Bob. Propargil guruhi (uch bog') bo'lgan organik birikmalarning sintezi, kimyoviy xossalari va biologik faolligi

2.7-rasm. 4-(bis(2-gidroksietil)amino)but-2-in-1-ilbutiratning IQ spektri

Olingan spektrlarning natijalariga ko'ra, bu moddalar tavsiya etilgan tuzilmalarga mos kelishi to'liq isbotlangan. Sintezlangan aminometil hosilalari yangi birikmalar bo'lib, hozirgi vaqtda bu moddalarning biostimulyator va ingibitiv faolligi o'rganilmoqda.

Propargil efirlari monokarboksilik kislota va propargil spirtining o'zaro eterifikatsiyasi natijasida sintez qilingan. Olingan efirlar paraform va dietanolaminlar bilan aminometillanish reaktsiyalariga duchor bo'ldi. Erituvchi sifatida toluol, asetonitril va 1,4-dioksan ishlatilgan. Katalizator sifatida mis tuzlari ishlatilgan. Reaksiyaning eng yuqori unumiga uni mis (II) atsetat katalizatori ostida 1,4-dioksan eritmasida 6 soat qizdirilganda erishiladi. Natijada, monokarboksilik kislota qoldiqlarini o'z ichiga olgan 4-(bis(2-gidroksietil)amino)but-2-in-1-il hosilalari (6-10) ajratildi. Ushbu tadqiqotlar kelajakda yo'naltirilgan sintez reaksiyalarida muvaffaqiyatli qo'llanilishi mumkin. Ushbu usullarning soddaligi va qulayligi ularning bir qator afzalliklarga ega ekanligini anglatadi.
Individuallik va xromatografiya-mass spektri Kimyo va o‘qitish metodikasi kafedrasi laboratoriyasida joylashgan Chromatek apparatida o‘lchandi. Diester xromatogrammasi 1-rasmda ko'rsatilgan. Sintezlangan efirlarning tuzilishi 1H YaMR spektri yordamida o'rganildi. 2.1).



Propargil valeratning 1H YaMR spektrini tahlil qilishda CH 0,86 m.u. uch protonli triplet shaklida (3H, J=7,28, t). CH₂ guruhi maydonida o'rtada 1,29 m.u da to'rt protonli va ikki protonli multiplet shaklida, 1,62 maydonida karbonil guruhi bilan bog'langan CH₂ guruhining protonlari joylashgan. Ikki protonli triplet shakli (2H, J = 7 ,84, t) 2,32 m.u. mintaqada kislotali qoldiq bilan bog'langan OCH₂ guruhi ikki protonli dublet (2H, J = 2,47, d) shaklida nisbatan zaif maydonda (4,65 m.u.) va uchta bog'dagi mobil vodorod a. 2,45 m.u da bir protonli triplet. (1H, J=2,47, t) maydonda kimyoviy siljish bor.

2.1-rasm. Propargil kapronatning 1H YaMR spektri
Bu natijalar birikmaning tuzilishini to'liq tasdiqlaydi (3). Qolgan propargil efirlarining 1H YaMR spektri olindi va natijalar ilovada keltirilgan. Ushbu sintezlangan efirlar keyingi tadqiqotlar uchun xom ashyo bo'lib xizmat qiladi. Umuman olganda, propargil efirlari asosidagi ko'plab yangi birikmalar murakkab organik usullar yordamida sintezlanishi mumkin.