Buxoro davlat universiteti samadova sarvinoz samad qizi

Milliy g‘oya va ma’naviyatga doir fanlar orqali yoshlarda 
ijtimoiy-siyosiy faollikni tarbiyalash istiqbollari. 
Yoshlarni ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy-ma’naviy sohalardagi 
mavqeini kuchaytirish - Yangi O‘zbekistonni barpo etishimizda juda 
dolzarb masaladir. 
Bu jarayonda davlat hokimiyati, boshqaruv organlari, yoshlar 
tashkilotlarining samarali faoliyatlarini tashkil etmoqdamiz. Yoshlarni 
qo‘llab quvvatlashda,ularning huquq va erkinliklarini himoya qilish 
kafolatlarini ta’minlashda qonun chiqaruvchi Oliy Majlis o‘rni 
bugungi kunda juda sezilarli. Uning qoshida "Yoshlar Parlamenti" 
tashkil etilishi ham ularga bo‘lgan diqqatni yorqin misolidir. Oliy 
Majlisning Qonunchilik palatasi deputatlari, Senat a’zolari xalqaro 
maydonda yoshlar manfatini ifoda etishda ham faol ishtirok etib 
kelishmoqda. Parlamentdagi ushbu ijobiy o‘zgarishlar taniqli 
siyosatchi, Parlamentlararo Ittifoqning Bosh kotibi janob Martin 
Chungong tomonidan yuqori darajada baholandi. Xususan, dunyo 
aholisining yarmidan ko‘pini 30 yoshgacha bo‘lgan insonlar tashkil 
etsa-da, butun dunyo bo‘yicha yosh deputatlarning ulushi 2,6 foizga 
ham yetmas ekanligini, O‘zbekistonda esa bu ko‘rsatkich 6 foizni 
tashkil etishi u tomonidan ijobiy ta’kidlandi. 
Aytish joizki,davlatimiz yoshlar masalasini strategik vazifa 
sifatida barcha islohotlarda nazarda tutadi. Chunki ular jamiyatimizda 
63 foizini tashkil etadi. Dunyoda ham ular bilan bog`liq muammolar 
kam emas. Shuning uchun ham davlatimiz rahbari jahon minbarlarida 
hamisha 
yoshlar 
masalasiga 
doir 
fikrlar 
bildiradi. 
Jumladan, 2017-yilning 19-sentyabrida O‘zbekiston Respublikasi 
Prezidenti BMT Bosh Assambleyasida yoshlar huquqlarini ishonchli 
himoya qiluvchi mexanizmni tashkil etishda BMTning “Yoshlar 
huquqlari to‘g‘risida”gi xalqaro Konvensiyasini ishlab chiqish va 
qabul qilish tashabbusini oldinga surdi. Ushbu g‘oya jahon 
hamjamiyati tomonidan dolzarb masala sifatida qabul qilinib, qo‘llab 
quvvatlandi. 
Shuningdek, joriy yilning 22-fevral kuni Prezident Shavkat 
Mirziyoyev 
tomonidan 
BMTning 
Inson 
huquqlari 
bo‘yicha 
kengashining 46-sessiyasidagi nutqida Yoshlar huquqlari bo‘yicha 

