Biznes va tadbirkorlik nima

T/r O‘rganish o‘tkaziladigan mintaqa nomi O‘rganish o‘tkaziladigan muddat O‘rganishni o‘tkazuvchi ishchi guruh rahbari 1. Samarqand viloyati 28-aprel — 3-may Senatning Budjet va iqtisodiy islohotlar masalalari qo‘mitasi raisi B.M. Iminov 2. Sirdaryo viloyati 4 — 8-may Senatning Budjet va iqtisodiy islohotlar masalalari qo‘mitasi raisi B.M. Iminov 3. Xorazm viloyati 28-aprel — 2-may Senatning Agrar, suv xo‘jaligi masalalari va ekologiya qo‘mitasi raisi G‘.Q. Aliyev 4. Qoraqalpog‘iston Respublikasi 3 — 8-may Senatning Agrar, suv xo‘jaligi masalalari va ekologiya qo‘mitasi raisi G‘.Q. Aliyev 5. Farg‘ona viloyati 29-aprel — 4-may Senatning Budjet va iqtisodiy islohotlar masalalari qo‘mitasi a’zosi A.S. Altiyev 6. Toshkent shahri 5 — 8-may Senatning Budjet va iqtisodiy islohotlar masalalari qo‘mitasi a’zosi A.S. Altiyev

Toshkent moliya instituti "Iqtisodiyot nazariyasi" kafedrasi "Iqtisodiyot nazariyasi" fanidan yakuniy nazorat testlari

SavolMuqobil javobMuqobil javobMuqobil javobMuqobil javob
1Quyidagilardan qaysi biri iqtisodiy modelning mazmunini ifodalaydi.iqtisodiy jarayon va hodisalarning ob’ektiv xususiyatlariga va tadqiqot maqsadi va xarakteriga ko‘ra abstrakt tarzda umumlashtirib ifodalangan reallikning konstruksiyasi, maketi, andozasi;iqtisodiy prognozlash;iqtisodiy tamoyillar majmuasiiqtisodiyot va siyosatning ideal tipi bo‘lib, uni amalga oshirish uchun zarur;
2Agar iqtisodiyotda korxona, firma, uy xo‘jaligi, alohida olingan bozorlar muammosi tadqiq qilinsa, bunday tahlil:mikroiqtisodiy;ilmiy abstraktiv;pozitiv;normativ;
3Iqtisodiyot nazariyasining qaysi oqimida savdo-sotiq va asosan tashqi savdo barcha boyliklarning manbai deb hisoblanadi?merkantilizm;fiziokratlar;klassik burjua iqtisodiy maktab;marksistik nazariya;
4Hozirgi zamon iqtisodiyot nazariyasining qaysi oqimida iqtisodiy o‘sishni ta’minlashning va tartibga solishning asosiy vositasi pul deb hisoblanadi?monetarizm;keynschilar;institutsionalizm;liberalizm;
5Iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti nimadan iborat?iqtisodiy munosabatlarni va ijtimoiy xo‘jaliklarni samarali yuritishning iqtisodiy qonun-qoidalarini o‘rganish;ijtimoiy munosabatlarni o‘rganish;siyosiy munosabatlarni o‘rganish;huquqiy munosabatlarni o‘rganish;
6Quyidagilardan qaysi biri umumiy iqtisodiy qonunlar jumlasiga kiradi?ehtiyojlarning yuksalish qonuni;qiymat qonuni;talab qonuni;taklif qonuni;
7Iqtisodiy jarayonlarini ilmiy bilishning qaysi usuli dalillardan asosiy qonun-qoidalar ishlab chiqishni yoki amaliyotdan nazariya tomon borishni bildiradi?induksiya;deduksiya;ilmiy abstraksiya;empirik;
8Quyidagilardan qaysi biri iqtisodiy resurslar tarkibini to‘liq aks ettiradi?kapital, er, ishchi kuchi va tadbirkorlik layoqati;mehnat vositalari va ishchi kuchi;tabiiy va inson resurslari;ishlab chiqarishning moddiy omillari;
9Iqtisodiy resurslarning barcha turi uchun umumiy bo‘lgan xususiyat nimadan iborat?nisbatan cheklangan yoki kamyob;mutlaq cheklangan;inson mehnatining natijasi;qiymatga ega;
10Iqtisodiyot nazariyasi fanlarning qanday guruhiga kiradi?ijtimoiy fanlar;siyosiy fanlar;iqtisodiy fanlar;ijtimoiy-gumanitar fanlar;
11Iqtisodiyot nazariyasi fani nimani o‘rgatadi?kishilik jamiyati rivojlanishining iqtisodiy qonun va qonuniyatlarini;ijtimoiy tuzumlarni;ishlab chiqarish kuchlarini;moddiy ne’matlar ishlab chiqarishni;
12Iqtisodiy qonunlar qanday xarakterga ega?ob’ektiv;sub’ektiv;ham ob’ektiv va ham sub’ektiv;huquqiy;
13“Iqtisodiyot nazariyasi” fanining bosh muammosi – bu:cheklangan resurslardan qanday qilib jamiyat ehtiyojlarini to‘laroq qondirib borish mumkinligi muammosi;ekologik muammolar;iqtisodiy inqirozlarni bartaraf qilish muammosi;ishsizlik muammosi;
14“Iqtisodiyot nazariyasi” fanining qaysi usuli miqdoriy o‘lchamlarni tahlil qilishga asoslanadi?matematik;pozitiv;ilmiy abstraksiya;normativ;
15“Iqtisodiyot nazariyasi” fanining qaysi usullari aniq iqtisodiy hodisa va jarayonlar hamda ulardagi o‘zgarishlarni alohida ajratib, ayni vaqtda o‘zaro bir – biriga ta’sirida o‘rganadi?analiz va sintez;matematik va statistik;tarixiy va mantiqiy;induksiya va deduksiya;
16Iqtisodiy modelning ta’rifini toping?iqtisodiyot, iqtisodiy hodisa va jarayonlar hamda ulardagi o‘zgarish va bog‘liqliklarning soddalashtirilgan manzarasi;iqtisodiyotning matematik o‘lchamlar orqali ifodalanishi;iqtisodiy hodisa va jarayonlarning grafik tasviri;iqtisodiy kategoriyalarning ko‘rgazmali tasviri;
17Iqtisodiyotning doimiy va bosh masalasini aniqlang:ehtiyojlarning cheksizligi va iqtisodiy resurslarning cheklanganligi;ehtiyojlarning to‘xtovsiz o‘sib borishi;iqtisodiy resurslar cheklanganligi;aholi farovonligi o‘sib borishi;
18Insonlarning iqtisodiy ne’matlarni ishlab chiqarish, taqsimlash, iste’molchilarga etkazib berish va iste’mol qilishga qaratilgan, bir – biriga bog‘liqlikda amalga oshiriladigan faoliyat qanday nomlanadi?iqtisodiy faoliyat;ishlab chiqarish faoliyati;taqsimlash sohasidagi faoliyat;ayriboshlash sohasidagi faoliyat;
19Ishlab chiqarishning yangidan boshlanib va qaytadan to‘xtovsiz takrorlanib turishi nimani anglatadi?takror ishlab chiqarish;ishlab chiqarishni;iqtisodiy o‘sishni;iqtisodiy rivojlanish;
20Quydagilardan qaysi biri takror ishlab chiqarish bosqichlariga kirmaydi?iqtisodiy faoliyat;ishlab chiqarish;taqsimlash;ayirboshlash;
21Ishlab chiqarish va ayirboshlash bir me’yorda borishi hamda kishilar yashash va turmush kechirishning umumiy shart-sharoitni tashkil qiluvchi sohalar qanday nomlanadi:infratuzilma;ishlab chiqarish infratuzilmasi;ijtimoiy infratuzilma;iqtisodiy infratuzilma.
22Quyidagilardan qaysi biri iqtisodiy hodisa hisoblanadi?inqiroz;taqsimlash;ayriboshlash;xizmat ko‘rsatish;
23Iqtisodiy hodisa va jarayonlar o‘rtasidagi muqarrar takrorlanib turadigan, doimo mavjud bo‘ladigan to‘g‘ridan – to‘g‘ri yoki teskari ichki sabab – oqibat bog‘liqliklar va aloqadorliklar qanday qonunning mohiyatini anglatadi:iqtisodiy qonun;iqtisodiy kategoriya;yuridik qonuni;tabiat qonuni;
24Qaysi iqtisodiy qonunlar kishilik jamiyati rivojlanishining barcha bosqichlarida amal qiladi?umumiy iqtisodiy qonunlar;maxsus iqtisodiy qonunlar;oraliq yoki davriy iqtisodiy qonunlar;maxsus va oraliq iqtisodiy qonunlar;
25Mantiqiy tahlil orqali hodisa va jarayonlarning uncha muhim bo‘lmagan belgilarini e’tibordan chetda qoldirib, eng asosiy belgilarini ajratib olish yo‘li bilan ularning mohiyatini ochib berish qaysi usul orqali amalga oshiriladi?ilmiy abstraksiya.pozitiv;normativ;deduksiya;
26Resurslar cheklanganligi muammosini to‘liq echish mumkin:muammoni echib bo‘lmaydi;agar hamma odamlar resurslarni tejashsa;agar hamma ixtiyoriy ravishda o‘z ehtiyojlarini cheklasa;kelajakda, fan va texnika taraqqiyoti tovar ishlab chiqarishni ko‘paytirish imkonini bersa;
27Quyidagi keltirilgan qaysi iqtisodiy tushunchalar ishlab chiqarish imkoniyati egri chizig‘ini ifodalaydi.ishlab chiqarish resurslari cheklanganligi, murosali tanlov, muqobil qiymat;yalpi talab va yalpi taklif; talab va taklif;mavjud ishlab chiqarish imkoniyati darajasida ehtiyojlarni qondirishning eng yaxshi usuli;
28Aholi ehtiyojlarining qondirilish darajasi qanday aniqlanadi?aholining haqiqiy iste’moli darajasi va ehtiyojlari taqqoslanadi;ularning talabi va ehtiyojlari taqqoslanadi;aholi pul daromadlari va talablari taqqoslanadi;aholi real daromadlari va ehtiyojlari taqqoslanadi;
29Alohida kishilar, korxonalar va davlat ehtiyojlarining umumiy xususiyatlari nimadan iborat?cheksiz va chegarasiz;tarkiban bir xil;miqdoriy o‘lchamga ega;nisbatan cheklangan;
30Ehtiyojlarning o‘sib borish qonuni nimani anglatadi?jamiyat ijtimoiy–iqtisodiy ehtiyoji miqdoran ortib va sifat jihatdan takomillashib borishin;kishilar ehtiyoji ortib borishini;korxonalar ehtiyoji ortib borishini;davlatning ehtiyoji ortib borishini
31Ehtiyojlarning o‘sib borishiga qarshi ta’sir qiluvchi quyidagi omillardan qaysi biri iqtisodiy inqirozlarni ham keltirib chiqaradi?iqtisodiy faollikning siklik ro‘y berishi;ishlab chiqarishning rivojlanish holati;jamiyatdagi mavjud hukmron munosabatlar;favqulotda ro‘y bergan holatlar (urushlar, iqtisodiy tizimlar almashishi);
32Ehtiyojlarning qondirilish usuliga asoslangan turini aniqlang:bilvosita qondiriladigan ehtiyoj;moddiy ehtiyojijtimoiy–ma’naviy ehtiyoj;madaniy–maishiy ehtiyoj;
33Kishilar hayot kechirishining birlamchi sharti – hayotiy zarur vositalar (oziq–ovqat, kiyim–kechak, turar–joy) va zebu–ziynat buyumlariga (mebel, avtomobil, xolodilnik, televizor, dala hovli) bo‘lgan ehtiyoj qanday nomlanadi:moddiy ehtiyoj;bevosita qondiriladigan ehtiyoj;bilvosita qondiriladigan ehtiyoj;ijtimoiy–ma’naviy ehtiyoj;
34Haqiqiy iste’mol (Ih)ning, umumiy ehtiyoj (Eu)ga bo‘lgan nisbati qanday ko‘rsatkichni ifodalaydi?ehtiyojning qondirilish darajasi;ehtiyojning mavjud darajasi;aholi turmush darajasini;aholi real daromadlari darajasini;
35Ishlab chiqarish omillari egasi: er, kapital, mehnat, tadbirkorlik hisobiga mos ravishda yaratilgan mahsulotdagi ulushini qaysi ketma-ketlik shaklida oladi?er rentasi, foiz-dividend, ish haqi, foyda;er rentasi, ish haqi, foiz-dividend, foyda;er rentasi, foiz-dividend, foyda, ish haqi;foiz-dividend, foyda, ish haqi, er rentasi;
36Ishlab chiqarishning iqtisodiy samaradorligi bu...ishlab chiqarish natijasi (mahsulot)ning sarflangan xarajatlarga nisbati;ishlab chiqarish natijalarining mehnat xarajatlariga nisbati;ishlab chiqarish natijalarining kapital sarflariga nisbati;ishlab chiqarish natijalarining er omiliga nisbati;
37Iqtisodiy faoliyat turlaridan qaysi birining natijasi bo‘lib moddiy-ashyoviy ko‘rinishdagi ne’matlar chiqadi?ishlab chiqarishda;xizmat ko‘rsatishda;iqtisodiy nafli ish bajarishda;iste’molda;
38Iqtisodiy faoliyatning qaysi turi(bosqichi)da yaratilgan iqtisodiy ne’matlar ishlab chiqaruvchilardan iste’molchiga o‘tadi?ayirboshlash;xizmat ko‘rsatish;ishlab chiqarish(xizmat ko‘rsatish);taqsimlash;
39Takror ishlab chiqarishning qaysi bosqichida yaratilgan tovarlar va xizmatlar o‘zlarining pirovard foydalanuvchilarini topadi?iste’mol.taqsimlash;ayirboshlash;xizmat ko‘rsatish;
40Kishilar iste’moli uchun zarur bo‘lgan hayotiy zarur ne’matlarni yaratishga qaratilgan maqsadga muvofiq amalga oshiriladigan iqtisodiy faoliyat qanday nomlanadi?ishlab chiqarish;taqsimlash;ayirboshlash;iqtisodiy faoliyat;
41Bir mahsulot boshqasiga ma’lum miqdoriy nisbatlarda ayirboshlanishi qanday nomlanadi?barter (maxsulot) ayirboshlash;tovar ayirboshlash;ekvivalent ayirboshlash;miqdoriy ayirboshlash;
42Tovar(xizmat)lar pul vositasida oldi-sotdi yo‘li bilan ayirboshlanishi qanday nomlanadi?tovar ayirboshlash;barter(maxsulot) ayirboshlash;ekvivalent ayirboshlash;miqdoriy ayirboshlash;
43Iste’mol tovarlari va xizmatlar kishilar tomonidan bevosita iste’mol qilinganda qanday iste’mol ro‘y beradi?shaxsiy iste’mol;unumli iste’mol;ijtimoiy iste’mol;unumsiz iste’mol;
44Insonlarning mehnat qilish layoqati, ya’ni uning jismoniy va aqliy qobiliyati qanday nomlanadi?ishchi kuchi;mehnat;mehnat resursi;jami ishchi kuchi;
45Yalpi ichki maxsulot, sof milliy maxsulot va milliy daromad ko‘rsatkichlari ishlab chiqarishning qaysi darajadagi natijasini ifodalaydi?makro darajadagi;mezo darajadagi;mikro darajadagi;super-makro darajadagi;
46Ishlab chiqarishning iqtisodiy samaradorligining asosiy ko‘rsatkichini toping.foyda normasi;mehnat unumdorligi;kapital unumdorligi;yerning unumdorligi;
47Vaqt birligida ishlab chiqarilgan maxsulot miqdori yoki maxsulot birligini ishlab chiqarishga ketgan vaqt qanday ko‘rsatgichni ifodalaydi?mehnat unumdorligini;masulot resurs sig‘imini;kapital unumdorligini;foyda normasini;
48Iqtisodiy muammolar qisman bozor, qisman hukumat tomonidan echilar ekan, bunday iqtisodiyot:aralash iqtisodiyot;markazdan boshqariladigan iqtisodiyot;natural xo‘jalik;bozor iqtisodiyoti;
49Sivilizatsion yondoshuv bo‘yicha jamiyat taraqqiyoti 5 bosqichga bo‘linib, u quyidagilardan iborat:an’anaviy jamiyat, o‘tkinchi jamiyat, industrial jamiyatgao‘tkinchi jamiyat, industrial jamiyatga o‘tish, industrialan’anaviy jamiyat, industrial jamiyatga o‘tish, feodalizm,an’anaviy jamiyat, quldorlik, industrial jamiyatga o‘tish, industrial jamiyat, ommaviy iste’mol jamiyati;
50Iqtisodiy tizimning qaysi nusxasi (modeli)da xususiy mulkning ustunligi va boshqarishning bozor mexanizmi ta’minlanadi?sof kapitalizm;buyruqli iqtisodiyot;aralash iqtisodiyot;an’anaviy iqtisodiyot;
51Nima, qanday, kim uchun ishlab chiqarish muammolari qaysi tizimga aloqador?faqat bozor iqtisodiyotiga;faqat totalitar tizimlarga yoki markazlashgan rejalash tirish hukmron bo‘lgan jamiyatlargafaqat an’anaviy iqtisodiyotga;sotsial-iqtisodiy va siyosiy tashkil qilinishidan qat’iy nazar, har qanday jamiyatga;
52Davlatning iqtisodiyot, iqtisodiy munosabatlar va takror ishlab chiqarish jarayonini tartibga solishga qaratilgan chora–tadbirlari qanday siyosatni anglatadi?iqtisodiy siyosatijtimoiy siyosat;ijtimoiy–iqtisodiy siyosat;daromadlar siyosati;
53Iqtisodiy tizimning mulkiy jihatdan turkumlangan turini aniqlang:poliiqtisodiyot.o‘tkinchi jamiyat;industrial jamiyat;quldorlik;
54Quyidagi iqtisodiy tizim yoki jamiyatdan qaysisi monoiqtisodiyotni nisbatan to‘liq ifodalamaydi?aralash iqtisodiyot.sobiq sotsialistik mamlakatlar iqtisodiyoti;quldorlik jamiyati;sof kapitalizm;
55Xususiy mulk ustuvorlikka ega bo‘lgan va iqtisodiy jarayonlar bozor mexanizmi orqali tartibga solinadigan iqtisodiyot qanday nomlanadi?.bozor iqtisodiyoti;buyruqli iqtisodiyot;aralash iqtisodiyot;an’anaviy iqtisodiyot;
56Mulkni davlat tasarrufidan chiqarish, bu ...davlat mulkini nodavlat mulk va boshqa xo‘jalik yuritish shakllariga aylantirish;davlat mulkini fuqarolarga sotish;davlat mulkini imtiyozli bo‘lib berish;davlat mulkini xususiy mulkka aylantirish;
57Mulkiy munosabatlarning qaysi jihati to‘liq mulkdorlik mavqeini ta’minlaydi?mulkni tasarruf qilish;mulkka egalik qilish;mulkdan foydalanish;mulkni ijaraga berish;
58Shaxsiy va oilaviy ehtiyojlarni qondirishga xizmat qiladigan fuqarolar mulki qanday nom bilan ataladi?shaxsiy mulk;xususiy mulk;korporativ mulk;oilaviy mulk;
59Hozirgi zamon pulining qadr-qimmati nima bilan o‘lchanadi.muomaladagi pul miqdori;undagi oltin miqdori;narxlar darajasimutloq likvidliligi;
60Pul agregatlari, bu...likvidlik darajasi turlicha bo‘lgan barcha pul turlarining muayyan nisbatlardagi yaxlit massasi;naqd pullar va elektron pullarning ma’lum nisbatdagi pul massasi;cheklar, qimmatli qog‘ozlar jamlanmasinaqd bo‘lmagan pullarning ma’lum nisbatdagi massasi;
61Pulning qaysi vazifasi narxning shakllanishi bilan bog‘liq?qiymat o‘lchovi;muomala vositasi;to‘lov vositasi;jamg‘arma vositasi;
62Natural xo‘jalik nima?bozorda sotish uchun emas, balki xo‘jalikning o‘z xodimlari va ishlab chiqaruvchilarning iste’moli uchun mahsulotlar ishlab chiqaradigan xo‘jalik;jamiyat uchun mahsulotni natural holda ishlab chiqaruvchiishlab chiqarishni tashkil etish mashina va texnikalargaoilaviy xo‘jalik
63Mahsulotning bozor uchun, ayriboshlash orqali boshqalarning ehtiyojini qondirish maqsadini ko‘zlab ishlab chiqarilishi ijtimoiy xo‘jalikning qanday shaklini tashkil qiladi?tovar xo‘jaligi;natural xo‘jalik;davlat xo‘jaligi;jamoa xo‘jaligi;
64Bozor uchun ishlab chiqarilgan, qiymatga va ma’lum bir naflilikka ega bo‘lgan iqtisodiy faoliyat mahsuli–bu:tovar;iqtisodiy ne’mat.boylik;ne’mat;
65Bozor iqtisodiyotini harakatlantiruvchi kuch, bu - ...raqobat, iqtisodiy faoliyati erkinligi, xususiy mulk ustunligi.iqtisodiy faoliyat erkinligi, xususiy mulkning ustunligi,
daromadlarni cheklanmaganligi;
iqtisodiy faoliyat erkinligi, raqobat, daromadlarni cheklanmaganligi;raqobat, davlatning qo‘llab-quvvatlashi, daromadlarni cheklanmaganligi;
66Bozor iqtisodiyotining muhim afzalliklaridan biri cheklangan resurslar sharoitida:iqtisodiy resurslarni samarali taqsimlash;resurslarni qimmatga sotish;resurslarni arzon sotib olish;resurslarni qimmatga sotib olish;
67Bozor iqtisodiyotining qaysi sub’ekti iqtisodiy resurslarni etkazib beruvchisi va pirovard mahsulotlarning asosiy iste’molchisi hisoblanadi?uy xo‘jaliklari;korxonalar;davlat tashkilotlari;davlat muassasalari;
68Quyidagilardan qaysi biri bozor mexanizmining tarkibiy qismini xarakterlaydi?narx, raqobat, talab va taklif;narx, talab va taklif;raqobat, talab va taklif;narx, soliq, raqobat, davlat ijtimoiy dasturlari;
69Bozor iqtisodiyotida bozor, ishlab chiqarish kimning izmiga bo‘ysunadi?iste’molchilarning;ishlab chiqaruvchilarning;resurslarni etkazib beruvchilarning;xizmat ko‘rsatuvchilarning;
70Bozor iqtisodiyotining salbiy tomoni nimada namoyon bo‘ladi?pul daromadlarining notekis taqsimlanishida;erkinlikni ta’minlashda;resurslarni taqsimlashda;davlatning iqtisodiyotda cheklangan rol o‘ynashida;
71Bozor iqtisodiyotining asosiy afzalligi nimadan iborat?iqtisodiy resurslarini samarali taqsimlash;ishlab chiqarish samaradorligini ta’minlash;aholini ijtimoiy himoyalash;iqtisodiy rivojlanishning barqarorligini ta’minlash;
72Iqtisodiyot, iqtisodiy munosabatlar, iqtisodiy hodisa va jarayonlarni boshqarish va uyg‘unlashtirishga xizmat qiladigan bozor dastak hamda vositalari qanday nomlanadi?bozor mexanizmi;davlat mexanizmi;iqtisodiy mexanizm;xo‘jalik mexanizmi;
73Birlamchi va ikkilamchi bozorlar...qimmatli qog‘ozlar bozoriga;ssuda kapitali bozoriga;sug‘urta bozoriga;valyuta bozoriga;
74Sof iqtisodiy ma’noda «bozor» tushunchasi nimani anglatadi?ishlab chiqaruvchi (sotuvchi) va iste’molchi (xaridor)larning
tovarlarini ayirboshlash xususidagi harakatini o‘zaro
kelishtiruvchi mexanizmlar, tartiblar va infrastruk turaviy tuzilmalar tizimini;
sotuvchi va xaridorlar to‘planib, ayirboshlashni amalga oshiradigan joyni;alohida tovarlar taklifi va ularga bo‘lgan talablarni
muvofiqlashtiruvchi mexanizmlarni;
bozor sub’ektlari iqtisodiy natijalarining amalga oshirishini;

75Bozorning hududiy qamrov darajasiga ko‘ra turkumlangan turini aniqlang?jahon bozori;sof monopolistik bozor;iste’mol tovarlari bozori;kooperativ savdo;

76Quydagilardan qaysi biri moliya bozorning tarkibiga kirmaydi ?intellektual tovarlar bozori.qarz majburiyatlari bozori;kapital bozori;valyuta bozori;
77Ish bilan ta’minlanmaganlarni qayta o‘qitish va yangi kasbga tayyorlash qaysi muassasa tomonidan amalga oshiriladi?Mehnat birjasi;Qayta tayyorlash muassasasi;Oliy o‘kuv yurti;Malaka oshirish instituti.
