"chizma geometriya"

Jami
10
	Mashg‘ulot shakli: Amaliy (A)
№	Mavzular nomi	Soat
I semestr
A1	Nuqtaning chorak va oktantlardagi proyeksiyalarni yasash. Umumiy va xususiy vaziyatdagi to‘g‘ri chiziqlaming oktantlardagi Proyeksiyalari	2
A2	Tekislikning bosh chiziqlarini o'tkazish. Nuqta va to‘g‘ri chiziqlarni tekislikka tegishliligini aniqlash. Tekislikni proyeksiyalar tekisligi bilan hosil qilgan burchagini aniqlash.	2
A3	Tekislikning izlarini yasash. Xususiy vaziyatdagi tekisliklarning xususiyatlari	2
A4	To‘g‘ri chiziqni tekislik bilan kesishgan nuqtasini aniqlash. Nuqtadan tekislikkacha bo‘lgan eng qisqa masofani aniqlash.	2
A5	Tekis parallel ko'chirish usulida metrik va pozitsion masalalar yechish	2
A6	Aylantirish usulida pozitsion va metrik masalalar yechish.	2
A7	Ustma-ust qo‘yish (jipslashtirish) orqali masalalar yechish. Proyeksiyalar tekisliklarini bir marta almashtirish orqali masalalar yechish.	2
A8	Sirtlarning hosil bo‘lishi va ularni Chizmada berilishi.	2
A9	Ko‘pyoqliklarni umumiy xususiy vaziyatdagi tekislik bilan kesishish chizig‘i va uning yoyilmasini bajarish.	2
A10	Ko‘pyoqliklarni umumiy vaziyatdagi tekislik bilan kesishish chizig‘i va uning yoyilmasini bajarish.	2
	Jami	20
	Umumiy soat jami	30
	Mashg‘ulot shakli: Ma’ruza (A)
	Mavzular nomi	soat
	II semestr
A1	Perspektiva fanining maqsad va vazifalari. Perspektiva turlari.	2
A2	Perspektiva yasashning geometrik apparati va asosiy terminlari.	2
A3	Nuqtaning perspektivasi. To‘g‘ri chiziq perspektivasini yasash.	2
A4	To‘g‘ri chiziq va tekislikning perspektivasi.	2
A5	Perspektivada asosiy pozitsion masalalar	2
A6	Perspektivada metrik masalalar.	2
A7	Perspektiv masshtablar.	2
A8	Aylana va aylanish sirtlarining perspektivasi.	2
A9	Ko‘rish nuqtasini tanlash	2
A10	Perspektiv tasvir qurish usullari.	2
	Jami	20
	Mashg‘ulot shakli: Amaliy (A)
	Mavzular nomi	soat
A1	Ko‘rish nuqtasini tanlash va eng yaxshi ko‘rish burchagi.	2
A2	Perspektiv tasvir qurish usullari. Radial (nurlar izi) usuli.	2
A3	Tekis shakllarning perspektivasi. Zinaning perspektivasini qurish.	2
A4	Arxitektorlar usulida obyekt perspektivasini qurish. «Yon devor».	2
A5	«Plani pastga tushirilgan» usullarida obyekt perspektivasini qurish	2
A6	Geometrik sirtlarni tashkil qiluvchi to‘g‘ri chiziq va tekisliklar o‘rtasidagi pozitsion va metrik munosabatlarni tekshirish	2
A7	Qopcog‘i m aium burchakka ochilgan prizmatik va silindrik qutichalarning perspektivasini qurish.	2
A8	To‘rlar va koordinatalar usullarida obyekt perspektivasini qurish.	2
A9	Rasm chizishda perspektiva qoidalaridan amaliy foydalanish.	2
A10	Perspektiv masshtablar. «Yon devor» va «Plani pastga tushirilgan» usullarda perspektiva bajarish	2
A11	Soyalar bo‘yicha asosiy tushunchalar. Tabiiy yoritish orqali ortogonal proeksiyada soya bajarish.	2
A12	Interyer perspektivasi. Burchakli interer perspektivasini qurish.	2
A13	Frontal interer perspektivasini qurish.	2
A14	Ko‘rish nuqtasini tanlash va eng yaxshi ko‘rish burchagi.	2
A15	Perspektiv tasvir qurish usullari. Radial (nuriar izi) usuli.	2
A16	Umumiy vaziyatdagi ko‘pyoqlaning kesishish chizig‘ini aniqlash	2
A17	Chiziqli sirtlar. Aylanish sirtlari.	2
A18	Aylanish sirtlarini umumiy vaziyatdagi tekislik bilan kesishuvi Sirtlarning tekislik bilan kesishuv chizig‘ini va kesim yuzalarining haqiqiy kattaligini yasash	2
A19	Sirtlarning o‘zaro kesishuvi. Sirtlarning o‘zaro kesishishini yordamchi tekisliklar usulida aniqlash	2
A20	Sirtlarning o‘zaro kesishishini yordamchi sferalar usulida aniqlash	2
	Jami	40
	Umumiy jami	60

