Boshqaruv nazariyasi va amaliyotining shakllanish bosqichlari

- texnikaviy ishlar;
- savdo-sotiQ ishlari;
- moliyaviy ishlar;
- suG’urta ishlari;
- mahmuriy ishlar;
- tarbiyaviy ishlar.
Bu funksiyalar har Qanday korxonada har doim uchraydi.

Klassik boshQarish maktabining yana bir namoyondasi - amerikalik G.Ford (1863-1947yy.). Ford bir markazdan turib konsernni yuQoridan boshQarish tamoyillari to’G’risidagi, standartlashtirish, ko’plab mahsulot ishlab chiQarish, konveerlashtirish, mehnatni to’la taQsimlash to’G’risidagi bir Qator Qimmatli G’oyalar muallifi hisoblanadi.

Umumlashtirib olganda boshQarishning klassik maktabi Qarashlari bo’yicha tashkilotni oQilona va muvoffaQiyatli boshQarish uchun:
birinchidan tashkilotni boshQarishning oQilona tizimini shakllantirish zarur (vazifalarni, bo’limlarni va ishchi guruhlarni taQsimlash);
ikkinchidan tashkilotning va ishlovchilarni boshQarishning tuzilishini belgilash zarur deb hisoblangan.
Lekin, ilmiy boshQarish va klassik maktablari boshQarishning ijtimoiy omillariga ehtibor Qaratishmagan. Bu sohadagi izlanishlar bilan boshQarishning insonlararo munosabatlar va xatti-harakatlar maktabi (1930-1950-x.d) shuG’ullandi.
A.Maslou, M.Parker "Insoniy munosabatlar" deb atalgan yangi nazariyaga muvofiQ yuksak unumdorlik uchun texnikani yaxshi tashkil Qilishdan insonning alohida xislatlarini ehtiborga olish kerak. Amerikalik sotsiolog E.Meyo 20-yillarda ana shu nazariyaga asos solgan edi. U mehnat unumdorligiga tahsir ko’rsatuvchi omillarni o’rganar ekan, ishchilarning mehnat unumdorligiga psixologik omillar, yahni ishchi guruhlardagi mustahkam birlik va o’zaro yordamlashish tahsir ko’rsatishini aniQladi.
Bu nazariya asosan xodimlarni boshQarishni nazarda tutadigan boshQaruvni o’rganadi. SHuning uchun gapirish, kiyinish uslubi ishchilarni o’ziga tortishi uchun, rahbar dilkash bo’lishi, odamlarni hurmat Qilishi va ular uchun ishda hamda turmushda tegishli sharoitlar yaratib berishi kerak, shuningdek, boshQaruvchilar ishchilar bilan muomala Qilish ko’nikmasiga ega bo’lishlari kerak deb hisoblanadi.
Tahminan 1950-yildan boshlab boshQaruv fanida "eng yangi yo’nalish" hisoblangan boshQarish ilmi maktabi shakllana borib, hozirgi davrga Qadar rivojlanib kelmoQda (R.Akkoff, L.Kleyn, V.Lyus va boshQ.). Bu nazariyaning asosiy tomonlari - boshQarishga aniQ fanlar (Qarorlar Qabul Qilish jarayonlarini matematik modellashtirish va optimallashtirish, matematik dasturlash, iQtisodiy jarayonlarni matematik modellashtirish) usullari va apparatlarini joriy Qilishga Qaratilgan. SHuningdek, boshQaruvchi mutaxassislar tayyorlash, boshQaruvning optimal tizimini ishlab chiQish, boshQaruv xodimlari mehnatini tashkil etish, tashkiliy texnikani joriy etishga ehtiborni Qaratadi.
BoshQaruv nazariyasining asosiy yo’nalishlarining QisQacha mazmuni boshQarishni takomillashtirishning yangi shakl va usullarini topish ustida doimiy izlanishlar olib borilayotganini ko’rsatmoQda.