Buxoro muhandilik-texnologiya instituti yuldasheva saida nem atovna sanoat korxonalarida
Download 7.26 Mb. Pdf ko'rish
|
Sanoat korxonalarida ishlab chiqarishni tashkil etish
|
X izm at
ko‘rsatish boMinmalarida hech qanday m ahsulot ishlab chiqarilm aydi, balki xom ashyo, m aterial va tayyor m ahsulotni tashish va saqlash ishlari bajariladi. Shuningdek asosiy ishlab chiqarish chiqindilarini qayta ishlaydigan b o 'lin m alar ham m avjud. K orxonadagi turli b o ‘linm alam ing majm ui va ular orasidagi aloqa ishlab chiqarish tuzilishini tashkil etadi. B o 'lin m a sifatida ishlab chiqarish uchastkasi, sex hisoblanadi. Sex texnologik va m a’m uriy jih atd an asoslangan korxonaning bir qism idir. Sex yuridik shaxs em as, u x o ‘ja lik jih atd an m ustaqillikka, boshqa korxonalar bilan shartnom a va hisob shartnom alariga kirish huquqiga, o ‘z bank hayotiga, ishga olish va b o 'sh atish huquqiga ega emas. Sexlar, ixtisoslashuvi b o ‘yicha yaratiladi. Texnologik ixtisoslashuvda,sexda m a ’lum m ahsulot ishlab chiqarish texnologik jarayonining biror bosqichi am alga oshiriladi. Ishlab chiqarish uchastkasi ish joylaridan iborat. Ish jo y i korxona ishlab chiqarish tuzilishining dastlabki b o ‘g ‘ini b o ‘lib, u erda bir yoki b ir nechta ishchilar, bir yoki turli xil jaray o n lam i bajaradilar. K orxonada asosiy va yordam chi sexlar (rem ont m exanika sexlari, energetika sexlari, kom pressor b o ‘limi) uzviy b o g iiq d ir. Sexlar xom -ashyo va m ateriallar bilan ta ’m inlanib m ahsulot ishlab chiqarishga uzatiladi. Bu esa o ‘z navbatida 26 m ahsulotlam ing sotilishi yoki om borlarda saqlanishini taqozo qiladi. M ehnat predm etlarining sexlar ichida harakati ishlab chiqarish potokini vujudga keltiradi. Ishlab chiqarish jarayoni asosiy va yordam chi jarayonlarga bo'linadi yordam chi jarayonlar, m ehnat predm etlarini fazodagi o ‘m ini alm ashtiradi, rem ont ishlarini va boshqa xizm at turlarini olib boradi. K orxonaning asosiy ishlab chiqarishida m ehnat predm etlam ing tayyor m ahsulotga aylanishi sodir b o ia d i. B ir-biri bilan b o g ‘lanish b o 'lg an asosiy ishlab chiqarish sexlarida ishchi va xizm atchilar jam o a bo ‘lib birlashib ishlab chiqarish b o ‘yicha ular oldida q o ‘yilgan m aqsad va vazifalarni bajaradilar. K orxonaning ishlab chiqarish tuzilishi hatto tarm oq m iqyosida ham doim iy emas. U m ahsulot hajm ining oshishi va kam ayishi, xom ashyo turiga, asosiy ishlab chiqarishning texnik jihozlanishi, elektr ta ’m inotining xususiyatiga qarab o ‘zgarishi mum kin. K orxona sharoitida ishlab chiqarishning tuzilishini takom illashtirishning asosiy yo'nalishlari b o 'lib , ishlab chiqarishni ixtisoslashuvini chuqurlashtirish va boshqarishini sexsiz usuliga o ‘tish hisoblanadi. Ishlab chiqarish tuzilishining sexsiz usulning afzalligi shundaki,ssexlar birlashtirilib, ishlab chiqarish uchastkalari tashkil etiladi, qaysiki korxonaning asosiy b o ‘g ‘ini b o 'lib qoladi. Ishlab ch iq arish n i te x n ik ta y y o rlash b o ‘lim i Ish lab e h iq a rish g a m o d d iy te x n ik xizm at k o ’rsatish b o 'lin m a la ri Y o rd a m c h i ish lab ch iq a rish b o 'lin m a la ri A so siy ish lab ch iq arish T ran sp o rt v a o m b o r x o ’ja lig i b o 'lim n a la ri T a y y o r m ah su lo t Ishlab c h iq arish k o o p erativ lari X o ’ja lik - o ’rto q lik m u n o sab atlari B o sh q a k o rx o n a va tash k ilo tla r 1 - c h i/.n ia. A so siy is h la b c h iq a r is h n i s e x la r o rq a li siste m a li ta s v i rla s h . A sosiy ishlab chiqarishni sexlar orqali sistem ali tasvirlash (o b ’yektlash) - boshqarish o b ’yekti sifatida (2-chizm a)- bu yerda ishlab chiqarish va axborot jarayonlari bevosita birlashadi. A gar ularning birinchisi ishlab chiqarishda m ehnatni bildirsa, ikkinchisi esa y a ’ni axborot jarayonining natijasi b o ‘lib, sexlararo ishlab chiqarish uchastkalari brigadalar va ishchilar orasida topshirilgan 27 ishlab chiqarish dasturini bajarishni tashkil qilish va ular orasidagi m uvofiqlik b o ‘yicha qabul qilingan qarorlar hisoblanadi. B oshqarish faqatgina jam oalarda ta ’sir qilibgina qolm ay balki turli forma va turli m etoddagi ishlab chiqarish jarayoniga ham ta ’sir qiladi. Bu ta ’sir ishlab chiqarish jarayoniga kishilar orasida paydo b o 'lib , ulam issexlarga, uchastkalarga, potok chiziqlariga brigadalarga va ish joylariga bog'laydi. Ishlab chiqarishni boshqarish bevosita ishlarni tashkil qilish, rcjalashtirish, qarorlam i bajarishni nazorat qilishda nam oyon boMadi. Download 7.26 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|