Chervyakli uzatmalar. Ularning avfzalliklari va kamchiliklari. Ishlatilish sohalari

CHERVYAKLI UZATMALAR. ULARNING
AVFZALLIKLARI VA KAMCHILIKLARI.
ISHLATILISH SOHALARI
Chervyak g‘ildiraklarini odatda yig‘ma qilib tayyorlanadi, uning gardishi bronzadan, markazi ko‘pincha cho‘yan, ya’ni CЧ15 markali cho‘yandan bo‘ladi. Buning asosiy sababi chervyakli uzatmada sirpanish tezligi katta bo‘lgani uchun chervyak g‘ildiragi gardishi ilashadigan jufti chervyak bilan antifriksion juft tashkil qilishi zarurligidir. Chervyak qattiq material bo‘lgan po‘latdan tayyorlanadi. Chervyak bilan yumshoq metal  bronza antifriksion juft tashkil etadi, shu sababli chervyak g‘ildiragi ko‘pincha bronzadan tayyorlanadi. Ba’zi hollarda chervyak gardishini ham cho‘yandan tayyorlash mumkin bo‘ladi, bunday holatda g‘ildirak yaxlit qilib cho‘yandan tayyorlanadi. Bronzaning tannarxi cho‘yanga nisbatan qimmatligi sababli chervyak g‘ildiragi ikki qismga bo‘linib, gardishi bronzadan, o‘rta o‘zak qismi esa cho‘yandan tayyorlanadi.
Chervyak g‘ildiragining bronza yoki cho‘yandan tayyorlanishi uzatmadagi sirpanish tezligiga bog‘liq. Uzatmadagi sirpanish tezligi bo‘lsa, unda chervyak g‘ildiragini kulrang cho‘yandan tayyorlash mumkin. Ya’ni uzatma tezligi kichik bo‘lganda, ko‘pincha dastaki yuritmali chervyakli uzatmalarda chervyak g‘ildiragi yaxlit qilib tayyorlanishi mumkin. Uzatmaning tezligi gacha bo‘lsa, u holda chervyak gardishini qalaysiz bronzadan, masalan, БрАЖ9-4 dan tayyorlash zarur. Sirpanish tezligi bo‘lsa, u holda chervyak g‘ildiragini qalayli bronzadan, masalan, БрOНФ1, БрОФ10-1 bronzalaridan tayyorlanadi.
Chervyakli g‘ildirakning, ya’ni gardish qismining asosiy o‘lcham­lari va ularni aniqlash usullari jadvalda keltirilgan. Chervyak g‘ildiragining o‘lchamlari va asosiy parametlari. Ularni o‘lchash va hisoblash

T/r.	Parametrning nomi	Belgilanishi	Hisoblash formulasi	Aniqlash usuli
1.	Tishlar soni	z2		sanaladi
2.	Chervyak g‘ildiragi tashqi balandligi	hch.b.	2,2m	o‘lchanadi
3.	Chervyak g‘ildiragi moduli	m		hisoblanadi
4.	Chervyak g‘ildiragi bo‘luvchi diametri	d2		hisoblanadi
5.	Chervyak g‘ildiragi tish uchi diametri	da2		hisoblanadi, o‘lchanadi
6.	Chervyak g‘ildiragi tishi osti bo‘yicha diametri	df2		hisoblanadi, o‘lchanadi
7.	Chervyak g‘ildiragining sirtqi (eng katta) diametri