Buxoro muhandilik-texnologiya instituti yuldasheva saida nem atovna sanoat korxonalarida

4. T ovarni siljitish funksiyasi natijasida sotishni rag ’batlantirish va reklam a 
siyosatini ishlab chiqish; sotishni ra g ’batlantirishni sam arali instrum entlarini 
asoslash; tovarni siljitish to ’g ’risida m ultim edia texnologiyalarini asoslash; ichki 
firm a reklam asini tashkil etish; sotuv ishlarini ra g ’batlantirish; pablik rileyshnzni 
tashkil qilish va boshqalar to ’liq o ’rganiladi.
5. Narxni tashkil etish funksiyasi orqali narxni shakllanish strategiyasi va 
taktikasini ishlab chiqish; sotuvni har bir bozori uchun har bir m ahsulot uchun 
yashash davrini turli bosqichlarida narx m atrisasini tuzish; joriy narxlar o ’zgarishi
274

---

m exanizm ini tuzish; raqobatchi narxini tahlil qilish; yangi m ahsulot uchun narx 
belgilash kabilar hal etiladi.
6. 
M arketing-m enejm ent funksiyasi esa m arketingni boshqarishni tashkil 
etish; nazorat qilish, m arketing xizm atini tashkiliy tuzilishini ishlab chiqish, 
m arketing faoliyati tizim ida boshqaruv qarorlarini optim allashtirish, audit, 
m arketing xizm ati faoliyati sam aradorligini baholash kabilam i o ’rganadi.
Iste’m olchi va bozom i to ’liq o ’rganish natijasida xaridorlarga m o ’ljallangan 
m arketing strategiyalarini ishlab chiqish m um kin b o ’ladi. M arketing m enejm ent 
m aqsadli bozorlam i tanlash ham da ular bilan m anfaatli aloqalar o ’m atish ilmi va 
san ’atidir. M arketing b o ’yicha m enejem ing m aqsadi - m aqsadli xaridorlam i saqlab 
qolish va k o ’paytirish uchun tovam i yaratish, etkazish va uzatish bilan b o g ’liq 
qadriyatlar yaratishdan iborat. M aqbul m arketing strategiyasini ishlab chiqish 
m aqsadida m arketing b o ’yicha m enejer 2 ta savolga jav o b topishi lozim: qanday 
xaridorlarga xizm at qilam iz (m aqsadli bozorim iz qaysi?) va bu xaridorlarga qanday 
qilib yaxshiroq xizm at qilishim iz m um kin (qanday qadriyatlam i ta k lif etyapm iz?).23
M arketing funksiyalari firm ani boshqa funksiyalari, y a ’ni ishlab chiqarish, 
kadrlar, m oddiy texnika ta ’m inoti, m oliyaviy, buxgalteriya hisobi funksiyalari bilan 
birga am alga oshiriladi.
M arketingning funksiyalari x o ’jalik yurituvchi su b ’yektlam ing boshqa 
funksiyalaridan farqi shundan iboratki, m arketing funksiyalari x o ’ja lik yurituvchi 
su b ’yektlar, uning iste’m olchilari, m ijozlari o ’rtasida ayirboshlash jarayonini 
am alga oshirish va tashkil etishga qaratilgandir. SH uning uchun ham m arketing 
funksiyalari doim o o ’zgarib boradigan ehtiyoj ham da talabni shakllanishi, 
yaratilishi va rivojlanishiga ta ’sir etadi.