Бөлүм Экономикалык негизи, негизги каражаттардын мазмуну жана эсепке алуу

2100 "негизги каражаттар" эсебинин дебети
5100 "уставдык капитал" эсебинин кредити
Бухгалтердик эсепти автоматташтыруу шарттарында негизги каражаттарды инвентаризациялоону камсыз кылуу максатында Ведомстволор аралык типтүү "негизги каражаттарды инвентаризациялоо тизими" формасына кошумча барактар түзүлөт
(Ф.№ ИНВ - 1) жайгашкан жери жана алардын сакталышы үчүн жооптуу адамдар боюнча негизги каражаттардын эркелей бар экендиги жөнүндө бухгалтердик эсептин маалыматтарын чагылдыруу менен.
Кошумча барактар ар бир түзүмдүк бөлүм - негизги каражаттардын жайгашкан жери жана алардын сакталышы үчүн жооптуу адам боюнча өзүнчө бир нускада басылат. Негизги каражаттарды жыл сайын инвентаризациялоо жүргүзүлгөн датага кошумча барактар Бардык инвентаризациялоочу жерлер жана объекттердин сакталышы үчүн жооптуу адамдар боюнча регламенттик режимде түзүлөт. Негизги каражаттарды кезексиз инвентаризациялоо өзүнчө жайгашкан жерлерде (сактоо үчүн жооптуу айрым адамдарда) жүргүзүлгөн учурда, кошумча барактар тиешелүү жайгашкан жерлерге жана адамдарга суроо-талап боюнча гана басылат.
Негизги каражаттардын болушу жана кыймылы жөнүндө отчеттуулук
Ишкананын негизги каражаттарын эсепке алуу маалыматтары боюнча тиешелүү отчетторду беришет. Бухгалтердик отчеттуулуктун негизги түрлөрүнүн мазмунун карап көрөлү. Ишкананын негизги каражаттарынын кыймылы жөнүндө, тармактар боюнча жана алардын эскириши жөнүндө, оңдоо фонду жөнүндө, оңдоого кеткен чыгымдар жөнүндө маалыматтар кварталдык жана жылдык бухгалтердик отчеттордо жалпыланат. 1- формасында" ишкана балансы " II активдер бөлүмүндө негизги каражаттардын пайдаланууда, запаста же консервацияда тургандыгына карабастан баштапкы (калыбына келтирүүчү) наркы, ошондой эле жер участокторуна капиталдык салымдар жана ижарага алынган негизги каражаттарга бүткөрүлгөн иштер боюнча сарптоолор жөнүндө маалыматтар камтылат. Ошол эле бөлүмдө ошол эле датага негизги каражаттардын эскиришинин суммасы көрсөтүлөт жана кемитилет. Бул маалыматтарды талдоо менен ремонт каржылоо үчүн зарыл болгон каражаттар менен ишканалардын коопсуздугун аныктоого болот.
Негизги каражаттардын курамындагы өзгөрүүлөр уставдык капиталдагы өзгөрүүлөр менен байланышкан, алар Ф.№4 "өздүк капиталдагы өзгөрүүлөр жөнүндө отчетто" жылдык отчетто бар. Отчеттун бир түрү болуп жылдык отчеттун курамына кирген" негизги каражаттардын жана амортизациялык фонддун болушу жана кыймылы жөнүндө отчет " (ф. № 11) саналат.
I Форманын бөлүмүндө жыл башындагы ишкананын негизги каражаттарынын баштапкы наркынын жыйынтыктоочу маалыматтары жүргүзүлөт, мында өнөр жай-өндүрүштүк өзүнчө көрсөтүлөт, алардын ичинен айлана-чөйрөнү коргоо боюнча негизги каражаттар, өткөрүп берүүчү түзүлүштөр, машиналар жана жабдуулар, транспорт каражаттары, инструменттер, инвентарлар башка өндүрүштүк эмес негизги каражаттар өз алдынча бөлүнгөн. Ижарага алынган негизги каражаттар боюнча капиталдык сарптоолор бул сарптоолор жүргүзүлгөн топтордун жана түрлөрдүн курамына киргизилет. Ушул эле отчеттук позициялар боюнча негизги каражаттардын келип түшүүсүн жана чыгарылышын чагылдырат. Мындан тышкары, жаңы негизги каражаттарды ишке киргизүү менен байланыштуу келип чыккан негизги каражаттарды жоюу менен байланыштуу чыгып турат. Негизги каражаттардын келип түшүүсү жана чыгып кетүүсү жөнүндө маалыматтар жыл аягында алардын бар экендиги жөнүндө маалыматтарды, ошондой эле эскирүүнү алып салгандан кийинки негизги каражаттардын бар экендиги жөнүндө маалыматтарды, б.а. калдык наркты көрсөтөт. Негизги каражаттардын курамы, алардын амортизациясы, капиталдык оңдоого кеткен чыгымдар жөнүндө көрсөткүчтөр отчеттун экинчи бөлүмүндө келтирилген. Форманын үчүнчү бөлүмүндө отчеттук жыл ичиндеги кыймыл, амортизация фонду, толук калыбына келтирүү жана оңдоо фонду жөнүндө маалыматтар камтылган. Бул бөлүмдө эсептелген амортизациянын жана оңдоо фондунун суммасы, амортизациялык чегерүүлөрдүн эсебинен илимди жана техниканы өнүктүрүүнүн борборлоштурулган фондуна канча жана андан канча каражат түшкөндүгү, ошондой эле амортизацияны толук калыбына келтирүүгө, өндүрүштү, илимди жана техниканы өнүктүрүү фондуна которуу жөнүндө көрсөткүчтөр камтылган.
IV Форманын бөлүмүндө чарбалык ыкма менен аткарылган учурдагы ремонтко жана капиталдык ремонтко чыгымдарды бөлүү менен оңдоо фондунун эсебинен жүргүзүлгөн негизги каражаттарды оңдоого кеткен чыгымдар жөнүндө отчеттук маалыматтар көрсөтүлөт.