlarining o’zgarishi
~takror ishlab chiqarish bosqichlarining almashinishi}

Iqtisodiy inqirozlarning asosiy mazmuni nimada namoyon bo’ladi

{=ishlab chiqarilgan tovarlar massasining to’lovga qobil talabidan oshib ketishi yoki kam bo’lishida
~ishsizlikning o’sishida
~narxlarning o’sishida
~ishlab chiqarish hajmining keskin kamayib ketishida}

Ishlab chiqarish hajmining keskin tushib ketishi nima?

{=iqtisodiy inqiroz
~iqtisodiy sikl
~turg’unlik
~tarkibiy inqirozlar}

Ma’lum vaqt mobaynida takrorlanib turadigan inqirozlar nima?

{=davriy inqirozlar
~oraliq inqirozlar
~nomuntazam inqirozlar
~taqchil ishlab chiqarish inqirozi}

Valyuta inqirozi nima?

{=milliy valyutaning obro’si tushib ketishi
~birjada qimmatli qog’ozlar kursining tezda tushib ketishi
~emissiya qilishni qisqarishi
~atrof-muhitni eng avvalo inson sog’lig’ini yo’qotish}

Insonning mehnatga bo’lgan aqliy va jismoniy qobiliyatlarining yig’indisi nima?

{=ishchi kuchi
~ishchi kuchini takror hosil qilish
~yalpi ishchi kuchi
~mehnat}

Emigratsiya nima?

{= fuqarolarning o’z mamlakatlaridan boshqa mamlakatlarga doimiy yashash uchun ko’chib o’tishi
~xorijiy fuqarolarning doimiy yashash uchun mamlakatga ko’chib kelishi
~xorijiy fuqarolarning muqum yashash uchun mamlakatga ko’chib kelishi
~doimiy yashash}

Immigratsiya nima?

{= xorijiy fuqarolarning doimiy yashash uchun mamlakatga ko’chib kelishi
~fuqarolarning o’z mamlakatlaridan boshqa mamlakatlarga doimiy yashash uchun ko’chib o’tishi
~xorijiy fuqarolarning vaqtincha yashash uchun mamlakatga ko’chib kelishi
~doimiy yashash}

Ishsizlik deganda... .

{=o’ziga ish topolmasdan, mehnat rezervi armiyasiga aylangan aholining iqtisodiy faol qismi tushuniladi
~ish qidirayotgan aholi tushuniladi
~ishchi kuchiga bo’lgan talab va taklifning nomuvofiqligi natijasida vujudga kelgan aholi tushuniladi
~vaqtinchalik bekor yurgan aholi qatlamiga aytiladi}

Friksion ishsizlik deganda:

{=ish joylarini o’zgartirish tufayli ishdan bo’shab qolib malakasiga mos ish qidirayotgan va ish o’rinlari bo’shashini kutayotgan ishsizlar tushuniladi
~iste`molchilik talabi va texnologiyadagi turli hududlarda, turli soha va ish turlariga ishchi kuchining talab va taklif nomuvofiqligi natijasida vujudga kelgan ishsizlik tushuniladi
~ishlashni xoxlamaydigan ishsizlar tushuniladi
~friksion ishsizlikka ta`rif berilmaydi}

Siklik ishsizlik deganda... .

{=iste`molchilik talabi va texnologiyaning o’zgarishi tufayli turli hududlarda turli soha va ish turlariga ishchi kuchining talab va taklifga nomuvofiqligi natijasida vujudga kelgan ishsizlik tushuniladi
~iqtisodiy siklning inqiroz fazasi bilan bog’liq ravishda vujudga kelgan ishsizlik tushuniladi
~ishlashni xoxlamaydigan ishsizlar tushuniladi
~siklik ishsizlikka ta`rif berilmaydi}

Pul resurslarini hosil etish, ularni taqsimlash va ishlatish borasidagi iqtisodiy munosabatlar – bu ... .

{=moliya
~soliq
~kredit
~ssuda}

Fiskal siyosat nima?

{=davlat tomonidan iqtisodiyotga ta’sir ko’rsatish maqsadida soliqqa tortish va davlat sarfi tarkibini o’zgartirish boyicha qo’llaniluvchi chora-tadbirlar
~davlat daromadlari va xarajatlari hamda ularni moliyaviy ta’minlash manbalarining tartiblashtirilgan rejasi
~davlatning o’z vazifalarini amalga oshirish uchun moliyani tashkil etish va foydalanish boyicha chora-tadbirlar majmui
~moliya siyosati}

Quyidagi soliqlardan qaysi biri egri soliq?

