Болаларга амбулатор-поликлиника муассасаларида тиббий хизмат кўрсатишни янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида

Окситоцин рефлекси
Бола кўкракни эмиш вақтида сенсор импульслар сўрғичдан бош мияга келади. Бунга жавобан гипофиз орқа бўлаги окситоцинни ажратади. Окситоцин сут безлари қон томирларига тушади ва альвеолалар атрофидаги мушак толалари қисқаришини стимуллайди. Альвеолаларда тўпланган сут найчалар орқали сут синусларига ўтади. Баъзида сут ташқарига оқади. Мана шу окситоцин рефлекси ёки сут хайдаш рефлекси дейилади.
Окситоцин пролактинга қараганда тез ишлаб чиқарилади. У айни озиқлантириш учун сутнинг сут безларига келишини стимуллайди. Окситоцин бола кўкракни эмишидан олдин ишлаб чиқарилади, яъни она эмизишига тайёргарлик кўраётганда. Окситоцин рефлекси ишлаб чиқарилмай қолган ҳолларда, болада сутни олишида қийинчиликлар пайдо бўлиши мумкин. Сут безлари сут ишлаб чиқаришни тўхтатгандек кўриниши мумкин. Аммо сут безлари сут ишлаб чиқаришни давом эттиради, лекин оқмайди. Окситоцин учун кейинги муҳим далил шуки, у туғруқдан кейин бачадон қисқаришини таъминлайди. Бу ўз навбатида бачадондан қон кетишини тўхтатади, лекин баъзида бир неча кунлар давомида бачадонда оғриқ ва қон қуйилиши бўлиши мумкин, оғриқ анча кучли бўлади.
Окситоцин рефлексини кучайтирувчи ва тўхтатувчи факторлар
Яхши ҳиссиётлар, масалан, она боласидан кўнгли тўқ бўлганда, унга меҳр билан муносабатда бўлса ёки унинг сути боласи учун энг яхши озуқа эканлигига ишонса – окситоцин рефлекси иши кучайиб, сут қуйилиб келади. Болага тегиш, кўриш ёки унинг йиғисини эшитиш каби сезгилар ҳам окситоцин рефлексини кучайтиради.
Лекин ёмон ҳиссиётлар, оғриқ, ҳаяжонланиш ёки сутнинг миқдорига шубҳаланиш рефлекс ишини тўхташиши мумкин ва сут келиши тўхтайди. Бахтга қарши бу вақтинчалик ҳодисадир.
Окситоцин рефлексини тушунишда она ва бола ўртасидаги муносабатга тегишли иккита асосий банд муҳимдир:
- оналар боласини кўриши, унга тегиши ва қайғуриши учун болани доимо ёнида тутиши лозим. Бу кўкрак сутининг келишини кўпайтириб, онани эмизишга йўналтиради. Она боласидан алоҳида бўлган ҳолларда окситоцин рефлекси бундай тез ишлаб чиқарилмайди.
- Сиз она билан суҳбатлашаётган вақтингизда унинг ҳиссиётларини тушунишингиз керак. Унинг кайфиятини кўтариб, ишончини оширишингиз муҳим ва шу билан бирга кўкрак сути келиши таъминланади. Кайфиятини бузадиган ёки сут келишига шубҳаланишга мажбур қилувчи сўзларни ишлатиш керак эмас.
Оналар кўпинча окситоцин рефлексини билишади. Окситоцин рефлексининг улар ёки Сиз билиб олишингиз мумкин бўлган бир нечта белгилари мавжуд.