78Quydagilardan qaysi biri bozor infratuzilmasining ayirboshlashga xizmat ko‘rsatuvchi muassasasi hisoblanadi?tijorat do‘konlari;soliq idoralari;ombor xo‘jaligi;kommunal xizmat idoralari;
79Bozorda juda ko‘p sotuvchilar va xaridorlar mavjud bo‘lib, ulardan hech biri bozor baholariga o‘z ta’sirini o‘tkaza olmasa, hamda bozorga kirish uchun hech qanday to‘siqlar bo‘lmasa bu qanday bozorni xarakterlaydi?sof raqobatli bozor;sof monopolistik bozor;monopolistik raqobatli bozor;oligopolistik bozor;
80«Monetar qoida»ga muvofiq:davlat real YAMMning potensial o‘sish sur’atiga mos ravishda pul taklifining o‘sish sur’atini ta’minlash va u amal qilayotgan qonunchilikda o‘z ifodasini topishi kerak;davlat yalpi talab bilan yalpi taklif o‘rtasidagi
muvozanatni ta’minlashi kerak;
davlat byudjetining xarajat va daromadlarini muvofiqlashtirishni ta’minlash kerak;davlat naqd pullar va boshqa moliyaviy aktivlar o‘rtasidagi doimiy nisbatlarni ushlab turishi kerak;
81Davlatning soliqlarni tartibga solish siyosati quyidagilardan qaysi birida ifodalanadi:fiksal siyosatda;monetar siyosatda;pul taklifi o‘zgartirishga qaratilgan siyosatda;tashqi iqtisodiy siyosatda;
82Monetar siyosatning asosiy dastagi qaysi?pul taklifi;davlat byudjeti;foiz stavkasi;narx tizimi;
83Davlat monopoliyalarga qarshi faoliyatni qaysi maqsadda amalga oshiradi?tadbirkorlik va erkin raqobatni himoya qilish maqsadida;monopoliyalarni bartaraf etish maqsadida;raqobatni yo‘qotish maqsadida;bozor mexanizmlari harakatini cheklash maqsadida;
84Bozor iqtisodiyotini tartibga solishning qaysi usuli raqobat, narx, talab va taklif nisbatiga asoslanadi?bozor mexanizmi;davlat mexanizmi;davlat va bozor mexanizmi;ananaviy usullar;
85Qaysi oqim davlatning iqtisodiyotga eng kam darajada aralashuvi pul muomalasi doirasida bo‘lishi kerak,-deb ta’kidlaydi?monetarizm;neoklassik;neokonservatizm;ratsional kutish;
86Davlatning iqtisodiyotiga ta’sir ko‘rsatishining ma’muriy vositasi (dastagi)ni toping?qonunlar va huquqiy bitimlar;bank majburiy ehtiyoti;soliqlar;pensiya va ishsizlik nafaqasi;
87Davlatning iqtisodiyotiga ta’sir ko‘rsatishning kreditli dastagini toping?hisob stavkasi;qarorlar, farmoyishlar va boshqa meyoriy bitimlar;subsidiya va dotatsiyalar;ish haqini minimal darajasi;
88Monetaristik qarashni toping?pul taklifini o‘zgartirish bevosita narx va ishlab chiqarish natijasiga ta’sir ko‘rsatadi;jamg‘arma daromadga bog‘liq;investitsiya kutilayotgan foyda va foiz stavkasiga bog‘liq;odamlar ratsional qarorlar qabul qiladi;
89Firmaning doimiy xarajatlari bu –firma mahsulot ishlab chiqarmasa ham sarflanadigan xarajatlar;resurslarni sotib olish xarajatlari;mahsulot ishlab chiqarish uchun sarflangan minimal xarajatlar;mahsulot ishlab chiqarish hajmi o‘zgarishiga bog‘liq xarajatlar;
90O‘rtacha o‘zgaruvchi xarajatlar yigirma ming so‘m, o‘rtacha doimiy xarajatlar uning to‘rtdan bir qismini tashkil qilsa, umumiy xarajatlar qanchaga teng bo‘ladi:250001250000750000mavjud ma’lumotlar asosida aniqlash mumkin emas;
91Firmaning doimiy xarajatlari bu –firma mahsulot ishlab chiqarmasa ham sarflanadiganxarajatlar;resurslarni sotib olish xarajatlari;mahsulot ishlab chiqarish uchun sarflangan minimal xarajatlar;mahsulot ishlab chiqarish hajmi o‘zgarishiga bog‘liq xarajatlar;
92Firmaning o‘zgaruvchi xarajatlari bu –
mahsulot ishlab chiqarish hajmi o‘zgarishiga bog‘liq xarajatlar;
me’yoriy xarajatlar;
mahsulot ishlab chiqarish uchun sarflangan o‘rtacha xarajatlar;
mahsulot ishlab chiqarish uchun sarflangan minimal xarajatlar.
93Korxonaning sof foydasi 200 ming so‘m, ishlab chiqarish xarajatlari 800 ming so‘m bo‘lganda, foyda normasi qanday miqdorni tashkil qiladi?25%;35%;50%;60%.
94Ishlab chiqarish jarayoniga iqtisodiy resurslarni jalb qilish va ulardan foydalanish natijasida yuzaga keladigan sarf – xarajatlar qanday nomlanadi?ishlab chiqarish xarajatlari;iqtisodiy xarajatlar;tashqi xarajatlar;doimiy xarajatlar;
95“O‘rtacha xarajat” tushunchasining ta’rifini toping?mahsulot birligini ishlab chiqarishga qilingan xarajat;o‘rtacha sharoitda sarflangan sarf–xarajatlar;mahsulot birligini ishlab chiqarishga qilingan doimiymahsulot birligini ishlab chiqarishga qilingan o‘zgaruvchi
96Mahsulot (xizmat) sotishdan olingan pul tushumlari va qilingan sarf–xarajatlar o‘rtasidagi farq qanday ko‘rsatkich?umumiy yoki yalpi foyda;sof foyda;me’yoridagi foyda;buxgalteriya foydasi;
97Foydaning ishlab chiqarish xarajatlariga nisbatining foizdagi ifodasi qanday ko‘rsatkich?foyda normasi;unumdorlik;foyda massasi;sof foyda normasi;
98Real ish haqining to‘g‘ri ta’rifini toping:nominal ish haqiga sotib olish mumkin bo‘lgan tovarlar va xizmatlar miqdori;pul shaklida olingan ish haqi;ish haqining pul shaklida qatiy belgilangan stavkasi;ish haqining soliqlar chegirilgan qismi;
99Iste’mol tovar (xizmat) lari narxi 50 % ga tushib, nominal ish haqi 50 % ga oshsa, real ish haqi darajasi qanday o‘zgaradi?real ish haqi 3,0 marta ortadi;real ish haqi 2,5 marta ortadi;real ish haqi 1,5 marta ortadi;real ish haqi 2,0 marta ortadi;
100Ishlab chiqariladigan mahsulot miqdori yoki bajarilgan ishning hajmiga qarab belgilanadigan ish haqi qanday nomlanadi?ishbay;vaqtbay;oddiy ishbay;ishbay mukofotli;
101Yer uchastkalarining iqtisodiy unumdorligini oshirish natijasida kelib chiqadigan renta qanday nom bilan ataladi?differensial renta-IIabsolyut renta;differensial renta-I;monopol renta;
102Yer uchastkalarining tabiiy unumdorligi va iste’molchilarga nisbatan joylanishidagi farq tufayli vujudga keladitgan rentadifferensial renta I;monopol renta;absolyut renta;differensial renta II;
103Yerga egalik huquqining iqtisodiy jihatdan ro‘yobga chiqarilish shakli qanday nomlanadi?er rentasi;sof daromad;foyda;iqtisodiy renta;
104Mehnat qilishning aniq sharoitlarini hisobga olib ish haqi to‘lashning qo‘llaniladigan turlari qanday nomlanadi?ish haqi tizimi;ta’rif tizimi;ishbay ish haqi tizimi;vaqtbay ish haqi tizimi;
105Ish haqi mahsulot birligi uchun belgilangan yagona rassenka bo‘yicha to‘lab borilsa ishbay ish haqining qanday turi qo‘llanilgan bo‘ladi?oddiy ishbay;ishbay mukofotli;ishbay progressiv;oddiy yoki mukofotli ishbay;
106Ishlab chiqarishning me’yorlashtirilgan hajmi uchun qat’iy belgilangan va undan ortiqchasiga o‘sib boruvchi rassenka asosida ish haqi to‘lab borilsa ishbay ish haqining qanday turi qo‘llanilgan bo‘ladi?ishbay progressiv;oddiy ishbay;ishbay mukofotli;
mukofotli yoki progressiv ishbay.
