Ammiakning bu tariqa yonishi xech qanday amaliy axamiyatga ega emas, aksincha uni katalizator (platina) ishtirokida 800oS da xavo kislorodi NO ga qadar oksidlanishi katta texnikaviy axamiyatga ega: 4NH3 +5O2 --> 6H2O +4NO chunki xosil bulgan NO xavo kislorodi bilan birikib, NO2 ga aylanadi: NO2 dan esa nitrat kislota olinadi. Ammiakning katalitik oksidlanishi xozirgi vaqtda nitrat kislota olishning asosiy usuli xisoblanadi. 5. Ammiak oqimi 300oC ga qadar qizdirilgan nitratga (xavosiz joyda) yuborilsa, nitriy amid NH2Na xosil bo’ladi: Xuddi shu yo’l bilan boshqa ishqoriy va ishqoriy – yer metallarning amidlari olinadi. 6. Ammiakning suvdagi eritmasi orqali xlor o’tkazilsa, ammiak oksidlanib azotga aylanadi: 8NH3+Cl2 --> N2+NH4Cl 7. Ammiak molekulasidagi bir vodorod atomining xlorga almashinish maxsuloti xloramin NH2Cl ammiakning natriy gipoxlorit ta'sirida oksidlanishdan olinadi: - 7. Ammiak molekulasidagi bir vodorod atomining xlorga almashinish maxsuloti xloramin NH2Cl ammiakning natriy gipoxlorit ta'sirida oksidlanishdan olinadi:
- NH3 +NaOCl --> NaOH +NH2Cl
- Xloramin minus 66oC da suyuqlanadigan yomon xidli gaz. Xloramindan tashkari ftoramin NH2F va xloramin NHCl2 va ftoramin NHF2 lar xam ma’qul.
- Ammiak asoslar katoriga kiradi. U kuchli va kuchsiz kislotalar bilan (xatto karbonat kislota bilan xam) tuzlar xosil qiladi.
Bu tuzlardan NH4NO3 ammoniyli selitra, (NH4)3PO4 ammofos, K(NH4)3PO4 ammofoska azotli va kombinatsiyalangan mineral o`q`itlar sifatida ishlatiladi. (NH4)2CO3 ammoniy karbonat non va kandolat mahsulotlari ishlab chiqarishda, "q`ovak" tuzilishli mahsulotlar olishda (NH4)2CO3 ---> 2NH3 + CO2 + H2O keng qo`llaniladi. - Bu tuzlardan NH4NO3 ammoniyli selitra, (NH4)3PO4 ammofos, K(NH4)3PO4 ammofoska azotli va kombinatsiyalangan mineral o`q`itlar sifatida ishlatiladi. (NH4)2CO3 ammoniy karbonat non va kandolat mahsulotlari ishlab chiqarishda, "q`ovak" tuzilishli mahsulotlar olishda (NH4)2CO3 ---> 2NH3 + CO2 + H2O keng qo`llaniladi.
- Ammoniy tuzlari bilan ammoniy gidroksid aralashmasi (NH4Cl + NH4OH; NH4OOCCH3 + NH4OH eritma muhiti doimiy bo`lgan asosli bufer eritmalar hosil qilishda keng qo`llaniladi.
- Gaz holidagi ammiak kuchli qaytaruvchilik xossasiga ega bo`lgani uchun ba`zi passiv metallarni olishda ishlatiladi:
- 3CuO + 2NH3 3Cu + 3H2O. Kislorod ta`sirida ammiak yonadi: 4NH3 + 5O2 4NO + 6H2O (katalitik oksidlanish). Katalizatorsiz: 2NH3 + 3/2O2 N2 + 3H2O. Azotning kislorodli birikmalarini hosil qilishda foydalaniladi.
Ammoniy tuzlarining o’ziga xos xossalari quyidagidan iborat: - Ammoniy tuzlarining o’ziga xos xossalari quyidagidan iborat:
- 1. Ammoniy tuzlari suvdagi eritmalarda gidrolizga uchraydi.
- 2. Ammoniy tuzlari ishqorlar ta'siridan parchalanadi, masalan:
- NH4Cl +NaOH --> NH3+NaCl+H2O
- 3. Ammoniy tuzlari issiq ta'siridan parchalanadi, masalan:
- NH4Cl --> NH3 + HCl
- NH4NO3 --> N2+O2+2H2O.
- Azotning 5 ta oksidi ma'lum.
E'TIBORINGIZ
UCHUN RAHMAT
Do'stlaringiz bilan baham: |
