Budjetlashtirish

BUDJETLASHTIRISH

plan

• Budjet tizimlari.
• Budjet tuzish va qabul qilish.
• Byudjet Taqchilligi.

budjet

Budjet (ing. budget — hamyon, mablagʻ) — belgilangan muddat (yil, kvartal) uchun ishlab chiqilgan, meʼyorlashtirilgan hamda qonuniy ravishda tasdiqlangan daromadlar va harajatlar yigʻindisi. Budjet davlat darajasida (qarang Davlat budjeti), shuningdek viloyat, tuman (mahalliy hokimiyat), xoʻjalik subʼyektlari, oila yoki shaxs darajasida tuzilishi mumkin. Budjetni tuzish va belgilangan tartibda tasdiqlash oʻz navbatida uning amal qilishi hamda bajarilishi ustidan nazorat yuritishni talab qiladi. Budjetda harajatlarning daromadlardan ortib ketishi Budjet taqchilligi muammosini keltirib chiqaradi (qarang Budjet taqchilligi), shu bois doimiy ravishda ularning muvofiqligi taʼminlab boriladi. Oʻzbekiston Respublikasining Budjet tizimi tuzilishi va uni boshqarish asoslari, davlat byudjetini tuzish, koʻrib chiqish, qabul qilish, ijro etish tartibi va boshqa masalalar Oʻzbekiston Respublikasining "Budjet tizimi toʻgʻrisida" qonuni (2000-yil 14-dekabr) bilan tartibga solinadi.

Budjet tizimlari.

Davlat Byudjeti Tizimi:
Davlat byudjeti tizimi davlatning moliyaviy boshqaruvini tashkil etadi va mamlakatning umumiy moliyaviy siyosatini aniklash uchun ishlab chiqiladi. Davlat byudjeti tizimi mamlakat darajasida barcha moliyaviy faoliyatni o'z ichiga oladi. Quyidagi asosiy elementlarni o'z ichiga oladi:
Daromad
Harajatlar
DefitsitvaSurplus
MoliyaviyOqibatlilik
Moliyaviy Prognozlash
Mahalliy (Viloyat, Tuman) Byudjetlar:
Mahalliy byudjetlar, mamlakatning viloyat, tuman, shahar yoki mahalliy tashkilotlarining moliyaviy boshqaruvini ta'minlash maqsadida ishlab chiqiladi. Ular mamlakatning o'zining iqtisodiy faoliyatining, infratuzilmasining, va jamoat xizmatlarini ko'rsatishning moliyaviy asosini tashkil etadi.
Mahalliy Byudjetlar
Moliyaviy Oqibatlilik
Daromadlar
Harajatlar
Ozgina Xizmatlar
Korxonalarni Moliyalashtirish Tizimlari:
Korxonalarni moliyalashtirish tizimlari, korxonalarning moliyaviy faoliyatini boshqarish va hisob-kitobini amalga oshirishda ishlatiladi. Bu tizimlar quyidagi yo'nalishlarda faoliyat ko'rsatadi:
Korxonalarni Moliyalashtirish Tizimlari
Hisobot Berish
Moliyaviy Boshqaruv
Moliyaviy Hisob-kitob
Investitsiyalar va Innovatsiyalar
Byudjet tizimi — davlat, maʼmuriy hudud, baʼzi (mustaqil byudjetli) muassasalar byudjetlarining iqtisodiy munosabatlar va huquqiy meʼyorlarga asoslangan majmui. Oʻzbekistonda Byudjet tizimi davlat byudjeta, Qoraqalpogʻiston Respublikasi byudjeti, mahalliy (viloyat, shahar, tuman va boshqalar) byudjetlardan tarkib topadi. Shuningdek davlat ijtimoiy sugʻurta byudjeti ham davlat byudjeti tarkibiga kiradi. Oʻzbekiston Respublikasida Byudjet tizimi masalalari "Byudjet tizimi toʻgʻrisida" qonun (2000-yil, 14 dekabr) bilan tartibga solinadi. Davlat byudjeti parlament tomonidan (Oʻzbekistonda Oliy Majlis), viloyat, shahar, tuman va boshqalarda tegishli xalq deputatlari kengashi sessiyasida tasdiqlanadi
Budjet Tuzish va Qabul Qilish

Budjet Tuzishning Prinsiplari	Qonuniy Asoslar	Budjetni Qanday Tuzish, Qanday Qabul Qilish
Transparensiya	Byudjet Tuzish Qonuni	Ma'lumot Toplash
Ishonchli Boshqaruv	Qabul Qilish Qonuni	Yo'nalishlarni Belgilash
Ijro Intizomi		Takchillik
		Qabul Qilish

Budjet Taqchilligi
Harajatlarning daromadlardan ortib ketishi:
Byudjet taqchilligi muammosini keltirib chiqaradi va doimiy ravishda harajatlarning daromadlardan ortib ketishini taʼminlab boradi.
Moliyaviy Planlashish
Samarali Boshqaruv
Natijalar Oshirish va Mustahkamlash
Daromadlarni Mustahkamlash

THANK YOU