Chor Rossiyasi tomonidan o’rta osiyoning istilo qilinishi

XIX asrning o‘rtalaridan boshlab chor hukumati o‘zbek xonliklari tasarrufidagi joylarni bosib olishga kirishadi. Chunonchi, 1847 yili Sirdaryoning Orolga quyilish joyi egallanib, Orol harbiy qal’asi barpo etiladi. Bu vaqtlarda Oq machit (Qizil O‘rda), Turkiston, Chimkent, Avliyoota, Pishpek, To‘qmoq va boshqa mavzelarda Qo‘qon xonligining harbiy istehkomlari mavjud edi. 1852 yili chor qo‘shini Oqmachitga hujum qiladi, lekin uni qo‘lga kiritolmaydi. 1853 yilda general Perovskiy boshchiligidagi ikki ming askardan ortiq qo‘shin yana Oqmachitga hujum uyushtiradi. Istehkom mudofaachilari general Perovskiyning taslim bo‘lish haqidagi taklifiga «Bizlar bir dona porox va ko‘chada bir kesak qolguncha, hamma qurollarimiz tamoman sinib bitguncha kurashamiz», deb javob qaytaradi[2]. Darhaqiqat, general Perovskiyning o‘zi keyinchalik istehkom himoyachilari oxirgi imkonlariga qadar qahramonona jang qilganini tan oladi. 22 kunlik qurshov va jangdan so‘ng chor askarlari istehkomni tor-mor etishga muvaffaq bo‘lganlar. Qal’a himoyachilaridan bor-yo‘g‘i 74 kishi tirik qolgan, xolos. Chor qo‘shinlaridan esa 25 kishi halokatga uchragan va 46 kishi yarador qilingan. Istehkom o‘rnida «Perovskiy forti» degan nom bilan rus harbiy qal’asi bunyod etildi. Oqmachitdagi mag‘lubiyat Qo‘qon xonligini qattiq tashvishga soladi. Darhol Toshkentda kuch to‘planib, hokim Sabdalxo‘ja boshchiligida 8 ming askarlik qo‘shin va ko‘ngillilar Oqmachitni egallash uchun yo‘lga chiqadi. Qirg‘in-barot jangdan so‘ng ular 192 kishini yo‘qotadi va yaradorlarni 92 tuyaga ortib ortga chekinadilar.

XIX asrning o‘rtalaridan boshlab chor hukumati o‘zbek xonliklari tasarrufidagi joylarni bosib olishga kirishadi. Chunonchi, 1847 yili Sirdaryoning Orolga quyilish joyi egallanib, Orol harbiy qal’asi barpo etiladi. Bu vaqtlarda Oq machit (Qizil O‘rda), Turkiston, Chimkent, Avliyoota, Pishpek, To‘qmoq va boshqa mavzelarda Qo‘qon xonligining harbiy istehkomlari mavjud edi. 1852 yili chor qo‘shini Oqmachitga hujum qiladi, lekin uni qo‘lga kiritolmaydi. 1853 yilda general Perovskiy boshchiligidagi ikki ming askardan ortiq qo‘shin yana Oqmachitga hujum uyushtiradi. Istehkom mudofaachilari general Perovskiyning taslim bo‘lish haqidagi taklifiga «Bizlar bir dona porox va ko‘chada bir kesak qolguncha, hamma qurollarimiz tamoman sinib bitguncha kurashamiz», deb javob qaytaradi[2]. Darhaqiqat, general Perovskiyning o‘zi keyinchalik istehkom himoyachilari oxirgi imkonlariga qadar qahramonona jang qilganini tan oladi. 22 kunlik qurshov va jangdan so‘ng chor askarlari istehkomni tor-mor etishga muvaffaq bo‘lganlar. Qal’a himoyachilaridan bor-yo‘g‘i 74 kishi tirik qolgan, xolos. Chor qo‘shinlaridan esa 25 kishi halokatga uchragan va 46 kishi yarador qilingan. Istehkom o‘rnida «Perovskiy forti» degan nom bilan rus harbiy qal’asi bunyod etildi. Oqmachitdagi mag‘lubiyat Qo‘qon xonligini qattiq tashvishga soladi. Darhol Toshkentda kuch to‘planib, hokim Sabdalxo‘ja boshchiligida 8 ming askarlik qo‘shin va ko‘ngillilar Oqmachitni egallash uchun yo‘lga chiqadi. Qirg‘in-barot jangdan so‘ng ular 192 kishini yo‘qotadi va yaradorlarni 92 tuyaga ortib ortga chekinadilar.