---

156 
maxsus ma’ruzachi institutini ta’sis etish taklifi bildirildi. U ham 
ma’qullandi.
Yana bir muhim tashabbus, “Markaziy va Janubiy Osiyo: 
mintaqaviy o‘zaro bog‘liqlik. Tahdidlar va imkoniyatlar” mavzusidagi 
xalqaro konferensiyada O‘zbekiston davlati tomonidan Yoshlar 
masalasida samarali hamkorlikni yo‘lga qo‘yish maqsadida doimiy 
faoliyat yuritadigan Markaziy va Janubiy Osiyo mamlakatlari 
Yoshlari 
kengashini 
tuzish 
tashabbusi 
ilgari 
surildi. 
Bunday tashabbuslar bejiz emas. Barcha islohotlar negizida qonuniy 
sharoitlar bo‘lishi lozim. Mamlakatimizda yoshlarni huquq va 
manfaatlarini himoya qilish, ularga zarur shart-sharoitlar va 
imkoniyatlarni yaratish borasida mustahkam huquqiy baza mavjud. U 
yildan yilga zamon talablariga hamohang ravishda takomillashtirib 
borilmoqda. Xususan, bugungacha parlament tomonidan yoshlarga oid 
40 dan ortiq qonunlar qabul qilingan bo‘lib, 30 dan ortiq xalqaro 
huquqiy hujjatlar ratifikasiya qilingan. Ushbu qabul qilingan 
hujjatlarning sifatli ijrosi ustidan muntazam ta’sirchan parlament 
nazorati o‘rnatilgan. 
Yoshlarning ijtimoiy faolligini shakllantirish va yo‘naltirish 
uchun birinchi navbatda, ularda quyidagi xususiyatlarni shakllantirish 
kerak: 
1. Axborotni qabul qilish va tahliliy fikrlash. 
Har qanday jarayonda qatnashuvchi shaxs analitik fikrlashga ega 
bo‘lishi kerak. Voqea-hodisa haqida yetarlicha ma’lumotga ega 
bo‘lishi, jarayonning borishini tahlil qilish hamda natijaviy 
ko‘rinishini aniq tasavvur qila olishi kerak. Bundan tashqari, 
tahlillarga tayangan tarzda ma’lumotlar o‘rtasidagi bog‘liqliklarni 
aniqlay olishi hamda differensiyalashi lozim. 
2. Shaxslararo munosabatlarni tashkil qilish malakalari. 
Shaxs uchun eng muhim holatlardan biri-kommunikativlikdir. 
Chunki shaxslararo munosabatda-shaxsning kirishimligi, bemalol 
aloqa o‘rnata olishi muhim ahamiyatga egadir. 
3. Motivatsiya, tashabbus va faoliyatni tashkil eta bilish. 
Ijtimoiy jamoada shaxs doimo tashabbus ko‘rsatish va bunga 
yarasha intilishga ega bo‘lishi kerak. Buning uchun shaxs yetarli
bilimga ega bo‘lishi bilan birga, o‘z taktika va strategiyasini tashkil 
eta olishi kerak. 
4. Nutqning rivojlanganligi. 

---

157 
Shaxsda ijtimoiy aloqalarni yaxshi tashkil eta olishi uchun nutq 
har tomonlama rivojlangan bo‘lishi kerak. Ayniqsa “og‘zaki” yoki 
“gaplashuv”, “yozma” nutqni boyitish ustida tinimsiz ishlash kerak. 
5. Mustaqil fikrlash. 
Jamiyatda o‘z o‘rniga ega bo‘lish uchun shaxsdan mustaqil 
fikrlash kuchli talab etiladi. Bundan tashqari mustaqil fikrlash 
qobiliyatiga ega shaxslar doimo ijtimoiy guruhda o‘ziga xos mavqeiga 
ega bo‘lishadi. 
6. Mustaqil qaror qabul qilish. 
Shaxsdan har qanday jarayonda birinchi navbatda, mustaqil fikr 
yuritish talab etiladi. 
7. Ma’suliyatni o‘z zimmasiga olish. 
Shaxsda ma’suliyatni o‘z zimmasiga olish shakllangan bo‘lishi 
kerak. Hozir paytda shaxsning siyosiy faolligini boshqarish XXI 
asrdagi eng dolzarb muammolardan biri bo‘lib, bu esa siyosiy 
jarayonlarda inson omilining oshishi bilan izohlanadi. Insonda 
liderlikka erishish, muvaffaqiyatga intilish, o‘z atrofidagilarga tan 
oldirish kabi shaxsiy sifatlar siyosiy jarayonlarning borishiga ham o‘z 
ta’sirini ko‘rsatishi tabiiydir. 
O‘zbekiston Respublikasi Yoshlar ishlari agentligi, Oliy Majlis 
palatalari huzurida Yoshlar parlamentlari, O‘zbekiston Respublikasi 
Innovatsion rivojlanish vazirligi qoshida Yoshlar akademiyasi tashkil 
qilindi. Hududlarda “Loyihalar fabrikasi” ish boshladi. 
Yosh avlodning sog‘lom o‘sishi, sifatli ta’lim olishi va barkamol 
shaxs bo‘lib voyaga yetishini ta’minlash, shuningdek, yoshlarning 
madaniyat, san’at, sport, axborot texnologiyalari va kitob o‘qishga 
bo‘lgan qiziqishini har tomonlama qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan 
“besh muhim tashabbus”ni joriy etish bo‘yicha samarali ishlar amalga 
oshirilmoqda. 
Yurtimizda tashkil etilayotgan yangi davlat va nodavlat 
maktabgacha ta’lim tashkilotlari, umumta’lim maktablari, oliy o‘quv 
yurtlari, nufuzli xorijiy universitetlarning filiallari, zamonaviy IT-
parklar, madaniyat muassasalari va sport inshootlari, mutlaqo yangi 
namunadagi 
ta’lim maskanlari — “Prezident maktablari”, 
“Temurbeklar maktabi”, “Ijod maktablari” bugungi globallashuv 
sharoitida raqobatga qodir bo‘lgan yetuk kadrlarning yangi avlodini 
tarbiyalashga xizmat qilmoqda. 

