Buxoro muhandilik-texnologiya instituti yuldasheva saida nem atovna sanoat korxonalarida

Korxona barcha bo ’linma va sexlarida та ’lum vaqt ichida mahsulot ishlab 
chiqarish bo ’yicha alohida ish joylari, 
uchastkalarning, jihozlarning 
unumdorliklarining bir-biriga t o ’g ’ri kelishiga ahamiyat berilishida 
ishlab 
chiqarish jarayonining mutanosibligi (proporsionalligi) kuzatiladi.
1. 
Ishlab chiqarishning m utanosiblik (proporsionallik) darajasi m ahsulot 
ishlab chiqarish b o ’yicha har bir ish joyining ishlab chiqarish topshirig’i va 
o ’tkazish qobiliyati kattaligi orasidagi farqlar orqali aniqlanishi m um kin. 
M utanosiblik (proporstionallik) koeffitsienti quyidagi form ula orqali aniqlanadi:
bu yerda:
m
 
- ish joylari soni; 
n
 
- o ’rtacha o ’tkazuvchanlik qobiliyati;
Z - m ahsulot ishlab chiqarish b o ’yicha ishlab chiqarish topshirig’i.
Ishlab chiqarishning m utanosibligiga (proporstionalligiga) erishishda shu 
ishlab chiqarishda «tor» jo y lam in g y a ’ni bir ish joyining ortiq yuklanishi yoki
95

---

m ehnat predm etlarining to ’planib qolishi, m ashina va jih o zlam in g to ’la yuklanm ay 
qolishi b o ’lm asligi kerak.
Ishlab chiqarish jarayonining uzluksizligi mehnat predm etlarining harakatida 
jih o zla r va ishchilarning ishida tanajfuslar bo 'Imasligini taqozo qiladi.
2. 
Y a ’ni korxona sharoitida bu tam oyil b ir yoki bir necha m ehnat predm etiga 
ishlov berishda 
bitta jarayondagi har bir keyingi operatsiya tugagach, darrov 
tanaffussiz boshlanishini bildiradi. Shu bilan birga jih o zlam in g va ishchilarning 
ham uzluksiz, to ’xtovsiz 
ishlashini ta ’m inlash lozim. U zluksizlik koeffitsienti 
quyidagi ifoda orqali aniqlanadi:
bu yerda: