Бөлүм Экономикалык негизи, негизги каражаттардын мазмуну жана эсепке алуу

5100 "уставдык капитал" эсебинин дебети
2100 "негизги каражаттар"эсебинин кредити
өткөрүлүп берилүүчү объекттин баштапкы наркына:
дебет эсеби 2100 "негизги каражаттардын эскириши"
5100 "уставдык капитал" эсебинин кредити - өткөрүлүп берилүүчү объекттин эскирүү суммасына.
Негизги каражаттарды башка ишканаларга сатууда акы төлөө менен алардын баштапкы наркы жана эскириши кадимки тартипте эсептен чыгарылат.
Ишканалар, эгерде алар эскирген же моралдык жактан эскирген болсо, негизги каражаттарды баланстан алып салууга укуктуу.
Негизги каражаттардын ишкананын жетекчисинин буйругу менен андан ары пайдаланууга жараксыздыгы жөнүндө маселени чечүү үчүн туруктуу иштөөчү комиссиялар түзүлөт. Туруктуу иштөөчү комиссиялардын функцияларына төмөнкүлөр кирет: эсептен чыгарылууга жана жараксыздыгын аныктоого, аны калыбына келтирүүгө жана андан ары пайдаланууга жаткан объектти түздөн-түз карап чыгуу, объектти эсептен чыгаруунун конкреттүү себептерин аныктоо, негизги каражаттардын мөөнөтүнөн мурда чыгарылышына күнөөлүү болгон жактарды аныктоо, эсептен чыгарылуучу объекттин айрым түйүндөрүн, деталдарын, материалдарын пайдалануу мүмкүнчүлүгүн аныктоо жана аларды баалоо, эсептен чыгарылуучу негизги каражаттардын жарактуу каражаттарын алып салууну контролдоо алар ишке ашырылууга тийиш. Эсептен чыгарылган негизги каражаттарды ажыратуудан алынган жана ошол ишканада кайра колдонууга жараксыз экинчи сырье мындай чийки затты чогултуу жүктөлгөн уюмдарга милдеттүү түрдө тапшырылууга тийиш.
Негизги каражаттарды баланстан чыгаруу ишкананын жетекчиси бекиткен актылардын негизинде гана жүргүзүлөт. Негизги каражаттарды эсептен чыгарууга таризделген актылар ишкананын бухгалтериясына берилет, алар объекттин инвентардык карточкаларда жана тизимдерде чыгарылышын белгилешет. Мындан тышкары, негизги каражаттардын жайгашкан жери боюнча инвентардык тизмелерине өзгөртүүлөр киргизилүүдө. Мында бухгалтердик эсепте жазуу жүргүзүлөт:
5100 "уставдык капитал" эсебинин дебети