Bmpn: boshqaruv oqimlari

Eksklyuziv shlyuz(Istisnoli yoki)
Tarmoqlanishda:
Chiquvchi oqim faqat 1 ta chiquvchi tarmoqga yo'naltiriladi.
Hodisaga asoslangan ekslyuziv shlyuz(istisnoli yoki
Tarmoqlanisda:
Belgilangan hodisalardan birortasi sodir bo'lgandan keyin yangi jarayon namunasini yaratadi.


Parallel shlyuz (istisnoli yoki)
Tarmoqlanisda:
Parallel oqimlar bir vaqtning o'zida faollashtiriladi va parallel ravishda ishlaydi.
Inklyuziv shlyuz (yoki)
Tarmoqlanisda:
Bo'linishda bir yoki bir nechta tarmoqlar faollashadi.
Kompleksli qarorlar shlyuzi
Tarmoqlanisda:
Murakkab tarmoqlanish shartlarini modellashtiradi.
Murakkab birlashish shartlarini modellashtiradi.

• 
  Kompleksli qarorlar shlyuzi
  
• 
  Tarmoqlanisda:
  
• 
  Murakkab tarmoqlanish shartlarini modellashtiradi.
  

Voqealarga asoslangan parallel shlyuz
Tarmoqlanisda:
Barcha kutilgan voqealar sodir bo'lgandan keyin yangi jarayon nusxasini yaratadi.
3.BMPN: MANTIQIY OPERATORLAR: birlashtirish
Parallel shlyuz (istisnoli yoki)
Birlashtirishda:
Chiqish oqimi barcha kiruvchi tarmoqlar tugallangandan so'ng faollashtiriladi
Inklyuziv shlyuz (yoki)
Birlashtirishda:
Barcha yaratilgan tarmoqlar tugashini kutadi va keyin chiquvchi oqimni faollashtiradi
Kompleksli qarorlar shlyuzi
Birlashtirishda:
Murakkab birlashish shartlarini modellashtiradi.
4.BMPN: JARAYON MODELI: Kontseptual modellar
Kontseptual modellar - simulyatsiya qilingan jarayonning tuzilishini, uni amalga oshirishning asosiy bosqichlarini, ularning sabab-oqibat munosabatlarini aniqlaydi. Bu ko'rib chiqilayotgan jarayonning dastlabki, taxminiy g'oyasi, buning uchun cheklangan belgilar to'plamidan foydalangan holda yuqori darajadagi abstraktsiyalarni o'z ichiga oladi
5.BMPN: JARAYON MODELI: Analitik modellar
Analitik modellar o'rganilayotgan jarayonning biznes muammolarini aniqlash vositasi bo'lib xizmat qiladi. Ular keyinchalik bajarish uchun mo'ljallanmagan, shuning uchun ular ba'zi tafsilotlarni o'tkazib yuborishlari mumkin, masalan, faqat eng mumkin bo'lgan ijro senariylarini ko'rsatishi, kamdan-kam qo'llaniladiganlarini tashlab qo'yishi va past darajadagi harakatlar tafsilotlarini o'z ichiga olmaydi. Bu modellar biznes-jarayonning vizual tasviriga qaratilgan.Ular biznes-tahlilchilar tomonidan eng koʻp qoʻllaniladigan kengaytirilgan elementlar toʻplamidan foydalanadi, lekin ijro semantikasi dasturlashtirilgan elementlardan foydalanadi.
6.BMPN: JARAYON MODELI: Bajariladigan modellar
Bajariladigan modellar BPMS(Business Process Management System) muhitida ishlash uchun mo'ljallangan. Ular barcha qabul qilinadigan bajarish senariylarni, hatto kamdan-kam qo'llaniladigan senariylarni qamrab oladi, ularsiz tizim ishlamaydi, elementar harakatlar tafsilotlarini o'z ichiga oladi, ishtirokchilarni, ijrochilarni va ularning tizim obyektlariga kirish huquqlarini belgilaydi. Bajariladigan modellar notatsiya elementlarining to'liq to'plamini, shu jumladan ijro semantikasi aniq ko'rsatilganlarni o'z ichiga oladi.

7.BMPN: JARAYONOSTILAR: ichki, global

Ko'pincha oxirigacha jarayonlar o'zaro ta'sir qiluvchi jarayonostilar zanjiri sifatida taqdim etiladi.
Jarayonosti - bu tugallangan harakatni bajaradigan boshlanishi va oxiri bo'lgan mantiqiy bog'liq harakatlar ketma-ketligi.
Jarayon ostilar ikki xil bo'lishi mumkin : ichki (embedded) va qayta foydalanish mumkin, global miqiyosda ma'lum (global).
Boshlanish hodisasi sifatida belgilangan voqea sodir bo'lgan bo'lsa, jarayonostilar boshlanadi. Mavjud bo'lgan barcha nazorat zanjirlari tugagandan so'ng u tugaydi
Ichki jarayonostilar asosiy jarayonning bir qismidir, u faqat mahalliy sifatida aniqlanadi va ma'lum va boshqa loyihalarda foydalanilmaydi. Ichki jarayonostilar yuqori darajadagi asosiy jarayon bilan bir xil model varag'ida ko'rsatilgan. U turli ko’rinishda ko'rsatilishi mumkin. Birinchi holda, u quyi jarayon belgisi qo'shilgan operatsiyaga o'xshaydi, ikkinchi holatda u operatsiyalar, mantiqiy operatorlar, hodisalar va boshqaruv o'tish belgilaridan tashkil topgan alohida jarayonni ifodalaydi.
Ichki jarayonostilar faqat bitta oddiy yozilmagan hodisani bajarishni boshlaydigan boshlang'ich hodisa sifatida ishlatadi. Jarayon merosxo’rlik sxemasida tasvirlanganligi sababli, u pool(hovuz)lar va chiziqlarni ifodalay olmaydi.
8.ARIS eEPC notatsiyasining tavsifi.