{=aksiz solig’i
~yer solig’i
~daromad solig’i
~qo’shilgan qiymat solig’i}

Davlatning soliq-byudjet siyosati - ...

{=fiskal siyosat
~monetar siyosat
~antimonopol siyosat
~antiinflyatsion siyosat}

MDH mamlakatlarida pul muomalasining qaysi turi ko’p bo’ladi?

{=markaziy bank banknotlari
~tarmoq bank
~chet el banknoti
~naqd pulsiz hisob-kitoblar}

Pulning qaysi vazifasi narxning shakllanishiga bog’liq?

{=qiymat o’lchovi
~muomala vositasi
~to’lov vositasi
~jamg’arish vositasi}

Naqd pul muomalasi nima bilan ta`minlanadi?

{=banki biletlari va metall tangalar
~to’lov talablari
~veksellar va akkreditivlar
~kredit kartochkalar}

Inflyatsiya – ... .

{=muomaladagi pul massasining tovarlar massasidan ustunligi natijasida tovarlar bilan ta`minlanmagan pullardan ko’payib ketishi
~milliy pul birligi qiymatining rasmiy tartibda ko’tarilishi
~eksportni importga nisbatan nihoyatda ortib ketishi
~milliy pul birligi qiymatining rasmiy tartibda pasaytirilishi}

Inflyatsiya qanday salbiy oqibatlarga olib kelishi mumkin?

{=pul birligi qadrsizlanib, shaxsiy jamg’armalar o’z qadrini yo’qotadi
~pul birligi qadrsizlanadi
~shaxsiy jamg’armalar o’z qadrini yo’qotadi
~katta investitsiyalar qilishga xavf-xatar oshadi}

Pulning kutilmaganda qadrsizlanishidan kim ko’proq jabr ko’radi?

{=obligatsiya egalari
~ishlab chiqaruvchilar
~qarz oluvchilar
~qarz oluvchilar va dehqon xo’jaliklari}

Inflyatsiyadan kimlar yutishi mumkin?

{=qarz olgan insonlar
~qat`iy belgilangan daromadlar hisobiga yashovchi insonlar
~sug’urta egalari, uz hayotlarini sug’urta qilganlar
~omonat kassalariga pul kuyganlar}

Kreditning mazmuni qaysi javobda ko’rsatilgan?

{=o’zgalar pul mablag’ini ma`lum muddatga haq to’lash sharti bilan qarzga olish va muddati kelganda qaytarish
~o’z mulki bo’lgan pul resurslarini xohlagan vaqtda hech bir xarajatsiz ishlatish
~yerni haq to’lash sharti bilan ma`lum muddatda foydalanish
~davlat yoki mahalliy byudjetdan qaytarib bermaslik sharti bilan ajratilgan mablag’}

Ko’chmas mulklar (yer, bino) hisobiga uzoq muddatli ssudalar shaklida beriluvchi qarz mablag’lari nima?

{=ipoteka krediti
~iste’mol krediti
~tijorat krediti
~davlat krediti}

Bank operatsiyalari … .

{=mablag’larni jalb qilish va ularni joylashtirish boyicha amalga oshiriladigan operatsiyalar
~olingan va to’langan foiz summalari o’rtasidagi farq
~bank sof foydasining uning o’z kapitaliga nisbatining foizdagi ifodasi
~to’langan foiz summalari o’rtasidagi farq}

Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solish nima?

{=qonunchilik, ijro va nazorat qilish xususiyatidagi tadbirlar tizimini ishlab chiqish va amalga oshirish
~nazorat qilish xususiyatidagi tadbirlar tizimini ishlab chiqish va amalga oshirish
~qonunchilik xususiyatidagi tadbirlar tizimini ishlab chiqish va amalga oshirish
~ijro xususiyatidagi tadbirlar tizimini ishlab chiqish va amalga oshirish}

Davlatning iqtisodiy vazifalari nima?

{=iqtisodiy tizimning amal qilishiga shart-sharoit yaratish va iqtisodiyotni tartibga solish hamda iqtisodiy o’sishni ta’minlashga qaratilgan chora-tadbirlar
~iqtisodiy tizimning amal qilishiga shart-sharoit yaratish
~iqtisodiyotni tartibga solish hamda iqtisodiy o’sishni ta’minlashga qaratilgan chora-tadbirlar
~iqtisodiy o’sishni ta’minlashga qaratilgan chora-tadbirlar}

Iqtisodiyotni tartibga solishning taqiqlash, ruxsat berish va majbur qilish tavsifidagi ma’muriy vositalari nimalar?