107Mamlakat hududlari, iqtisodiyot tarmoqlari, ishlab chiqarish va kasb turlari, hodimlar toifasi hamda aniq xizmat vazifasini bajaruvchilar bo‘yicha ish haqi darajasini tabaqalashtirish qanday amalga oshiriladi?ta’rif tizimi yordamida;ish haqi tizimi orqali;
ta’rif malaka spravochniklari asosida;
ta’rif setkasi asosida;
108Agar real yalpi ichki mahsulot hajmi 6%ga, aholi soni 3% ga qisqarsaaholi jon boshiga real yalpi ichki mahsulot qisqargan;aholi jon boshiga real yalpi ichki mahsulot o‘sgan;real yalpi ichki mahsulot o‘sgan, nominal YAIM qisqargan;nominal yalpi ichki mahsulot o‘zgarmagan;
109YAIM (YAMM)ni qo‘shilgan qiymat (ishlab chiqarish) asosida hisoblash:barcha tarmoq va sohalarning ulushini aniqlash imkonini beradi.mamlakat iqtisodiyotida davlat sektorining rolini;undiruvchi va qayta ishlovchi tarmoqlarning YAIM tarkibidagi o‘sish sur’atini aniqlash;sanoat va qishloq xo‘jaligida unumdorlikni;
110Yalpi ichki mahsulot bu - …mamlakat hududida yaratilgan barcha pirovad mahsulot(tovar va xizmat)larning bozor narxlaridagi summasi;sotilgan tovar va xizmatlar summasi;ishlab chiqarilgan barcha tovar va xizmatlar summasi;mamlakatning o‘zida va chet elda ishlab chiqargan tovar vaxizmatlar summasi;
111Milliy ishlab chiqarishning umumiy natijasi qaysi ko‘rsatkichda to‘laroq ifodalanadi?yalpi milliy mahsulot;turli tarmoqlar mahsuloti;shaxsiy daromad ;sof milliy mahsulot;
112Nominal yalpi ichki mahsulot aniqlanadi:joriy yil bozor narxlarida;eksport narxlarida;o‘zgarmas narxlarda;o‘tgan davr narxlarida;
113Quyidagi tengliklardan qaysi biri to‘g‘ri?SMM - egri soliqlar = milliy daromad;SMM - amortizatsiya = milliy daromad;SMM - ish haqi = milliy daromad;SMM – to‘g‘ri soliqlar = milliy daromad;
114Quyidagi tengliklardan qaysi biri to‘g‘ri?YAMM - amortizatsiya =SMM;YAMM - sof eksport = SMM;YAMM - egri soliqlar =SMM;YAMM - joriy moddiy xarajatlar = SMM;
115Quyidagilarning qaysi biri YAMM tarkibiga kiradi?kitob do‘konidagi yangi kitoblarning qiymati;uy bekasining xizmatlari;qo‘shnidan eskiroq avtomobilni sotib olish;Brokerdan yangi aksiyalarni sotib olish;
116Real YAIM(YAMM) nima?
doimiy narxlarda, pulning o‘zgarmas kursida hisoblangan YAIM(YAMM);
joriy bozor narxlarida hisoblangan YAIM(YAMM);
pulning o‘zgarib turuvchi kurslarida hisoblangan YAIM (YAMM);
iqtisodiy xarajatlar bo‘yicha hisoblangan YAIM(YAMM);
117Unumli va shaxsiy iste’mol uchun sotib olingan tovar va xizmatlarning bozor qiymati – bu:pirovard mahsulot;YAIM;SMM;milliy daromad.
118Yalpi talab ortganda narx tez ko‘tarilib, talab kamayganda u pasaymasligi mumkinligi nima bilan izohlanadi?xrapovik samarasi bilan;monopol hukmdorlik bilan;
bozorda raqobat cheklanganligi bilan;
ishchi kuchi taklifi cheklanganligi bilan;
119Asosiy natijaviy makroiqtisodiy ko‘rsatkichni aniqlang?yalpi milliy mahsulot;ishsizlik darajasi;pulning qadrsizlanish darajasi;bandlilik darajasi;
12022000 so‘m shaxsiy daromaddan 5000 so‘m jamg‘arma sifa­tida ishlatilsa, jamg‘armaga o‘rtacha moyillik necha foizni tashkil qiladi?23,0%;25,6 %;26,0 %;24,0%;
121Quyidagilardan qaysi biri investitsiyalarning ichki manbai hisoblanadi?
foyda, amortizatsiya ajratmalari;
aksiyalarni sotishdan olingan mablag‘lar;
obligatsiya zayomlari, bank kreditlari;
byudjet mablag‘lari;
122YAMM deflyatorini toping?real YAMMning nominal YAMMga nisbatiga teng;inflyasiya jadallashgan sari iste’molning kamayib borishini ko‘rsatadi;bazis davridagi iste’mol savati narxining o‘zgarish sur’atlarini ko‘rsatadi;yuqoridagilarning barchasi.
123Makroiqtisodiy beqarorlikni tavsiflovchi ko‘rsatkichlarni toping?ishsizlik, inflyasiya va byudjet taqchilligi;iste’mol, jamg‘arma va investitsiyalar darajasi;narxlarning o‘rtacha darajasi, foizning bozor stavkasi;savdo aylanmasi, eksport va import hajmi;
124Qaysi makroiqtisodiy model davlat byudjeti daromadlari va soliq stavkasi o‘rtasidagi bog‘liqlikni ko‘rsatadi?Laffer egri chizig‘i;Filips egri chizig‘i;doiraviy oqimlar modeli;yalpi talab va yalpi taklif modeli;
125Qat’iy valyutalarda yoki solishtirma narxlarda hisoblangan YAIM – bu:real YAIM;nominal YAIM;oraliq mahsulot;pirovard mahsulot;
126Yalpi talab hajmi va narx umumiy darajasi o‘rtasida qanday bog‘liqlik mavjud?qarama-qarshi;ham to‘g‘ri va ham teskari;bog‘liqlik yo‘q;bog‘liqlik uncha sezilmaydi.
127Aholi iste’moli va pul-jamg‘armalari darajasini belgilaydigan asosiy omil nima?shaxsiy daromad;milliy daromad;soliqlar darajasi;shaxsiy daromad;
128Shaxsiy daromad 150000 so‘m bo‘lib uning 130000 so‘mi iste’molga ketsa, iste’molga o‘rtacha moyillik necha foizni tashkil qiladi?86,6%;83,5 %;85,4 %;87,0 %;
129Uy xo‘jaliklari ixtiyoridagi daromadlari bir qismining foizli daromad olish va kelajakdagi iste’molini qondirish maqsadida to‘planib borishi nimani anglatadi?jamg‘arma qilishni;iqtisodiy jamg‘armani;kelajagini moliyaviy ta’minlashni;kelajagiga kapital ko‘yishni.
130Investitsiyalar darajasini belgilaydigan asosiy omil nima?sof foyda normasi va foizning real stavkasi;investitsiyalardan kutilayotgan sof foyda normasi;bank foiz stavkasi;sof foyda normasi va foizning nominal stavkasi;
131
Shaxsiy iste’mol qanday ro‘yobga chiqadi?
iste’molchilik sarflari orqali;iqtisodiy resurslarga sarf–xarajatlar qilish yo‘li bilan;davlat byudjetidan ijtimoiy sohani moliyalashtirish orqali;davlat ijtimoiy dasturlari orqali;
132Uy xo‘jaliklari ixtiyoridagi daromadlari bir qismining foizli daromad olish va kelajakdagi iste’molini qondirish maqsadida to‘planib borishi nimani anglatadi?jamg‘arma qilishni;iqtisodiy jamg‘armani;
kelajagini moliyaviy ta’minlashni;
kelajagiga kapital ko‘yishni.
133Jamg‘armani amalga oshirishdan ko‘zlangan maqsadlardan qaysi biri bugungi pul daromadining kelgusidagi qiymatini oshirishga qaratiladi?foiz shaklida daromad olish;
favqulotda holatlardan iqtisodiy himoyalanish;
qarilik davrini moddiy ta’minlash;
farzandlarining kelajagini ta’minlash.
134
Unumli iste’mol qanday amalga oshadi?
iqtisodiy resurslarga sarf–xarajatlar qilish yo‘li bilan;iste’molchilik sarflari orqali;davlat byudjetidan ijtimoiy sohani moliyalashtirishdavlat ijtimoiy dasturlari orqali;
135Investitsiyalarni amalga oshirishga qaratilagan amaliy xarakatlar-bu:investitsion faoliyat;investitsion muhit;investitsion jozibadorlik;investitsion tahlika.
136Sof milliy mahsulot (milliy daromad) o‘sgan qismi investitsiyalar o‘sgan summasiga nisbati–bu:multiplikator samarasi;akselerator;retsession farq;inflyasion farq;
137Bozor iqtisodiyotiga o‘tishda O‘zbekiston modelining o‘ziga xos tomonlari qaysi tamoyillarda o‘z aksini topgan.Iqtisodiyotning, siyosatdan ustuvorligi; Davlat – bosh islo-hotchi; Qonunlar ustuvorligi; Bozor iqtisodiyotiga o‘tish jarayonida kuchli ijtimoiy siyosati yuritish; Bozor iqtisodiyotiga bosqichma - bosqich o‘tish.Iqtisodiyotning siyosatdan ustuvorligi; Davlat – bosh islo-hotchi; Erkin narxlar ustuvorligi; Bozor iqtisodiyotiga o‘tish jarayonida kuchli ijtimoiy siyosat yuritish; Bozor iqtisodiyotiga bosqichma - bosqich o‘tish.Iqtisodiyotning siyosatdan ustuvorligi; Davlat – bosh islo-hotchi; Qonunlar ustuvorligi; Bozor iqtisodiyotiga o‘tish jarayo-nida erkin narxlar siyosatini yuritish; Bozor iqtisodiyotiga bosqichma – bosqich o‘tish.Siyosatning iqtisodiyotdan ustuvorligi; Qonunlar ustuvor-ligi; Bozor iqtisodiyotiga o‘tish jarayonida kuchli ijtimoiy siyosati yuritish; Bozor iqtisodiyotiga bosqichma - bosqich o‘tish.
138Bozor iqtisodiyotiga o‘tishning klassik yo‘li:
aralash yoki erkin bozor iqtisodiyoti modeli, korporativ iqtisodiyot modeli;sotsial bozor iqtisodiyoti modeli, neoklassik modeli, korporativ iqtisodiyot modeli;sotsial bozor iqtisodiyoti modeli, aralash yoki erkin bozor iqtisodiyoti modeli;sotsial bozor iqtisodiyoti modeli, aralash yoki erkin bozor iqtisodiyoti modeli, neoklassik modeli.
139Iqtisodiy islohotlar nima?iqtisodiyotda bozor munosabatlarini hakllantirishga qaratilgan chora-tadbirlar;ijtimoiy o‘zgarishlarni amalga oshirishga qaratilgan chora- tadbirlar;siyosiy o‘zgarishlarni amalga oshirishga qaratilgan chora- tadbirlar;ma’naviy va maishiy o‘zgarishlarga qaritilgan tadbirlar;
140Respublikada agrar islohotlarning negizini nima tashkil qiladi?erga bo‘lgan mulkchilik munosabatlarini isloh qilish;davlat korxonalarini jamoa xo‘jaliklariga va mulkchilikning boshqa shakllariga aylantirish;shaxsiy tomorqalarni kengaytirish;ishlab chiqarish tuzilishini takomillashtirish;
141Davlat mulkini xususiylashtirishning dastlabki bosqichida qanday vazifa amalga oshirildi?kichik xususiylashtirish amalga oshirildi;ommaviy xususiylashtirish amalga oshirildi;chek vositasida xususiylashtirish amalga oshirildi;davlat mulki aksiyadorlik mulkiga aylantirildi
142Oddiy tovar xo‘jaligidan erkin raqobatga asoslangan bozor iqtisodiyotiga va undan hozirgi zamon madaniy jixatdan rivojlangan bozor iqtisodiyotiga o‘tish qaysi mamlakatlarga tegishli?rivojlangan mamlakatlarga;rivojlanayotgan mamlakatlarga;sobiq sotsial mamlakatlarga;osiyo qit’asi mamlakatlarga;
143Respublikada narxlar qaysi davrdan boshlab erkinlashtirila boshladi?1992 yildan;1991 yildan;1993 yildan;1994 yildan;
144O‘zbekistonda aholini ijtimoiy himoyalashga qaratilgan tadbirlardan qaysi biri iqtisodiy islohotlarni amalga oshirishning barcha davrida o‘z o‘rniga ega bo‘ladi?daromadlarning eng kam va o‘rtacha darajasini muntazam oshirib borish;ichki iste’mol bozorini himoya qilish;aholining kam ta’minlangan tabaqalarini yalpi ijtimoiy himoyalash;oziq ovqat va sanoat tovarlari asosiy turlari iste’molini muayyan darajada saqlab turish;
145Makroiqtisodiyot darajasida muvozanatlikni ta’minlash, ishlab chiqarishning keskin pasayishiga va ommaviy ishsizlik, pul qadrsizlanishining oldini olish hamda to‘lov balansini bir me’yorda saqlashga qaratilgan siyosat qanday nomlanadi?makroiqtisodiy barqarorlashtirish siyosat;monetar siyosat;fiskal siyosat;ijtimoiy-siyosiy siyosat;
146Ishlab chiqarish texnologiyasining takomillashuvitaklif egri chizig‘ining o‘ngga siljishiga;muvozanat narxining o‘sishiga;taklif egri chizig‘ining chapga siljishiga;talab egri chizig‘ining o‘ngga siljishiga;
147Ishlab chiqaruvchilar tayyorlagan mahsulotlariga ko‘zda tutilgan muddatdan nisbatan avvalroq yuqori narx belgilashga majbur bo‘lishdi, u holda ...talab qisqaradi;talab ortadi;taklif kamayadi;taklif ortadi;
148Agar ikki tovar bir-birini o‘rnini bossa, u holda birining narxining o‘sishi:ikkinchi tovarga talabning ortishiga olib keladiikkinchi tovarga talabning pasayishiga;ikkinchi tovarga talabni o‘zgarmasligiga;ikkinchi tovarga talab hajmining ortishiga;
149Agar tovarning narxi 1 % ga tushishi unga bo‘lgan talabni 2 % ga ortishiga olib kelsa, u holda talab:egiluvchan;noegiluvchan;mutloq egiluvchan bo‘ladi.mutloq noegiluvchan;
150Iqtisodiy hayotda shunday holat yuz berish mumkinki, ayrim tovarlarga narxlar o‘sishi bilan ularga bo‘lgan talab kamaymasdan balki ortib, boradi. Bu holat qanday nomlanadi?Giffen samarasi;egiluvchanlik;o‘rnini bosish samarasi;daromadlar samarasi;
151Talab hajmining uning miqdorini belgilovchi omillarga bog‘liqligi qanday nomlanadi?talab funksiyasi;talab egiluvchanligi;talabning narxli funksiyasi;talab o‘zgaruvchanligi;
152Iste’molchining tovar va xizmatlarga talabi ularning daromadlari, didi va afzal ko‘rishini hisobga olib shakllantirilish jarayoni -bu:iste’molchining hulqi;iste’molchilik muvozanati;iste’molning sotib olish layoqati;iste’molchining afzal ko‘rishi;
153Tabiiy monopoliyaga ... misol bo‘la oladi.Toshkent metropoliteniOPEK – xalqaro neft karteli«Sharq» matbaa ishlab chiqarish konserni;IBM kompaniyasi;
154Oligopoliya – bu:bir necha yirik raqobatdosh firmalarbir turdagi mahsulot ishlab chiqaruvchi raqobatlashuvchi ko‘plab firmalar;bitta yirik firma;yagona yirik iste’molchi kompaniya.
155Raqobatning qaysi shaklida ishlab chiqaruvchilar bozor narxlarini to‘liq nazorat qilish imkoniyatiga ega bo‘ladi?sof monopoliya;monopolistik raqobat;oligopoliya;sof raqobat;
156Narx vositasida raqobat usuliga kiradi:narxlardan chegirma qilishtovar sifatini tabaqalashtirish orqali iste’mol xossalarini oshirish;tovarlarni kreditga sotish;kafolatlangan muddatda va undan keyingi davrda turli xil xizmatlar ko‘rsatish;
157Quyidagilardan qaysi biri iste’molchilar o‘rtasidagi raqobatni tavsiflaydi?ko‘proq naflilikka ega bo‘lish.eng ko‘p foyda olishga harakat qilish;kapital hisobiga yuqori foiz olish;er hisobiga olinadigan renta miqdorini ko‘paytirib borish;
158Mahsulotning yagona ishlab chiqaruvchisi mavjud bo‘lib, bozorga kirish uchun to‘siqlar katta ya’ni taqiqlash bilan barobar bo‘lgan raqobat shaklini ko‘rsating?monopoliyasof raqobatmonopolistik raqobatmonopsoniya
159Narx yordamida raqobatlashishning qaysi turida milliy ishlab chiqaruvchilar tovarlarni tashqi bozorga ichki bozordagi narxlardan, ayrim hollarda tannarxdan ham past bo‘lgan narxlarda chiqaradi?demping narxlarni qo‘llashnarxlar jangi;narxdan chegirma qilish;imtiyozli narxlarni qo‘llash;
160Iqtisodiy, tashkiliy, texnikaviy va texnologik xususiyatlarga ko‘ra raqobatni qo‘llash mumkin bo‘lmagan yoki qo‘llanish qiyin bo‘lgan sohalar qanday nomlanadi?tabiiy monopoliyalar;davlat monopoliyalariiqtisodiy monopoliyalarsun’iy monopoliyalar
161Davlat byudjeti mablag‘lari hisobidan maxsus arzonlashtirilgan narxlar qanday nom bilan ataladi?dotatsion narxulgurji narx;demping narx;nufuzli narx;
162Narxlar oralig‘idagi farqlarning puldagi miqdoriy ifodasi qanday nom bilan ataladi?narx diapozoninarx pariteti (nisbati);narx ko‘rsatkichinarx chegarasi
163“Narx tovar qiymatining puldagi ifodasi” degan qarash qaysi oqimga tegishli?klassik (A. Smit, D. Rikardo, J.S. Mill);neoklassik (A. Marshall);merkantilizm;marjinalizm;
164Egasi aksionerlik jamiyati kapitaliga hissasini qo‘shganligi, uning foydasidan devidend shaklida daromad olish, korxonani boshqarishda qatnashish va jamiyat tugatilganda uning mulkiga sheriklik huquqi borligidan guvohlik beruvchi qimmatli qog‘oz qanday nomlanadi?aksiya;obligatsiya;sertifikat;chek.
165Asosiy kapital eskirib borishi bilan, uning qiymati ishlab chiqilayotgan mahsulot (xizmat)ga o‘tkazilishi va mehnat vositalarini qayta tiklash maqsadida jamg‘arilib borilishi jarayoni nimani anglatadi?amortizatsiyani;jismoniy eskirishni;ma’naviy eskirishni;asosiy kapitalning qiymat bo‘yicha tiklanishini;
166Jinni koeffitsienti 0,35dan 0,55ga o‘sganda ...daromadlarning tabaqalanishi kuchayadijon boshiga o‘rtacha real daromadlar kamayadidaromadlarning tabaqalanishi pasayadiyashash minimumiga qaraganda daromadi past aholi ulushi kamayadi.
167Lorens egri chizig‘i bissektrisa o‘qidan ancha uzoqlashishi nimani bildiradi?aholining tabaqalashuvi kuchayganiniijtimoiy tenglikka erishilganiniaholining turmush darajasi pasayganiniaholi turmush darajasining oshganini
168Transfert to‘lovlari nima?aholini ijtimoiy himoyalashga ajratiladigan mablag‘lar va pensiyalarchet ellardan olingan qarzlarni to‘lasheksport xarajatlarikredit foizlarini to‘lash.
169Aholi daromadlari nima?ma’lum vaqt davomida aholining olgan barcha pul vanatural daromadlari.moddiy daromadlar;meros qoldirilgan va hadya qilingan mol-mulk;ish haqi va ijtimoiy nafaqalar.
170Oilalarning turli qatlamlari o‘rtasidagi daromadlar tengsizligini miqdoriy aniqlash mumkin?Lorens egri chizig‘i;Ditsel koeffitsenti;Djinni koeffitsenti;Fisher tenglamasi.
171Aholining turmush darajasining qaysi ko‘rsatkichi uning alohida guruhlari uchun aniqlanadi?iste’molchilik byudjeti.aholining jon boshiga to‘g‘ri keladigan iste’mol tovarlari, uy joy maydoni va uzoq muddat foydalanilagan tovarlar;aholining jon boshiga ishlab chiqarilgan MD;aholining jon boshiga ishlab chiqarilgan YAIM.
172Davlatning daromadlar taqsimotidagi tengsizlikni yumshatish, bozor iqtisodiyoti ishtirokchilari o‘rtasidagi ziddiyatlarni bartaraf qilish va aholini samarali ijtimoiy himoyalash siyosati qanday nomlanadi?ijtimoyi siyosat;iqtisodiy siyosat;monetar siyosat;ijtimoiy-iqtisodiy siyosat.
173Korxonaning tashqi iqtisodiy faoliyatiga baho berish­da qaysi ko‘rsatkich asosiy hisoblanadi?eksport hajmi;import hajmi;sof eksport hajmi;bir-birini qoplovchi to‘lovlar hajmi.
174Halqaro iqtisodiy integratsiya-ning eng oddiy shakli?erkin savdo zonalari;boj ittifoqi;to‘lov ittifoqi;iqtisodiy va to‘lov ittifoqi.
175Dunyo mamlakatlarining o‘zaro bog‘likliging kuchayishi va mehnat taqsimoti asosida ular o‘rtasidagi iqtisodiy aloqalarning ko‘shilib borishi qanday jarayonni ifodalaydi?xalqaro iqtisodiy integratsiyani;xalqaro mehnat taqsimotini;xalqaro mehnat kooperatsiyasini;xalqaro iqtisodiy munosabatlarni.
176Mehnatning jahon davlatlari o‘rtasida taqsimlanishi ya’ni alohida mamlakatlarning tovar va xizmatlarning muayyan turlarini ishlab chiqarishga ixtisoslashuvi bu:xalqaro mehnat taqsimoti;xalqaro mehnat kooperatsiyasi;xalqaro iqtisodiy aloqalari;xalqaro iqtisodiy munosabatlar.
177Chetga kapital chiqarishning ashyoviy buyum ko‘rinishiga ko‘ra turkumlangan shakli-bu?mashina, uskuna, patent va nau-xaular;xususiy kapital;davlat kapitali;tadbirkorlik kapitali.
178Ishchi kuchining bir mamlakatdan boshqasiga doimiy yashash uchun chikib ketishi-bu?emmigratsiya;immigratsiya;migratsiya;migratsiyaning salbiy saldosi.
179Aytaylik televizor AQSh da 500 dollarga, O‘zbekistonda 800 ming so‘mga sotiladi. Valyutalarning videotexnikaga nisbatan real xarid quvvati nisbati qanday bo‘ladi?1: 1600;1: 2000;1: 2400;0,7361111111
180Savdo balansi qachon aktiv bo‘ladi?eksport>import;eksport181Halqaro savdo aylanmasi nima?eksport va import hajmi.eksport va importdagi farq;eksport va import nisbati;eksport hissasining ortishi.
182Import tovarlarga soliq solishdan maqsad nima?milliy iqtisodni import tovarlardan himoya qilish;ichki bozor narxlarini oshirish;eksportni rag‘batlantirish;importni rag‘batlantirish.
183Qaysi nazariyada xarajatlar nisbatidagi farq aynan olingan mamlakatda qaysi tovarlarni ishlab chiqarish, qaysilarini ayirboshlash orqali chetdan olish lozimligi asoslanadi?D. Rikardoning ,,Nisbiy ustunlik” nazariyasi;A. Smitning ,,Mutloq ustunlik” nazariyasi;Xeksher-Olin nazariyasi;M. Porterning raqobatbardoshlik nazariyasi.
184Quyidaglardan qaysi bir Markaziy bank rasmiy zahiralari hisoblanmaydi?milliy pul birligi.qarz olishning maxsus kursi;mamlakatning XVF dagi kreditli ulushi;oltin.
185Erkin savdoni cheklashga qaratilgan qaysi to‘siq turi import qilinishi mumkin bo‘lgan tovarlarning maksimal hajmini ta’minlaydi?import kvotalari;boj to‘lovlari;standartli cheklashlar;eksportni ixtiyoriy cheklash.
186Oltin–deviz (Bretton–Vuds) valyuta tizimi qaysi davrda amal kilgan?ikkinchi jahon urushining ohirlari (1944y) dan 70-yillar o‘rtalarigacha;1867 yillardan XX asr 30–yillari o‘rtalarigacha;XX asr 70-yillari o‘rtalaridan hozirgi davrgacha;XIX acp 20-yillaridan shu asp ohirigacha.
187Ikki mamlakatda ishlab chiqarilgan tovarlarning nisbiy narxi orqali aniqlandigan valyuta kursi-bu?real valyuta kursi;valyutaning nominal ayirboshlash kursi;valyutaning konvertatsiyalanishi;valyutalarning nisbiy narxi.
188Agar diqqat markazida mamlakatning iqtisodiy, har­biy-siyosiy poten­­siali tursa, iqtisodiy o‘sish quyidagi ko‘r­satkichlar orqali o‘lchanadi:YAIM (YAMM), milliy daromadning o‘sish sur’ati;o‘rtacha mehnat unumdorligining o‘sishi;mehnatning kapital bilan qurollanishining o‘sish sur’ati;kapital qaytimining o‘sishi;
189Agar, aholining turmush darajasini taqqoslash zaru­rati bo‘lsa, iqtisodiy o‘sish quyidagi ko‘rsatkichlar orqali aniqlanadi:aholi jon boshiga yaratilgan YAIM (YAMM), milliy daromadning o‘sish sur’ati;mehnatning kapital bilan qurollanishining o‘sish sur’ati;kapital qaytimining o‘sish sur’ati;aholi daromadlarining o‘sish sur’ati;
190Iqtisodiy o‘sishning intensiv omillariga kiradi:mehnat unumdorligining ortishi;band bo‘lgan ishlovchilarning soni ortishi;ishlab chiqarish maydonlarining kengayishi;mavjud uskunalar miqdorining ortishi.
191Quyidagilardan qaysi biri iqtisodiy o‘sishning intensiv omiliga kirmaydi?yer, ishlab chiqarish maydonini ko‘paytirish;fan-texnika taraqqiyoti yutuqlaridan foydalanish;ishchilarning malakasini oshirish;mehnat unumdorligini oshirish;
192Iqtisodiy o‘sishga to‘sqinlik qiladigan omilni aniqlang:atrof-muhitni himoya qilishga ketadigan xarajatlarning ortishi;mehnat unumdorligining ortishi;investitsiyalarning ko‘payishi;malaka va ta’lim uchun xarajatlarning ortishi;
193Iqtisodiy o‘sish nima?yaratilgan tovarlar va xizmatlar mutloq va nisbiy hajmining ko‘payishi;ishlab chiqarishning takomillashishi;ijtimoiy ne’matlarni ishlab chiqarishning o‘sishi;yuqoridagilarning barchasi
194Intellektual boylik turini toping?mualliflik huquqi.davlat zahiralari;aholi mol–mulki;moddiy zahira va ehtiyotlar;
195
O’zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha Harakatlar strategiyasi to‘g‘risida O’zbekiston Respublikasi Prezidentining farmoni qachon qabul qilingan?
2017 yil 7 fevral2017 yil 17 fevral2017 yil 27 fevral2017 yil 18 fevral
196O’zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha Harakatlar strategiyasi to‘g‘risidagi ranglar nimani anglatadi?
Moviy rang – osmon va toza suv ramzi, buyuk Amir Temur davlatining bayrog’ining rangi, siyohrang – qonuniylik elementlari hisoblangan ustuvorlik va or-nomuslilik ramzi, tillarang – iqtisodiyotni rivojlantirish elementlari hisoblangan kuch-qudrat va boylik ramzi, qizil rang – xayot va aholining munosib turmush tarzini ta’minlash ramzi, oq rang – tinchlik sevarlik siyosati elementlari hisoblangan tinchlik va soflik ramzi.
Oq rang – osmon va toza suv ramzi, buyuk Amir Temur davlatining bayrog’ining rangi, siyohrang – qonuniylik elementlari hisoblangan ustuvorlik va or-nomuslilik ramzi, tillarang – iqtisodiyotni rivojlantirish elementlari hisoblangan kuch-qudrat va boylik ramzi, qizil rang – xayot va aholining munosib turmush tarzini ta’minlash ramzi, moviy rang – tinchlik sevarlik siyosati elementlari hisoblangan tinchlik va soflik ramzi.
Siyohrang– osmon va toza suv ramzi, buyuk Amir Temur davlatining bayrog’ining rangi, moviy rang– qonuniylik elementlari hisoblangan ustuvorlik va or-nomuslilik ramzi, tillarang – iqtisodiyotni rivojlantirish elementlari hisoblangan kuch-qudrat va boylik ramzi, qizil rang – xayot va aholining munosib turmush tarzini ta’minlash ramzi, oq rang – tinchlik sevarlik siyosati elementlari hisoblangan tinchlik va soflik ramzi.
Qizil rang – osmon va toza suv ramzi, buyuk Amir Temur davlatining bayrog’ining rangi, siyohrang – qonuniylik elementlari hisoblangan ustuvorlik va or-nomuslilik ramzi, tillarang – iqtisodiyotni rivojlantirish elementlari hisoblangan kuch-qudrat va boylik ramzi, moviy rang – xayot va aholining munosib turmush tarzini ta’minlash ramzi, oq rang – tinchlik sevarlik siyosati elementlari hisoblangan tinchlik va soflik ramzi.
1972017 yilda mamlakatimizda YaIM o'sishi necha foizni tashkil etdi?5,35,27,88
1982017 yilda mamlakatimizda sanoat mahsuloti necha foizga o'sdi?77,27,56,8
1992017 yil yakunlari bo'ycha mamlakatimizda nechta korxona va tashkilotlar ro'yxatga olingan?300 mingdan ziyod270 mingdan ziyod250 mingdan ziyod230 mingdan ziyod
2002017 yilda mamlakatimizda iste'mol narxlari indeksi necha foizni tashkil etdi?14,4 foiz12,4 foiz12,2 foiz14,2 foiz