---

158 
Yoshlarni qo‘llab-quvvatlash tizimini tubdan isloh qilish va 
yanada rivojlantirish maqsadida 2021-yil mamlakatimizda “Yoshlarni 
qo‘llab-quvvatlash va aholi salomatligini mustahkamlash yili” deb 
e’lon qilindi
1
. 
Ushbu qarorga asosan quyidagi vazifalar belgilandi: 
yoshlarning qonuniy huquq va manfaatlarini himoya qilishga 
qaratilgan huquqiy bazani takomillashtirish; 
mamlakatda xavfsizlik, ekologik barqarorlik, adolat va teng 
huquqlilikni ta’minlashda yoshlarning rolini oshirish; 
yoshlar uchun malakali tibbiy xizmatdan foydalanish shart-
sharoitlarini yaxshilash, ular o‘rtasida tibbiy savodxonlikni oshirish va 
sog‘lom turmush tarzini mustahkamlash; 
ta’limning barcha bosqichlarida yoshlarning sifatli ta’lim olishini 
ta’minlash, hududlarda inklyuziv ta’lim rivojlanishi uchun shart-
sharoit yaratish; 
yoshlarni ona Vatanga, oilaga, mustaqillik g‘oyalariga muhabbat 
va sadoqat, milliy va umuminsoniy qadriyatlarga hurmat ruhida 
tarbiyalash; 
yoshlarga munosib mehnat sharoitlarini yaratish va ularning 
mehnatga oid qonuniy huquqlarini himoya qilish orqali ularning 
iqtisodiy huquq va imkoniyatlarini kengaytirish; 
yoshlarni madaniyat, san’at, jismoniy tarbiya va sportga keng jalb 
etish, 
yoshlarda 
axborot 
texnologiyalaridan 
foydalanish 
ko‘nikmalarini shakllantirish, ular o‘rtasida kitobxonlikni targ‘ib 
qilish, xotin-qizlar bandligini ta’minlashga qaratilgan “besh muhim 
tashabbus”ni amalga oshirish; 
ijtimoiy himoyaga muhtoj, nogironligi bor yoshlar, mehribonlik 
uylarida tarbiyalangan, yetim bolalar, boquvchini yo‘qotgan va ota-
ona qaramog‘idan mahrum bo‘lgan bolalarni qo‘llab-quvvatlash; 
salohiyatli yosh kadrlarni qo‘llab-quvvatlash va davlat fuqarolik 
xizmatiga tayyorlash, ularning mehnat bozorida raqobatbardoshligini 
ta’minlash; 
yosh xotin-qizlarning huquq va imkoniyatlarini kengaytirish, 
ularning jamiyatdagi mavqeyini yanada oshirishga qaratilgan tizimli 
chora-tadbirlarni amalga oshirish; 
1
O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekistonda yoshlarga oid davlat 
siyosatini 2025-yilgacha rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash to‘g‘risida” 23-son Qarori. 
2021 yil 18 yanvar. https://lex.uz/docs/-5234746.

---

159 
yoshlarning g‘oya, taklif va tashabbuslarini ro‘yobga chiqarish 
maqsadida yoshlar jamoat tashkilotlari hamda volontyorlar faoliyatini 
qo‘llab-quvvatlash. 
Mamlakatimizda yoshlarga oid davlat siyosati sohasida keng 
ko‘lamli ishlar amalga oshirilmoqda. O‘tgan vaqt ichida yoshlarni har 
tomonlama 
qo‘llab-quvvatlash, ularning huquq va qonuniy 
manfaatlarini 
himoya 
qilish, 
mamlakatimiz 
istiqboli 
uchun 
mas’uliyatni o‘z zimmasiga olishga qodir, tashabbuskor, shijoatli 
yoshlarni tarbiyalash borasida alohida tizim yaratildi.