Chorvachilik qishloq xo‘jaligining muhim tarmog‘i bo‘lib, mamlakatimiz aholisini sut, go‘sht, tuxum va boshqa hayotiy zarur mahsulotlar bilan ta’minlaydi

KIRISH.
Chorvachilik qishloq xo‘jaligining muhim tarmog‘i bo‘lib, mamlakatimiz aholisini sut, go‘sht, tuxum va boshqa hayotiy zarur mahsulotlar bilan ta’minlaydi.
Keyingi yillarda chorvachilikni rivojlantirish uchun hukuma­timiz tomonidan muhim chora-tadbirlar belgilandi. O‘zbekiston Respublikasining «Veterinariya to‘g‘risida», «Fermer xo‘jaligi to‘g‘risida», «Naslchilikni rivojlantirish to‘g‘risida» va bosh­ka bir qator Qonunlari muhim ahamiyatga ega bo‘ldi. Qabul qilingan qonunlar natijasida respublikamizda 2001 yilga kelib qoramol barcha toifadagi xo‘jaliklarda 5334,4 ming boshga, ya’ni 2000 yilga nisbatan 52,6 ming boshga ko‘paydi, shu jum­ladan, fermer xo‘jaliklaridagi qoramol bosh soni 10 foizga oshdi. Sigirlar barcha toifadagi xo‘jaliklarda 2310 ming bosh­ni yoki umumiy podaning 40 foizini tashkil etadi. Qo‘y-ech­kilar barcha turdagi xo‘jaliklarda 8932,6 ming boshni tashkil etdi. Fermer xo‘jaliklarida qo‘y-echkilar 2000 yilga nisbatan 13 foizga ko‘paydi.
Boshqa xo‘jalik turlariga qaraganda 2001 yilda fermer xo‘jaliklarida parranda, go‘sht, sut va tuxum yetishtirish unumi 2–3 foizga ortdi. Ushbu ko‘rsatgichlar mamlakatimizda fermer­lik harakatining keng yoyilayotganligini ko‘rsatadi. Fermer­lar uchun barcha shart-sharoitlar yaratilgan. Ular uzoq yillar­ga ijaraga berilgan yer maydonlaridan foydalangan holda chor­va mahsulotlarini ishlab chiqaruvchi Yuridik shaxs maqomiga ega bo‘lishdi. Chorvachilik bilan shug‘ullanayotgan 30 shar­tli bosh va undan ortiq chorva moli bo‘lgan fermer uchun tu­man hokimligi karoriga asosan, yashayotgan hududiga qarab sug‘oriladigan yerlardan 0,3–0,45 va sug‘orilmaydigan erlar­dan 2 gektargacha har bir shartli bosh mol uchun yer ajratiladi. Hozirda turli kasb egalari fermerlik bilan shug‘ullanishmoqda. Ular o‘zlarining tirishqoqliklari, tinimsiz mehnat qilishlari va malakalarini oshirish ustidan ish olib borayotganliklari tufayli fermerlik harakatiga munosib hissa qo‘shishyapti.
Yaqin kelajakda chorva mahsulotlari yetishtirishda eng riv­ojlangan agrotexnika, mavjud va yangi yaratiladigan mashina hamda jihozlardan unumli foydalana oladigan, jamiyatning iqt­isodiy, huquqiy qonunlarini yaxshi biladigan ma’naviy yetuk mutaxassislar zarur bo‘ladi.
Shu sababli fermerlik harakatini yanada rivojlantirish maqsa­dida bug’ungi kunda kasb-hunar ta’limi yo‘nalishida chorva­dor-fermer, parrandachi-fermer va asalarichi-fermer mutax­assisliklari tayyorlashga katta e’tibor berilmoqda. Mutaxas­sislar chorvachilikda nasddor podani Yuzaga kelishini shak­llantira bilishi, chorva mahsulotlari yetishtirish texnologiyas­ini amaliyotda qo‘llay olishi, chorvachilik bino va inshootlari loyihalarini baholay olishlari, ularni joylarda tadbiq qilishlari, ozuqalarni mexanizatsiyalashgan va avtomatlashtirilgan hol­da zootexnik talablar asosida tayyorlay olishlari, qo‘shimcha ozuqa manbalarini qayta ishlashni, foydalanishni bilishlari kerak. Chorvachilik mahsulotlaridan sutni mexanizatsiyalashgan holda sog‘ib olish, dastlabki ishlov berish va uy sharoitida sut mahsulotlarini qisman tayyorlay bilishlari zarur. Chorvachilik chiqindisi go‘ngni tozalash, qayta ishlash va saqlashni amaliyotda qo‘llay olishlari, qo‘y junini qirqish, ishlov berish jaray­onlarini bilishi shart. Uquvchilar olgan bilimlarni amaliyotda qo‘llab, o‘z malakalarini doimiy ravishda mustaqil rivojlan­tirib borishlari zarur.