Bog’lanishlar va bog’lanish reaksiyalari

10.Kuchning elementar bajargan ishi, kuchning chekli ko’chishdagi bajargan ishi.





12.Nuqta va mexanik sistema harakat miqdorining o‘zgarishi haqidagi teorema.

Mexanikada moddiy nuqta (mexanik sistema) ning harakat o‘lchovlaridan biri sifatida uning harakat mikdori olinadi. Nuqta massasi bilan tezlik vektori ko‘paytmasiga teng vektor kattalik nuqtaning harakat mikdori deyiladi. Nuqtaning harakat mikdori 𝑚𝑣⃗ tezlik vektori bo‘yicha yo‘naladi. Mexanik sistemaning harakat miqdori sistema harakat miqdorlari ning geometrik yig‘indisiga teng:

𝑣⃗𝐶 − sistema massalar markazining tezligi. Demak, sistemaning harakat miqdori sistema massasi bilan uning massalar markazi tezligining ko‘paytmasiga teng.

Sistema harakat miqdorining o‘zgarishi xaqidagi teorema. Mexanik sistema N ta nuqtadan tashkil topgan bo‘lib, sistemaning ixtiyoriy 𝑀k nuqtasiga ta'sir etuvchi tashqi kuchlar hamda ichki kuchlarning teng ta'sir etuvchilari mos ravishda bo‘lsin.

U holda sistema nuqtalari harakatining differensial tenglamalari:

Bu tenglamalar sistemasini hadma- had qo‘shamiz:

yoki

Bunda - sistemaning harakat mikdori;

tashqi kuchlarning bosh vektori.

Ichki kuchlarning xossasiga ko‘ra

va bu tenglamani vaqt bo‘yicha integrallab

(3.4)

Bu ifoda chekli vaqt ichida sistema harakat miqdorining o‘zgarishi

xaqidagi teoremani ifodalaydi.

Sistema harakat miqdorining chekli vaqt ichida o‘zgarishi sistemaga ta'sir etuvchi tashqi kuchlar bosh vektorining shu vaqt ichidagi impulsiga teng.