Buyuk Britaniyaning hozirgi zamon soliq tizimi quyidagilarni o‘z ichiga oladi: - Markaziy soliqlar:aholidan olinadigan daromad soliqlari, korporatsiyadan olinadigan daromad solig’i (korporatsiya solig’i), neftdan olinadigan daromadga soliq, merosdan olinadigan soliq va egri soliqlar (qo‘shilgan qiymat solig’i, boj va aktsizlar, gerb yig’imi). Yuqorida keltirilgan to’lovlar 90% dan ortiq soliq tushumlarini ta’minlab beradi.
- Mahalliy soliqlar (mol-mulk) 10% gina tashkil qiladi. Buyuk Britaniyada quyidagi soliq stavkalari qo’llaniladi: (1996-1997 moliya yili byudjeti bo‘yicha).
- Aholidan olinadigan daromad solig’i, (%): 13900 f.st.gacha bo’lgan daromaddan — 20
- 225500 f.st.dan ortiqcha daromaddan- 40
- Korporatsiyalardan olinadigan daromad solig’i, 33 %
- «Kichik biznes»dan olinadigan daromad solig’i yoki foydadan 300000 f.st.dan kam bo’lgan kompaniyalar - 24%
Buyuk Britaniya g'aznachilik organi yagona davlat moliya instituti bo'lib, boshqa mamlakatlarda deyarli unga o'xshash tashkilot yo'q. - Davlat byudjetini to'g'ri daromadini 64% aholidan olinadigan daromad solig’i iga va 19% kompaniyalar daromadidan olinadigan soliqqa to'g'ri keladi.
- Buyuk Britaniyada soliq qonunlari hukumat tomonidan tasdiqlanadi. Soliq qonunchiligini amaliyotda qo'llashni boshqarish huquqi maxsus organga maxfiy kengash (Privy council), vazirlar, ichki daromadlar boshqarma (Board of inland revenue) lariga beriladi.
- Soliq xizmatini tashkil qilish g’aznachilikka qarashli ikkita hukumat departamentiga berilgan: ichki daromadlar boshqarmasi, boj va aktsizlar boshqarmasi.
- Rasmiyatchilik bo‘yicha ichki daromadlar boshqarmasi mustaqil hukumat muassasi hisoblanadi. Uning funktsiyasiga huquqiy va jismoniy shaxslardan soliq olishni nazorat qilish kiradi (daromad solig’i, kapitalga solinadigan soliq, gerb yig’imi).
Ma’muriy jihatdan bu nazorat bosh soliq inspektori (shief inspector of taxes) tomonidan amalga oshiriladi. Uning idorasi Londonda joylashgan. Bosh inspektorga 700 ta rayonlar idorasi bo'ysinadi, ularning yordamida to‘g‘ridan-to‘g‘ri aholidan soliqlar yig’iladi va ularda informatsiya va maslahat berish xizmatlari tashkil qilingan. - Ma’muriy jihatdan bu nazorat bosh soliq inspektori (shief inspector of taxes) tomonidan amalga oshiriladi. Uning idorasi Londonda joylashgan. Bosh inspektorga 700 ta rayonlar idorasi bo'ysinadi, ularning yordamida to‘g‘ridan-to‘g‘ri aholidan soliqlar yig’iladi va ularda informatsiya va maslahat berish xizmatlari tashkil qilingan.
- Rayon idoralarida bir necha yuz soliq inspektorlari ishlaydi, ular korxonalarni hisob raqamlarini, shaxsiy hisob raqamlarini o‘rganadilar, soliq solinadigan summani baholaydilar, qaytadan hisob-kitob qilish, to’lovlarni qaytarish bilan shug‘ullanadilar, adliyada ichki daromadlar boshqarmasini manfaatini himoya qiladilar.
Do'stlaringiz bilan baham: |