• 
  ARIS eEPC "Extended Event Driven Process Chain“ so’zlar ketma-ketligidan iborat bo’lib, hodisalarga asoslangan jarayonlar zanjirini tavsiflash uchun kengaytirilgan notatsiya(shartli yozma belgilar) anglatadi.
  
• 
  Notatsiya "IDS Scheer AG" (Germaniya) kompaniyasi mutaxassislari, xususan, professor Scheer tomonidan ishlab chiqilgan. Quyidagi jadvalda notatsiyada ishlatiladigan asosiy obyektlar ro'yxati keltirilgan.
  

9. IDEF3 metodologiyasi

• 
  IDEF3 modellari texnologik (axborot) jarayonlarni hujjatlashtirish uchun ishlatiladi, bu yerda jarayonning ketma-ketligi muhim ahamiyatga ega.
  
• 
  IDEF3 modelining to'rtta elementi mavjud:
  
• 
  Ish birligi - harakatlar, jarayonlar, hodisalar, ish bosqichlarini ko'rsatish.
  
• 
  Ish birligi faqat bitta kirish va bitta chiqishga ega bo'lishi mumkin.
  
• 
  Murojaatlar (Referents):
  
  • 
    jarayonni yakunlash uchun zarur elementlar (xom ashyo, materiallar);
    
  • 
    jarayonning natijasi (mahsulot);
    
  • 
    jarayon faollashtiruvchilari (mijoz, yetkazib beruvchi).
    
• 
  Havolalar (Links):
  
  • 
    Ikki turdagi havolalar: faoliyatni bir ish birligidan boshqasiga o'tkazish.
    
  • 
    ish birligiga havolani ulash (ish birligini faollashtirish)
    
• 
  Chorrahalar (Junctions) - modelning elementlari, ular tufayli jarayon bosqichlarini bajarish mantig'i va ketma-ketligi tasvirlangan.
  
• 
  Ikkita turi mavjud: Birlashgan chorrahalar – Fan-in
  
• 
  Kesishuv turlari:
  
• 
  Asinxron VA (Asinxron VA) agar barcha kiritish jarayonlari tugallangan bo'lsa, chiqish jarayoni boshlanadi
  
• 
  kiritish jarayoni tugagandan so'ng, barcha chiqish jarayonlari boshlanadi
  
• 
  Sinxron VA (Sinxron AND) agar barcha kiritish jarayonlari bir vaqtning o'zida tugatilgan bo'lsa, chiqish jarayoni boshlanadi
  
• 
  kiritish jarayoni tugagandan so'ng, barcha chiqish jarayonlari ishga tushiriladi va ular bir vaqtning o'zida ishga tushiriladi.
  
• 
  Asinxron yoki(or) agar bir yoki bir nechta kiritish jarayoni tugasa, chiqish jarayoni boshlanadi.
  
• 
  kiritish jarayoni tugagandan so'ng, bir yoki bir nechta chiqish jarayonlari boshlanadi
  
• 
  Istisno yoki (XOR, eksklyuziv yoki) faqat bitta kiritish jarayoni tugallangan bo'lsa, chiqish jarayoni boshlanadi
  
• 
  kiritish jarayoni tugagach, faqat bitta chiqish jarayoni boshlanadi
  

10. BMPN: OPERATSIYALARNING MARKERLARI

Operatsiya notatsiyaning asosiy grafik elementi bo'lib, u bir nechta bajarish usullarini beradi. Belgilar operatsiyalarni qanday bajarish kerakligini ko'rsatish uchun ishlatiladi.Ular grafik elementning ustiga joylashtiriladi, shu bilan ma'lum bir semantikani anglatadi. BPMN 2.0 notatsiyasi 6 turdagi markerlarga buysunadi, jumladan har xil turdagi sikllarni tasvirlash uchun 3 xil marker: oddiy sikl; parallel bajarish, parallel ijro etish; ketma-ket ijro, kompensatsiya, "tasodifiy" operatsiya (Ad-Hoc).

11.BMPN: SIKL MARKERLARI, Operatsiyaning tsiklik bajarilishi atributlari
Sikl markerlari. Sikl markerlari operatsyalarni bajarilishi ketma-ketligini, siklligini bildiradi. Sikl uchun takrorlanish shartlarini o'rnatish mumkin: "while...do", "repeat...until“. Takrorlashlar soni va bajarish usuli operatsiyaning o'rnatilgan atributlari bilan belgilanadi va ularni moslashuvchan tarzda qayta sozlash mumkin.