Болаларга амбулатор-поликлиника муассасаларида тиббий хизмат кўрсатишни янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида

1 БОБ. БОЛАНИНГ ЖИСМОНИЙ РИВОЖЛАНИШ КЎРСАТКИЧЛАРИ ВА УЛАРНИ ЎЛЧАШ
Мазкур бобда боланинг ҳар бир қатновидаўсишини баҳолаш ва эгри чизиқларни танлаш, қабулга келган кунидаболанинг ёшини аниқлаш; боланинг вазни, узунлиги ёки бўйини ўлчаш; боланинг ВБИ (вазн – бўй индекси)ни жадвал ёки калькулятор ёрдамида аниқлаш масалалари ёритилади.
Ёш, жинс, вазн, узунлик ва бўй кўрсаткичлари кейинги модулда таърифланган жисмоний ривожланишнинг қўйидаги индикаторларини шархлаш учун қўлланилади:

• 
  Узунлик/бўйнинг ёшга нисбати.
  
• 
  Вазннинг ёшга нисбати.
  
• 
  Вазннинг узунлик/бўйга нисбати.
  

· ВБИ (вазн бўйи индекси) ёшга нисбати.
Ўғил ва қиз болалар учун ўсиш эгри чизиқлари ҳар хил, чунки бола туғилганидан бошлаб ўғил ва қиз болаларнинг бўйи ва оғирлигида фарқ бўлади.
Ўсиш эгри чизиқларига белгилишларни ҳар бир бола туғилганидан бошлаб, унинг ривожланиш тарихида қайд этилиши лозим.
Ўсишнинг алоҳида кўрсаткичларини баҳолаш учун, боланинг аниқ ёшини билиш муҳим.
Математик ҳисобни қўллаган ҳолда, боланинг ҳозирги кундаги ёшини аниқланг (боланинг ривожланиш тарихини юритиш бўйича тавсиялар иловасига қаранг). Агар бола бир ёшдан катта бўлса, унинг ёши нечада эканлиги ҳисоблаш лозим.
Боланинг хронологик ёшини аниқлаш
Боланинг аниқ хронологик ёши туғилган кунидан бошлаб ҳар бир текшириш вақтида аниқланиши керак. Хронологик ёш йил ва ойларни ҳисоблаш билан аниқланади.
· Агар бола бир ёшдан ошган бўлса тўлиқ йил ва ойларда ёзинг, масалан, «1 ёшу 6 ой», «2 ёшу 3 ой». Агар туғилган кунидан тўлиқ бир ой ўтмаган бўлса унда «1 ёш», «2 ёш» деб ёзинг ва ҳокозо.
· Агар боланинг ёши 3 ойдан 1 ёшгача бўлса тўлиқ ойларни ёзинг, масалан, «4 ой», «11 ой».
· Агар бола 3 ойгача бўлса тўлиқ ҳафталар сонини ёзинг, масалан, «9 ҳафта».
· Кўрик вақтида боланинг ёши ва жинсидан келиб чиқиб эгри чизиқларни танланг. Ўсиш индикаторларини, танланган эгри чизиқларда акс эттириш лозим.
1.1. Вазнни ўлчаш
Тана вазни ёки оғирлиги — боланинг ўсиш ва ривожланишининг муҳим таркибий қисмлардан бири, ва унинг қўшилишининг камайиши ёки тўхташи овқатланиш ва ўсиш етишмовчилигининг биринчи белгиси бўлиб ҳисобланади.
Болаларни қўйидаги тавсифга эга тарозилардан фойдаланган ҳолда ўлчаш тавсия этилади:

•