Amaliy mashg‘ulotlar maxsus dastgohlar va laboratoriya buyumlari: geometrik jismlar (Kub, shar, tsilindr, prizma, konus), kabi jihozlari bilan jihozlangan bo‘lishi kerak. Shuningdek, multimedia qurilmalari bilan jihozlangan bir akademik guruh bir yoki ikki professor-o‘qituvchi tomonidan mashhulotlar o‘tkazilishi maqsadga muvofiq. Mashg‘ulotlar faol va interaktiv usullar yordamida o‘tilishi, mos ravishda munosib pedagogik va axborot texnologiyalar qo‘llanilishi har bir talabaga individual yondoshib dars o‘tish maqsadga muvofiq.

Mashg‘ulotlar shakli: Mustaqil ta’lim (MT) I semestr		soat
1	Oktantlar. oktantdagi nuqtalaming proeksiyalari	2
2	Uchlari turli oktantda joylashgan to‘g‘ri chiziq kesmalarininig proeksiyalari. Kesmani turli nisbatda bo‘lish.	2
3	Uchlari turli oktantda bo‘lgan kesmani tahlii qilish	2
4	Turli vaziyatdagi tekislik izlarini yasash.	2
5	Turli vaziyatdagi tekislik maxsus chiziqlarini aniqlash. Tekislikning eng katta og‘ma chizig‘i	2
6	To‘g‘ri chizik bilan tekislikning o‘zaro vaziyati. To‘g‘ri burchakli proeksyalash xossasi	2
7	Sirtlar.Ular xaqida ma’lumotlar	2
8	Ko‘pyoqlar. Ular xaqida ma’lumotlar	2
9	Sirtlar va Ko‘pyoqlar ustida nuqta tanlash	2
10	Sirtlarni xususuy vaziyatdagi tekislielar bilan kesishuvu	2
11	Sirtlarni umumiy vaziyatdagi tekislielar bilan kesishuvu	2
12	Sirtlarni yoyilmasini yasash	2
13	Sirtlarning o‘zaro kesishuvini aniqlash	2
14	Sirtlarning o‘zaro kesishishini yordamchi tekisliklar usulida aniqlash	2
15	Sirtlarning o‘zaro kesishishini yordamchi sferalar usulida aniqlash	2
	Jami	30

Mashg‘ulotlar shakli: Mustaqil ta’lim (MT) II semestr		soat
1	Plani berilgan to‘g‘ri chiziq kesmasining perspektivasini qurish, tushish nuqtasi va kartina izini aniqlash.	2
2	Tekislikka perpendikulyar to‘g‘ri chiziq o‘tkazish	2
3	Tekislikni kartina va narsaiar tekisiikiari bilan hosii qilgan burchagin aniqlash.	2
4	Bino va obyektiarning perspektivaiarini qurish.	2
5	1nterer perspektivasini bajarish.	2
6	Rejasida kamida to‘rtta uy jihozi berilgan burchakli intererning perspektivasini qurish	2
7	rejasida kamida to‘rtta uy jihozi berilgan frontal intererning perspektivasini qurish	2
8	Perspekt:vada soya bajarish	2
9	Gumbazli va panoramali perspektiva.	2
10	Perspektivada soya yasashning mazmuni	2
11	Intererda soya yasash.	2
12	Aylanish sirtlarining shaxsiy va tushuvchi soyalarini yasash.	2
13	Ko‘zgu va suv sirti yuzasida aks tasvir yasash.	2
14	Perspektiv tasvirlami uning yasalishi jihatidan tahlili.	2
15	Perspektivasi berilgan interer planini tiklash.	2
	Jami	30

Talaba mustaqil ta’limni bajarish uchun darslik va o‘quv qo‘llanmalar fan boblari va mavzularini o‘rganishi; tarqatma materiallar, amaliy ishlar bajarishni o‘rganish; maxsus adabiyotlar bo‘yicha fanlar bo‘limlari yoki mavzulari ustida ishlash; talabaning o‘quv-ijodiy ishlarini bajarish bilan bog‘liq bo‘lgan fanlar bo‘limlari va mavzularini chuqur o‘rganish; tavsiya etiladi. Mustaqil ta’lim mavzulari bo‘yicha talabalar A3 formatda, vazifani chizib va uni taqdimot qilish tavsiya etiladi.

