Chizmachilik va chizma geometriya fanlarini rivojlanish tarixi


Download 327.03 Kb.
Pdf ko'rish
bet5/13
Sana05.01.2022
Hajmi327.03 Kb.
#222620
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13
Bog'liq
chizmachilik-va-chizma-geometriya-fanlarini-rivojlanish-tarixi (1)

Abu  Rayhon  Beruniy  (973-1048)  shar  ichida  besh  xil  muntazam 

ko‘pyoqliklar  yasash  mumkinligini  chizmalar  orqali  isbotlab  bergan.  Bular 

noriy - to‘rtyoqlik (tetraedr), orziy - oltiyoqlik (geksaedr), havoiy - sakkizyoqlik 

(oktaedr), falakiy - o‘nikkiyoqlik (dodekaedr), moiy - yigirmayoqlik (ikosaedr) 

lardir . 

O‘rta Osiyoda chizmachilikning muqarrarligini Abu Rayhon Beruniyning 

„Jismlar  ko‘lami  fazoda  uch  tomonga:  birinchisi  uzunlik,  ikkinchisi  kenglik, 

uchinchisi  chuqurlik  yoki  balandlik  bo‘ylab  yo‘nalgan  bo‘ladi.  Jismning  mavhum 

cho‘zilishi  (proyeksiyasi)  emas,  balki  mavjud  cho‘zilishi  (haqiqiy  kattaligi)  shu  uch 

chiziq  bilan  aniqlanadi.  Bu  uch  tomonning  chiziqlari  vositasida  jism  olti  yoqqa  ega 

bo‘lib,  shuncha  yoqlari  bilan  u  fazoda  chegaraianadi.  Bu  olti  voqlar  markazida  bir 

jonivor  turgan  bo‘lib  ,  uning  yuzi  shu  yoqlardan  biriga  qaragan  deb  xayol  qilinsa,  u 





Download 327.03 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling