Budjet nazorati
-Mavzu: Budjet tashkilotlarida mehnat va ish xaqi hisobining nazorati
Download 2.32 Mb. Pdf ko'rish
|
Budjet nazorati 2018 [@iqtisodchi kutubxonasi]
|
8-Mavzu: Budjet tashkilotlarida mehnat va ish xaqi hisobining nazorati
1. Mehnat va ish xaqi hisobi nazoratining maqsadi, vaziflari va manbalari Mehnat xaqi va uni hisoblash budjet tashkilotlarida xarajatlar smetasining asosiy qismlaridan biri hisoblanadi. Bu jarayonni amalga oshirishda buxgalteriya hisobining asosiy vazifalaridan biri mehnatni hisobga olishdir. Mehnat munosabatlarini, shu jumladan, xodimlar mehnatiga xaq to’lashni yuridik asosini mehnat to’g’risidagi qonuniy xujjatlar, xo’jalik sub’ektlarining jamoa shartnomalari va boshqa muayyan me’yoriy xujjatlar tashkil etadi. Budjet tashkilotlariga mehnat xaqi fondi reja asosida belgilanadi. Mehnat xaqi fondi rejadagi va hisobotdagi fondlarga bo’linadi. Xarajatlar smetasida ko’zda tutilgan pul mablag’lari rejadagi fond hisoblanadi. Xaqiqatda hisoblangan mehnat xaqi hisobotdagi fond hisoblanadi. Budjet tashkilotlarida mehnatni hisoblash va unga xaq to’lash ustidan nazorat o’tkazishning maqsadi - belgilangan qonun va me’yoriy xujjatlarga amal qilinganligini aniqlashdan iborat. Ushbu maqsadga erishish uchun bir qator vazifalarni amalga oshirish zarur bo’ladi. Jumladan: • mehnatni ilmiy asosda tashkil qilish orqali uning samaradorligini oshirish zaxiralarini aniqlash. Bunda, asosan “Oq yoqalar” (idora xodimlari, o’qituvchilar, tibbiyot xodimlari, ilm-fan xodimlari va hokazo)ning mehnat unimdorligini aniqlash usullarini qo’llagan holda ular ish samaradorligini oshirish yo’llarini aniqlash; • belgilangan smetalar asosida ish xaqi fondini to’g’ri shakllantirilganligini aniqlash; • shtatlar jadvali va unda belgilangan okladlarning asoslanganligini aniqlash; • ta’lim va tibbiyot muassasalarida tariflar jadvalining to’g’ri shakllantirilganligini aniqlash; • xodimlarning lavozim maoshlari va tarif turlari mehnat xaqi to’lash bo’yicha tasdiqlangan yagona tarifikatsiyalash tizimiga mosligini aniqlash; • ta’lim va tibbiyot muassasalarida xodimlar sonini va maoshlar miqdorini moliya organi tomonidan tasdiqlangan kontengentlar asosida belgilangan talablarga mosligini aniqlash; • xodimlarga mukofot, rag’batlantirish va moddiy yordam to’lovlarining to’g’ri belgilanganligini aniqlash; • xodimlarni moddiy rag’batlantirish jamg’armasining to’g’ri shakllantirilganligini aniqlash; • hisoblangan mehnat xaqi, mukofot, moddiy yordam, kasallik varqasi bo’yicha to’lovlar, mehnat tatili to’lovlarini to’g’riligini aniqlash; • mexant va unga tenglashtirilgan to’lovlar bo’yicha birlamchi va yig’ma xujjatlarning to’g’riligi hamda asoslanganligini tekshirish; • mehnat intizomiga rioya qilinganligini tekshirish; • xodimlarni moddiy rag’batlantirish jamg’armasi bo’yicha to’lovlarning to’g’ri tayinlanganligini aniqlash; • mehnatni to’g’ri tashkil qilinganligi va hisobini tekshirish; • mehnat xaqi va unga tenglashtirilgan to’lovlar bo’yicha daromad solig’i hamda majburiy ushlanmalarning to’g’ri hisoblanganligini tekshirish; • qonunchilik asosida soliq va majburiy ushlanmalar bo’yicha imtiyozlarni to’g’ri hisoblanganligini tekshirish; • mehnat xaqi, mukofot, moddiy yordam, kasallik varqasi bo’yicha to’lovlar, mehnat tatilini to’lashni xujjatli tekshirish. Budjet tashkilotlari mehnat xaqi uchun rejalangan mablag’larni sarf qilishda shtat tartibini saqlashga, mehnat xaqi stavkalarini ko’tarilishiga yo’l qo’yilmasligini, mehnat xaqi fondidan tayinlanishi bo’yicha foydalanish va mehnat xaqini smetaning boshqa moddalari hiobidan to’lashga yo’l qo’yilmasligini ta’minlashlari shart. Mehnat xaqi fondini to’g’ri sarf qilinishi belgilangan stavkalar va shtatlarga rioya etilishi uchun javobgarlik budjet tashkilotining raxbari (moliya iqtisod ishlari bo’yicha raxbar o’rinbosari) va bosh hisobchisining zimmasiga yuklatiladi. Umumiy ish xaqi hisobini nazoratdan o’tkazish manbalarini sxematik ko’rinishini quyidagicha ifodalash mumkin (1-chizma). Download 2.32 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|