Buxoro davlat pedagogika instituti ro‘yхаtga olindi: №2023- yil “ ” “tаsdiqlаymаn”

III. Amaliy mashg‘ulotlar bo‘yicha ko‘rsatma va tavsiyalar 
Amaliy mashg‘ulotlar uchun quyidagi mavzular tavsiya etiladi: 
1. Asosiy meteorologik miqdorlar haqida dastlabki ma’lumotlar.(2-soat) 
2. Atmosfera statikasi asoslari.(2-soat) 
3.Atmosfera termodinamikasi asoslari.(2-soat) 
4. Atmosferada va yer yuzasida quyosh energiyasi .(2-soat) 
5. Tuproq va suv havzalarining issiqlik rejimi.(2-soat)
6. Atmosferaning pastki qatlamining termal rejimi.(2-soat) 
7. Atmosferadagi suv bug'lari .(2-soat) 
8.Yog'ingarchilik, bulutlar va tumanlar.(2-soat) 
9. Atmosfera dinamikasi asoslari.(2-soat) 
10. Atmosferada tarqalgan optik nurlanish.(2-soat) 
11.Yorituvchanlik va atmosferada tarqalgan yorug’likning qutblanishi.(4-soat) 
12. Atmosferadagi yorug'likning sinishi va optik xususiyatlari.(4-soat) 
13.Atmosferadagi elektr xususiyatlari.(2-soat) 
IV. Laboratoriya ishlari uchun quyidagi mavzular tavsiya etiladi: 
1. Asman psixrometri yordamida havoning nisbiy namligini aniqlash. (4-soat) 
2.  Quyosh batareyalarini parallel ulash. (4-soat) 
3. Atmosferada elektr hodisalarini o'rganish. (4-soat) 
4. Quyosh shamoli va magnit bo‘ronlarining biosferaga ta’sirini o‘rganish.
(4-soat) 
5. Shamol va uning tezligini o‘lchash. (4-soat) 
6. Atmosfera bosimini o‘lchash (4-soat) 
7. Gaz issiqlik sig‘imlari nisbatini aniqlash. (6-soat) 
V. Mustaqil ta’lim va mustaqil ishlar 
Mustaqil ta’lim uchun tavsiya etiladigan topshiriqlar: 

---

133 
1. Atmosfera tarkibi, uning balandligi va vaqt o'tishi bilan o'zgarishi. 
2. Havo massalari va ularning tasnifi Buxoro hududida joylashuvi. 
3. Barometrik formula, uning turlari va amaliy qo'llanilishi. 
4. Atmosferadagi adiabatik jarayonlar va ularning ob-havoning shakllanishidagi 
roli. 
5. Potentsial, ekvivalent va boshqa shartli havo harorati, ulardan foydalanish 
atmosferaning harorat va namlik xususiyatlarini tahlil qilishda. 
6. Har xil ob-havo sharoitida atmosferaning termodinamik barqarorligini 
baholash. 
7. Atmosferadagi kondensatsiya va konveksiya darajasi, ularni aniqlash. 
8. Turli omillarga qarab quyosh nurlanishining zaiflashishi. 
9. To'g'ridan-to'g'ri, tarqoq, so'rilgan, aks ettirilgan va umumiy quyosh 
nurlanishi. Uning turli omillarga bog'liqligi. 
10. Yer yuzasi va atmosferaning uzoq to'lqinli nurlanishi. Radiatsiya balansi yer 
osti yuzasi, atmosfera va yer-atmosfera tizimlari. 
11. Kundalik va tuproqning yuzasida va chuqurligida issiqlik tarqalishining 
xususiyatlari yillik kurs. 
12. Pastki sirt, atmosfera va yer-atmosfera tizimining issiqlik muvozanati. Balans 
tarkibiy qismlarining unga qo'shgan hissasini baholash. 
13. Atmosferaning sirt qatlamidagi havo haroratining balandligi bilan tarqalish 
xususiyatlari kunlik, yillik kurs va hudud bo'yicha. 
14. Havo harorati inversiyalari, ularning shakllanishi, tasnifi va tarqalishi. 
15. Suv bug'ining to'yinganligini turli omillarga qarab baholash. 
16. Mikrob tomchilarining (muz kristallari) shakllanishi va o'sishi uchun 
sharoitlar. 
17. Bulutlar va tumanlarning paydo bo'lishi shartlari, ularning tasnifi. Sun'iy ta'sir 
bulutlar va tumanlar. 
18. Bulutlarda tomchilarning o'sishi, yog'ingarchilik, ularning tasnifi. 
19. Pastki atmosferada shamolning shakllanishi, uning balandligi bilan, kunlik va 
yillik tarqalishi harakat qilish. 
20. Mahalliy shamollar, ularning shakllanishi fizikasi va hudud bo'ylab tarqalishi. 
21. Atmosferadagi saroblar, ularning shakllanishi va xilma-xilligi. 
22. Atmosferada yorug'likning tarqalishi, sinishi bilan bog'liq optik hodisalar 
suvning suyuq va qattiq fazalari. 
23. Momaqaldiroq elektr energiyasi va u bilan bog'liq ob-havo hodisalari. 
24. Turli xil ob-havo sharoitida atmosferadagi akustik jarayonlar. 
Okeanning tuzilishi, suvning kimyoviy tarkibi. 
3.