Amaliy mashg‘ulotlarning barcha mavzulari, oraliq nazorat va joriy nazoratlarini to‘la o‘zlashtirgan hamda mustaqil ishni bajargan talabalarga yakuniy nazoratda ishtirok etishga ruxsat etiladi. Talaba semestr oxirida yakuniy nazorat topshiradi.
Talabalarni baholash
Talabalar bilimini baholash semestr va yakuniy nazorat davomida o‘qitish materiallarini o‘zlashtirish ko‘rsatkichi (topshiriqlar, mustaqil ish, test va yozma ish natijasi)ga asoslangan.
O‘quv mashg‘uloti davomida talabalar 100 ballik tizimda baholanadi. Shundan davomat, joriy va oraliq natijasiga 50 ball, yakuniy nazorat natijasiga 50 ball ajratiladi. Joriy va oraliq ballarning umumiy natijasi 30 balldan past bo‘lgan talabalar yakuniy nazoratga kiritilmaydi. Yakuniy nazoratda 30 va undan ko‘p ball to‘plagan talaba fanni o‘zlashtirgan hisoblanadi.

Nazorat turlari bo‘yicha ballar quyidagicha taqsimlanadi:

Topshiriq	Maksimal ball
Amaliy mashg‘ulotlar	15
Mustaqil ta’lim	15
Davomat bo‘yicha maksimal ball	5
Oraliq nazorat bo‘yicha maksimal ball	15
Yakuniy nazorat bo‘yicha maksimal ball	50
Jami:	100 ball

* Izoh: 1. Amaliy va laboratoriya mashg‘ulotlari bo‘yicha ajratilgan 15 ball mavzulardan kelib chiqqan xolda taqsimlanib, aniq topshiriqlar beriladi.
2. Davomat bo‘yicha ajratilgan 5 ball o‘quv mashg‘ulotlariga 76% dan ortiq qatnashgan talabalarga qo‘yiladi.
3. Fan bo‘yicha yuqorida keltirilgan nazoratlarda to‘plangan reyting ballari umumlashtiriladi yakunda ballar 5 baholik tizimga konvertatsiya qilinadi.


Mustaqil ishni baholash. Berilgan mavzular bo‘yicha mustaqil ishini baholash
- Mavzular boyicha referat yozish va rasmiylashtirish - 5 ball;
- tanlangan mavzular bo‘yicha natyurmortlar ishlash - 10 ball.


Talabalarni baholashda quyidagilar hisobga olinadi:
- mashg‘ulotlardagi ishtiroki (davomat);
- mashg‘ulotlardagi faollik va ijodkorlik;
- asosiy va qo‘shimcha o‘quv materiallarini o‘zlashtirish;
- mustaqil ta’lim bo‘yicha topshiriqlarni o‘z vaqtida bajarish;
- nazoratning barcha turlarini o‘z vaqtida bajarish.


Akademik va etik talablar
Fanga oid nazariy va amaliy tushunchalarni to‘la o‘zlashtirish, tahlil natijalarini to‘g‘ri aks ettira olish, o‘rganilayotgan jarayonlar haqida mustaqil mushohada yuritish, ijod qilish va joriy, oraliq nazorat shakllarida berilgan vazifa va topshiriqlarni bajarish, yakuniy nazorat bo‘yicha amaliy ishni topshirish.
Adabiyotlar ro‘yxati.

1. 
   D.U.Sabirova va b. “Chizma geometriya va muhandislik grafikasi” Toshkent. “Fan va texnologiya”. 2019
   
2. 
   A.A.Karimov “Chizma geometriya” Toshkent. “Fan va texnologiya”. 2018
   
3. 
   Sh. Morodov va boshqalar. Chizma geometriya. Toshkent. “Iqtisod va moliya”. 2008 yil.
   
4. 
   B.B.Qulnazarov. Chizma geometriya. Toshkent, «O'zbekiston». 2006.
   
5. 
   J.Yodgorov. Mashinasozlik chizmachiligi. T., O‘zbekiston. 2009.
   
6. 
   M.Xalimov. Chizma geometriya va muhandislik grafikasi. T., Voris- nashriyot, 2013.
   
7. 
   Rahmonov, A.Valiyev. Chizmachilik, “Voris-nashriyot'’. Toshkent-2011
   

Qo‘shimcha adabiyotlar

1. R.Ismatullaev Chizma geometriya. –Toshkent, 2005.

2. Raxmonov I.,Abduraxmonov A.,Chizmachilikdan ma’lumotnoma T. “A.Navoiy” Milliy kutubxona ». 2005.
3. A.A.Чекмарёв, Начертателная геометрия и черчения, M.2006, Вышое оброзование.
4. С.A.Фролов, Начертателная геометрия, M. Infra, 2007
5. Rahmonov va b. Chizmachilik, “Voris-nashriyot” Toshkent-2016.
6. N.Tashimov. Chizmachilik (topografik chizmachilik), “Adabiyot uchqunlari” Toshkent-2016.


Internet saytlari

1. 
   www.tdpu.uz
   
2. 
   www.pedagog.uz
   
3. 
   www.ziyonet.uz
   
4. 
   www.gov.uz