I-Bob. Kompyuter lingvistikasining asosiy muammolari
1.1. O‘zbek kompyuter lingvistikasi asoslari, muammolari va ularni
yechish yo‘llari
Biz axborot asrida yashayapmiz. Dunyoda kechayotgan barcha jarayonlarni
axborotni to‘plash, uzatish, saqlash va qayta ishlash tizimi orqali tushuntirish
mumkin. Jadal rivojlanayotgan fan-texnika davrida juda katta hajmdagi axborot
ustida tezlik bilan ishlashga to‘g‘ri keladi. Bujarayonni boshqarishda inson
imkoniyatlari (xoti-ra, tezlik) chegaralangan.
Samaradorlikni oshirishning yagona yo‘li ishlarni kompyuter vositasida
amalga oshirishdir. Bu, o‘z navbatida, hamma sohalarni kompyuterda ishlashga
moslashtirishni taqozo etadi. Kompyuter tibbiyoti; kompyuter iqtisodiyoti,
kompyuter huquqshunosligi qato-rida tilshunoslikda ham kompyuter lingvistikasi
yo‘nalishining yuzaga kelishi tabiiy holdir. O‘zbek kompyuter lingvistikasini yara-
tish oldimizda turgan dolzarb masala. Bu o‘zbek tilini kompyuter-ga olib kirish,
ya’ni til bilan bog‘liq masalalar - o‘zbek tiliga o‘qitish, bilimlarni baholash (test),
matnlarni o‘zbekcha ovozlashti-rish, axborotni ovoz orqali kompyuterga kiritish,
matnlarni tah-rirlash, tarjima qilishni kompyuterda bajarish imkonini yarata-di.
O‘zbek
kompyuter
lingvistikasini
yaratishda
ingliz
kompyuter
lingvistikasidan to‘g‘ridan-to‘g‘ri foydalanish imkonsiz. Faqat uning asosiy
g‘oyalariga tayanish mumkin. O‘zbek kompyuter lingvistikasi tilimizning o‘ziga
xosliklari asosida shakllantiriladi. O‘zbek kompyuter lingvistikasini yaratishdan
oldin ona tilimizni yo’qori va to‘liq (masalan, ingliz tili) darajada sistemalashtirish,
formallashtirish vazifalarini yechish kerak. Demak, o‘zbek tili kabi boy, keng va
chuqur rivojlangan tillar masalalarini kompyuterda yechish darajasiga olib chiqish
ingliz tiliga qaraganda katta hajmdagi ishni bajarishni talab etadi[7].
Do'stlaringiz bilan baham: |
