Bozor muvozatati, maksimal va minimal narxlar

B

A

C

S

P

Pmin

E

Pe

D

P

Q1

Qe

Q2

4-chizma. Narx muvozanat narxidan yuqori belgilangandagi ishlab chiqaruvchilar va iste’molchilarning yo`qotishlari.

5.3. Narx ustidan nazoratning salbiy oqibatlari

Chizmadan ko`rish mumkinki ishlab chiqaruvchilar narx oshganda nisbatan ko`proq mahsulotni ishlab chiqarishga harakat qiladi. Iste’molchilar kamroq ( o`rniga miqdorda) mahsulot sotib olishga harakat qiladi.

Agar biz ishlab chiqaruvchilar bozorda qancha mahsulot sotilsa shuncha mahsulot ishlab chiqaradi, deb faraz qilsak, bozorga ishlab chiqarilgan mahsulot miqdori ga teng bo`ladi va bu erda ham ishlab chiqaruvchilar va iste’molchilar ortiqchaligi yo`qotiladi. Bu erda A to`rtburchakning yuzi ishlab chiqaruvchilarning olgan qo`shimcha ortiqchaligini ifodalaydi. Lekin, minimal ( ) narxda mahsulotni hajmi miqdordan ga qisqargani uchun ishlab chiqaruvchi ortiqchaligining bir qismi yo`qotiladi. Natijada ishlab chiqaruvchi ortiqchaligining o`zgargan qismi quyidagiga teng:

(4)