Bojxona ishi” fanidan mustaqil ishi mavzu : Bojxona ishi

O’zbekiston Respublikasida bojxona ishining hozirgi holati


Bojxona kodeksi tashkil etilishi
Bojxona organlari - O'zbekiston Respublikasi Davlat bojxona qo'mitasi, Qoraqalpog'iston Respublikasi Davlat bojxona qo'mitasi, viloyatlar, Toshkent shahar boshqarmalari, "Toshkent-AERO" ixtisoslashtirilgan bojxona majmuasi, Respublika bojxona xizmati, O'zbekiston bojxona xizmati, O'zbekiston bojxona xizmati.
Bojxona organlari o'z faoliyatlarida O'zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasiga, ushbu Qonunga, O'zbekiston Respublikasining boshqa qonun hujjatlariga va xalqaro shartnomalarga rioya qiladilar.
Bojxona organlari qonun hujjatlariga muvofiq o'z faoliyatini mahalliy hokimiyat organlaridan mustaqil ravishda amalga oshiradilar.
Bojxona organlari o'z vakolatlari doirasida qabul qilgan qarorlarni barcha yuridik va jismoniy shaxslar bajarishlari shart.
Bojxona organlari huquqni muhofaza qiluvchi organlardir va davlat byudjeti mablag'lari hisobidan amalga oshiriladi, O'zbekiston Respublikasi Davlat gerbi tasvirlangan va o'z nomi yozilgan muhrga ega.
Bojxona organlarini O'zbekiston Respublikasi Davlat bojxona qo'mitasi raisi boshqaradi.
O'zbekiston Respublikasi Davlat bojxona qo'mitasining raisi, zarurat bo'lganda, belgilangan miqdordagi shtatlar doirasida bojxona organlarining tashkiliy va shtat tarkibiga o'zgartirishlar kiritishga haqlidir.
Bojxona postlari bojxona postlari tarkibiga kirishi mumkin. Bojxona punktlari O'zbekiston Respublikasi Davlat bojxona qo'mitasining raisi tomonidan tashkil etiladi va tugatiladi.
Bojxona organlari O'zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan ta'sis etiladi va tugatiladi.
Bojxona organlarining tashkiliy va shtat tarkibi hamda cheklangan shtatlari, bojxona postlarining toifalari O'zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan tasdiqlanad


Bojxona rejimlari, tariflari tushunchasi
Bojxona — 1) boj undiradigan joy; 2) chegara orqali oʻtadigan jami yuklarni, jumladan, bagaj va pochta joʻnatmalarini nazorat qiladigan davlat muassasasi; oʻtkazilayogan yuklarni tekshirish, tartibga solish va rasmiylashtirish, ulardan boj va yigʻimlar undirish bilan shugʻullanadi.Qonun hujjatlarida belgilangan tartibqoidalarning buzilishini oldini olish, ularga nisbatan choralar koʻrish, surishtiruv va tezkor qidiruv ishlari olib borish, kontrabandaga qarshi kurashish ham B. vakolatiga kiradi. B.lar, odatda, dengiz va daryo portlarida, xalqaro aeroportlarda, temir yoʻl st-yalari, chegara punktlarida joylashadi. B. muassasalari tashqi savdoda mamlakat manfaati taʼminlanishini nazorat qiladi, qimmatbaho boyliklar (sanʼat asarlari, nodir metallar va boshqalar) ning mamlakat hududidan olib chiqib ketilishining oldini oladi.
Dastlabki B.lar savdogarlarga koʻrsatiladigan xizmatlar uchun boj undirish maqsadlarida tashkil etilgan. Qad. Xitoyda ipak qurtini tashqariga olib chiqmaslikni B. qatʼiy nazorat qilgan. Buyuk Britaniyada 1006-yildan boshlab orolga keltiriladigan har qanday yukdan "qirol haqi" undirilgan. Boltiq dengizini Jahon okeani bilan tutashtiradigan boʻgʻozdan oʻtganligi uchun olinadigan "zund boji" asrlar davomida Daniya qirolligi xazinasini boyitib kelgan. Savdo-sotiq erkinligi va xavfsizligini taʼminlashda B. muhim oʻrin tutgan, olib oʻtilayotgan tovarga maxsus belgi qoʻyilgan va bu tovardan boj olinganini ifoda etgan. Oʻrta asrlarda karvon yoʻllarida, maxsus joylar (koʻpriklar, dovonlar hamda shahar tashqarisi va boshqalar)da savdo karvonlaridan boj oluvchi B.lar boʻlgan.
Oʻrta Osiyo hududida B.lar uzoq tarixiy davrda shakllanib kelgan. Oʻzbekistonda birinchi PattaHisor B.si 19-asr ning oxirlarida Rossiya imperiyasi Oʻrta Osiyoni bosib olgandan keyin tashkil etilgan. Bu B. Afgʻoniston orqali oʻtadigan yuklarni nazorat qilgan. Sobiq Ittifoq vujudga kelgach, bu post Termiz B.siga aylantirildi. Keyinchalik havo yoʻllarining rivojlanishi bilan 1958-yilda Toshkent aeroportida Toshkent B. posti tashkil etildi va u Termiz B.ga boʻysundirildi. 1959-yil aprelda Toshkent B. posti B.ga aylantirildi.