Conference Paper · June 018 citations reads 85 author: Some of the authors of this publication are also working on these related projects

1-chizma. Milliy iqtisodiyotga xorijiy investitsiyalarni jalb etishning maqsadli 
klasteri. Muallif tomonidan tuzilgan. 
Birinchi Prezidentimiz I.A.Karimov takidlaganidek: “Bugun joylarda 
iqtisodiyotni yuksaltirish, zamonaviy texnika va texnologiyalar bilan jihozlangan 
yangi korxonalarni barpo etish va rekonstruksiya qilish uchun xorijiy sarmoyalarni 
jalb qilish, … nechog’lik katta ahamiyatga ega ekanini kimgadir isbot qilib 
Iqtisodiyotga xorijiy investitsiyalarni jalb etish 
Aholi 
bandik 
darajasi 
oshadi 
Milliy 
iqtisodiyotga 
jahonning eng 
zamonaviy 
ishlab 
chiqarish 
texnologiyalari 
Milliy 
narxlar 
jahon 
narxlariga 
yaqinlasha
di 
Milliy bozor 
diversifikatsiyal
anadi va uning 
raqobatbardoshl
igi oshadi 
Import 
qilinayotgan 
tovarlar 
lokalizatsiya
lash-tiriladi 
Milliy 
iqtisodiyotni 
miqdor va sifat 
jihatdan o’sishi 
YaIM ning 
o’sishi 
Mamlakatning 
eksport 
salohiyatining 
yuksalishi 
Savdo balansida 
ijobiy saldoga 
erishish 
Milliy valyutani 
barqarorligiga 
erishish 
Aholining turmush 
darajasining o’sishi 
Milliy 
narxlar 
jahon 
narxlariga 
yaqinlasha
di 
Milliy bozor 
diversifikatsiyal
anadi va uning 
raqobatbardoshl
igi oshadi 
Import 
qilinayotgan 
tovarlar 
lokalizatsiya
lash-tiriladi 
Budjet 
daromad-
larining 
oshishiga 
olib keladi 
Milliy narxlar 
jahon 
narxlariga 
yaqinlashadi 
Milliy bozor 
diversifikatsiyalan
adi va uning 
raqobatbardoshligi 
oshadi 
Import 
qilinayotgan 
tovarlar 
lokalizatsiyalas
h-tiriladi 

---

16 
berishga hojat yo’q. bu avvalombor, aholi bandligi, uning ish haqi va
daromadlarni oshirish, bu oxir-oqibatda respublikamiz hududlari, shahar va 
tumanlarimizdagi eng muhim ijtimoiy muammolarni yechish demakdir”.[3]
Xorijiy investitsiyalarni milliy iqtisodiyotga jalb etish orqali quyidagilarga 
erishiladi: 
 Takror ishlab chiqarishni kengaytirilgan siyosatini omalga oshirish; 
 Ilmiy-texnik 
taraqqiyotni 
jadallashtirish, 
milliy 
mahsulotlarni 
raqobatbardoshiligini ta’minlash, uning sifati va hajmini oshirish; 
 Ishlab chiqarishni tarkibiy jihatdan qayta qurish va iqtisodiyot tarmoqlarini 
bir maromda rivojlantirish; 
 Hududlarni iqtisodiy salohiyatini oshirish; 
 Milliy iqtisodiyotni xalqaro integratsiyasini kuchaytirish; 
 Ishsizlik muammosini yumshatish va ma’lum darajada hal etish; 
 Zamon darajasida yuqori mehnat unumdorligiga erishish, mahsulot 
tannarxini pasaytirish; 
 Davlat budjeti daromadlarining oshishi; 
 Milliy va jahon iqtisodiyoti ravnaqi va jamiyat farovonligini oshirish. 
Bundan tashqari xorijiy investitsiyalarni milliy iqtisodiyotga jalb etish 
quyidagi makroiqtisodiy barqarorlashuvga olib keladi (1-chizma 
Xorijiy investitsiyalarni jalb eqilishda mahalliy hokimiyat organlari 
tomonidan hududlarning mavjud investitsion muhitini ko’rsatuvchi xalqaro 
yarmarkalar o’tkazish yuqori samara beradi. 
Mamlakatda qulay investitsion muhit yaratilgan bo’lsa-yu, lekin bu muhit 
haqida xorijiy investorlar hech qanday axborotga ega bo’lmasa, bundan hech 
qanday samaraga erishib bo’lmaydi. Xorijiy investitsiyalar uchun qulay 
investitsion muhitni yaratish va bu muhit haqida kerakli axborotlar bilan 
ta’minlash mamlakatga kiritilayotgan xorijiy investitsiyalar hajmini oshiradi.
Bu borada bizning fikrimizcha, xorijiy investorlarni mavjud investitsoin 
muhit bilan tanishtirishda quyidagi tadbirlar yuqori samara beradi: 
 Mavjud investitsion muhitni namoyon etuvchi ko’rganmali yarmarkalarni 
tashkil etish va ularni o’tkazish; 
 Investitsion muhit haqida axborotlar to’plamlarini yaratish va uni tuli xorij 
tillarida chop etish. 
 Xalqaro moliya tashkilotlari bilan hamkorlik aloqalarini kengaytirish; 
 Xorijiy investorlarga konsalting xizmatlarini ko’satuvchi tashkilotlar bilan 
hamkorlik qilish va ularni kerakli axborotlar bilan ta’minlash. 
Chet el investitsiyalari ichki investitsiyalardan farqli ravishda valyuta va 
milliylashtirish kabi qo’shimcha tavakkalchilikka to’qnashishi ehtimoliga ega 
bo’ladi. Shuning uchun ular bu risklar kafolatlangan va qulay investitsion muhit 
yaratilgan iqtisodiyotga o’z kapitallarini yo’naltiradi. 
Tadqiqotlar ko’rsatishicha, milliy iqtisodiyotning to’g’ridan to’g’ri xorijiy 
investitsiyalarni jalb qilish va ulardan samarali foydalanish holati ichki bozor 
hamda eksportning hajmi, tabiiy va mineral resurslar, malakali ishchi kuchi 

---

17 
mavjudligi, bozor islohotlarini amalga oshirish sur`atlari, iqtisodiy barqarorlik 
omillari bilan bog’liqdir. 
Bizning fikrimizcha, iqtisodiyotga xorijiy investitsiyalarni jalb qilish va qulay 
investitsion muhitni tashkil qilish uchun quyidagi tadbirlarni amalga oshirish 
maqsadga muvofiq: 
 Bozor infratuzilmasini rivojlantirish va sog’lom raqobat muhitini 
shakllantirish; 
 Xorijiy mulkdor huquqlarini kafolatlovchi huquqiy himoyasini kuchaytirish; 
 Joylardagi erkin iqtisodiy hududlar va sanoat zonalarini mavjud 
infratuzilmasini rivojlantirish; 
 Xorijiy 
investorlarga 
ma’lum 
belgilangan 
tarmoqlarga 
kiritilgan 
investitsiyalari uchun imtiyozli muddati tugagach qisman imtiyozlar berish 
tartibini joriy etish; 
 Mamlakatda milliy valyuta tizimini mustahkamlash va uni erkinlashtirish; 
 Tashqi aloqalarni rivojlantirishga xizmat qiluvchi transport infratuzilmasini 
rivojlantirish; 
 Xalqaro investitsion shartnomalarni samaradorligini oshirishda xalqaro 
tashkilotlar bilan hamkorlikda ishlash;