Bоshqаruv hisоbi fani 3-mavzu: mаtеriаl хаrаjаtlаrining hisоbi

zaxiralаrni uzluksiz hisоbgа оlish tizimi

Материллар ҳисобининг даврий тизими афзаллик томони шундаки, унда

• Материллар ҳисобининг даврий тизими афзаллик томони шундаки, унда
• материаллар сарфига оид ҳужжатлар сони қисқаради.
• Ушбу тизимнингкамчилиги сирасига қуйидагиларни киритиш мумкин:
• *керакли вақтда материаллар ҳолатини акс эттирувчи батафсил ҳисоб
• маълумотларини олиб бўлмайди;
• *ушбу маълумотлар етишмаслиги сабабли керакли материаллар заҳиралари ҳолатини тезкор назорат этиб бўлмайди;
• *керакли материалларни тўлиқ ва доимий борлигини таъминланмаслиги
• сабабли ишлаб чиқаришда узилишлар юз бериши эҳтимоли вужудга келиши мумкин;
• *сарфланган материаллар таннархини тезкор аниқлаб бўлмайди ва шу сабабли тайёр маҳсулот таннархини тез аниқлаб бўлмайди

Mоddiy zaxiralаrni bаhоlаsh quyidаgi usullаrdаn birini qo‘llаsh оrqаli аmаlgа оshiriliаdi:

• Yalpi idеntifikаtsiyalаsh usuli.
• LIFО usuli (Last-in,first-out LIFO).
• O‘rtаchа qiymаt usuli (Average-sost А VESO).
• FIFО usuli (First-in,Jirst-out FIFO).
• NIFО usuli (next-in,first-out NIFO).
• Mе’yoriy qiymаt usuli.

• Ёппа идентификациялаш методи – бу махсус сотиб олинган яккахон бўлган материал ёки материалларни баҳолаш методи. Ушбу метод аналоги бўлмаган, одатда қиммат турадиган материаллар қийматини таннархга киритишда қўлланилади.. Бундай маҳсулотларни ишлаб чиқариш фақат уларга хос бўлган материалларни харид қилиш ва сарфлашни тақоза этади.
• НИФО (NIFO) методи– бу материал заҳиралари сарфини режалаштирилган баҳолар бўйича ҳисобга олишга асосланган метод.Ушбу методда ишлаб чиқаришга сарфланган материаллар режа қийматини уларнинг харид қийматларига мувофиқлаштириш учун тузатишлар қилинади.
• ЛИФО (LIFO) методи- бу материал заҳиралари сарфини уларнинг охирги партияси қийматларида, давр охирида цехларда ишлатилмай қолинган материаллар қийматини бирламчи харид баҳоларидаги қиймати бўйича ҳисобга олишга асосланган метод.
• Меъёрий қиймат методи – бу материал заҳиралари сарфини белгиланган меъёрий қиймат бўйича ҳисобга олишга асосланган метод.
• Ушбу методда ишлаб чиқаришга сарфланган материалларнинг