Bolam dars qilyapti…

BOLAM DARS QILYAPTI…

Shu kunlarda fan o’qituvchilari o’quvchilarimdan(9-sinf) tez-tez shikoyat qila boshladi. Ingliz tili, fizika, algebra, … fanidan aksariyat o’quvchilar uy vazifalarini bajarmay kelayotgani yangi bilimni o’zlashtirish uchun to’siq bo’layotgani haqida kuyunib gapirardi. Nahotki, men sezmadim, dedim o’zimga o’zim, axir, ularda intilish, harakat yaxshi edi-ku! Demak, nazorat susayibdi!

Dastlab o’quvchilar bilan “tarbiyaviy soat”ni maromiga yetkazib o’tdik. Kundalik daftarlarga qayd etilmagan baholar sababini “aniqlashtirdik”: birining kundaligi “uyida qolib ketgan” bo’lsa, biriniki “yo’qolibdi”. Aslida esa “yomon” bahoni kundalik daftarga tushirmaslik uchun ko’rsatilgan vajkorsonlardan boshqasi emasligi shundoqqina ko’rinib turardi. So’ng ustozlar bilan alohida suhbat o’tkazdim. Ularni ham biroz qattiqqo’l bo’lishga va o’quvchining biror savoli javobsiz qolmaydigan pishiq-puxta dars o’tishlarini talab qildim. Darslarini kuzatdim. Uyga kelib esa, ro’yxatga tushgan har bir ota-onaga xabar yubordim: “Hurmatli ota-ona! Sizdan farzandingiz uy vazifasini tayyorlashga ko’mak berishingizni so’rayman. Hech bo’lmaganda, uydagi dars qilish jarayonini kuzatishingiz orqali katta yordam bergan bo’lasiz!” Atigi bitta onamiz xavotirlanib aloqaga chiqdi! Dengizga tosh otgandek bo’ldim, shekilli, suv biroz chayqaldi-yu tezda tinib qoldi. Ammo men tinmadim! Chunki ota-onalarning xotirjamligi halovatimni yo’qotgan edi. Ular bilan bir-bir gaplasha boshladim. Ha-a, endi tushungandek bo’ldim, xabar egasini topmay xato yo’naltirilgan bo’lishi ham mumkin-ku, nega shuni o’ylab ko’rmabman-a, axir, bolasi ota-onasi yonida dars qilishini hisobga olmabman-ku! Shunday bo’lgandan keyin kimga ishonsin, mening “bekorchilikdan” yozgan xabarimgami yoki ko’z oldida dars qilayotgan farzandigami? Albatta, ertasi bo’lgan dilbandiga-da! Suhbatlashar ekanman, ko’pchiligi farzandining har kuni kechki taomdan so’ng uy vazifalarini qilishini ko’rgani uchun xavotirga o’rin yo’qligini ta’kidlashdan charchamadi. Xo’sh, unda muammo qayerda? Yechimni qanday topamiz? kabi savollar girdobida qoldim. Shunday bo’lsa-da, urinishlarim hozircha zoye ketmabdi, vaziyat o’nglana boshladi.

Ota-ona suhbatidan va kuzatuvlarim sabab so’rovnoma tuzdim, zora javoblar topilsa, yechim ham topilardi.

• 
  Farzandingizning dars qilishi uchun uyda qanday sharoit mavjud?
  
• 
  Uning dars qilishini shunchaki kuzatasizmi yoki ertangi kun bo’ladigan mashg’ulotlariga tayyorgarligi uchun yordam berasizmi?
  
• 
  Uy vazifani bajarish jarayonida farzandingiz holatini kuzatganmisiz?
  
• 
  Dars qilguncha qaysi ishni avval bajaradi: avval yozadimi yoki o’qiydi?
  
• 
  Qiynalgan topshiriqlarni bajarishga kimga murojaat qiladi? Bunday vaziyatda siz qanday yordam berasiz?
  
• 
  Uy vazifasini bajarishda darslik kitoblaridan tashqari yana qanday kitoblar yoki manbalardan foydalanadi?
  
• 
  Olgan va olinayotgan baholarini tahlil qildingizmi?
  
• 
  Fan o’qituvchisi bilan suhbatda bo’lganmisiz?
  
• 
  Ko’z oldingizda kitobni o’qisa-da, uqmayotgani sababini o’rgandingizmi?
  
• 
  Yuziga kitobni qo’yib uxlab qolishlarini charchashiga yo’ymadingizmi?
  
• 
  Bir kunda, ya’ni 24 soatning qanchasini farzandingiz yonida bo’lib, kun davomida o’rganib kelgan bilimlarini so’rashga, suhbat o’tkazishga sarflaysiz?
  
• 
  Davom ettiramizmi?
  

Endiii, do’ppini bir chetga qo’yib, savollarga javob yozish uchun siz ham qalam-daftar oling-chi. Farzandingizga ta’lim-tarbiya berishda biz bilan hamkor bo’ling. Shundagina, yoningizda dars qilib o’tirgan dilbandingizning katta yo’lga chiqib olishi osonlashadi.

Dildor Nurmuhamedova