{=bevosita usullar
~bilvosita usullar
~iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solishning usullari
~davlatning iqtisodiy vazifalari}

Respublikada ijtimoiy himoyalashning asosiy yo’nalishini ko’rsating

{=aholining kam ta`minlangan tabaqalarini ijtimoiy himoyalash, faol ijtimoiy siyosatni amalga oshirish
~aholining kam ta`minlangan tabaqalarini ijtimoiy himoyalash
~faol ijtimoiy siyosatni amalga oshirish
~daromadlarning eng kam va o’rtacha darajasini muntazam oshirib berish}

O’zbekistonda kuchli ijtimoiy siyosatning tub mohiyati nimalarda ko’rinadi?

{=kam ta`minlangan ijtimoiy tabaqalarning manfaatlarini himoya qilish orqali ijtimoiy barqarorlikni ta`minlashda
~ijtimoiy tabaqalar o’rtasida mumkin qadar tenglik tamoyilining joriy qilinishida
~millatlararo hamjihatlikni va xalqaro totuvlikni vujudga keltirishda
~ish haqi darajasini oshirishda}

Jahon xo’jaligi nima?

{=xalqaro mehnat taqsimotiga ishtirok etuvchi aloxida mamlakatlarning milliy xo’jalik yaxlitligi
~ishlab chiqarish kooperatsiyasi, chetga tovar chiqarish, moliyaviy investitsion jarayon, kadrlar ayriboshlash
~xalqaro iqtisodiy munosabatlarning mohiyati va o’zaro aloqasi
~xalqaro mehnat taqsimoti bilan bog’liq emas}

Xalqaro mehnat taqsimotiga sabab nima?

{=davlatlarda ishchi kuchi malakasining notekisligi
~davlatlarda foydali qazilmalarning o’zlashtirilmayotganligi
~hayot tarzidagi farqlar
~tabiiy resurslarning taqchilligi}

Quyidagilarning qaysi biri jahonshumul muammolar hisoblanadi?

{=urush va tinchlik, qurolsizlanish, rivojlanish inson-jamiyat va inson-tabiat muammolari
~qoloq mamlakatlarni rivojlantirish
~«inson-jamiyat» tizimidagi muammolar
~«jamiyat-tabiat» tizimidagi muammolar}

Jahon infrastrukturasi nima?

{=jahon bozoridagi tovarlarni ishlab chiqaruvchi va iste’molchilarga yetkazib beruvchi sohalar
~jahon savdosi
~ilmiy –texnika aloqalari
~xalqaro axborot}

Iqtisodiy integratsiya nima?

{=xalqaro majmualarning tashkil topishi
~ITT ta’siridagi xalqaro mehnat taqsimoti
~bir qancha davlatlar xo’jaliklarining yaqinlashuvi
~xalq xo’jaligi majmuining rivojlanishi ishlab chiqarishning baynalminallashuvi iqtisodiy va ijtimoiy taraqqiyoti}

Xalqaro iqtisodiy integratsiyaning eng oddiy shakli ...

{=boj ittifoqi
~to’lov ittifoqi
~erkin savdo zonalari
~umumiy bozor}

OPEK tashkilotiga a`zo davlatlar qanday faoliyat bilan shug’ullanadi?

{=neftni ishlab chiqarish va sotish
~metallurgiya sohasida
~kimyo sohasida
~yengil sanoat sohasida}

O’zbekiston jahon hamjamiyatiga bilan hamkorlik qilganda nimalarga amal qiladi?

{=bir davlat bilan yaqinlashish hisobiga boshqasidan uzoqlashmaslikka
~ichki ishlarga aralashmaslikka
~o’z mahsulotlarini ko’proq eksport qilishga
~integratsiyani chuqurlashtirishga}

Ishlab chiqarish baynalminallashuv hozirgi bosqichining o’ziga xos xususiyati nimada?

{=davlatlararo integratsion aloqalarining tashkil etilishi bilan
~iqtisodiyotni millitarizatsiyalash bilan
~ITT ning o’ziga xos xususiyati bilan
~kapitalni chetga olib chiqish va olib kirishning o’sishi bilan}

O’zbekiston tashqi siyosati va tashqi iqtisodiy aloqalarini shakllantirishda qanday tamoyillarga amal qilmoqda?

{=umuminsoniy va milliy manfaatlarning mushtarakligi asosida ish yuritish
~faqat umuminsoniy manfaatlarni inobatga olish
~faqat milliy manfaatlar asosida ish yuritish
~sinfiy va umuminsoniy manfaatlarga asoslanish}