D. I. Mendeleyev gidratlanish nazariyasi

Gidratlanish haqida umumiy tushuncha

Gidratlanish — kimyoviy moddalar (molekula, atom yoki ionlar) ning suv bilan birikishi. Gidratlanishda moddalar suvda eriydi. Tuzlarning gidratlanishi koʻp uchraydigan hodisadir, chunki tuzlar ionlardan iborat, ionlar esa kattagina elektr maydoniga ega boʻlgani uchun suvning qutbli molekulalarini oʻziga tortadi. Suvda erigan tuzning ayrim ionlari ham gidratlangan boʻladi. Ionlar gidratlanganda anchagina issiqdik ajralib chiqadi. Ionlarning gidratlanish issiqligi eriyotgan tuz kristalining yemirilishiga ketgan issiqlik oʻrnini bemalol qoplaydi, shuning uchun koʻp tuzlar eriganda issiqyaik ajralib chiqadi. Ionlarning elektrkimyoviy harakatchanligi va tuz eritmalarining boshqa koʻp xossalari ionlarning gidratlanishiga bogʻliq. Gidratlanish reaksiyalari tabiatda keng tarqalgan, undan lab. ishida va texnikada, qurilishda keng foydalaniladi (masalan, sementning gidratlanishi, sementning suv bilan kimyoviy reaksiyaga kirishish jarayoni, bu reaksiya natijasida sement toshi yuzaga keladi). Sement gidratlanish jarayonida suvsiz klinkerli minerallar — kalsiy silikatlar, kalsiy alyuminatlar va kalsiy alyumoferitlar, mos ravishda kristall gidratlarga — kalsiy gidrosilikatlar, gidroalyuminatlar va gidroferritlarga aylanadi. Sementning gidratlanish tezligi uning tuyilish mayinligiga, qotish haroratiga, suv-sement nisbatiga, klinkerning mineralogik va kimyoviy tarkibiga, qorish uchun ishlatiladigan suv tarkibidagi qoʻshimchalarga bogʻliq buladi.

Ionlarning boglanishi
Ionli bogʻlanish kimyoviy bogʻlanishning bir turi boʻlib, u qarama-qarshi zaryadlangan ionlar yoki elektromanfiyligi keskin farq qiluvchi ikki atom oʻrtasidagi elektrostatik tortishishni oʻz ichiga oladi^[1] va ionli birikmalarda yuzaga keladigan asosiy oʻzaro taʼsirdir. Kovalent bog'lanish va metall bog'lanish bilan birga bog'lanishning asosiy turlaridan biridir. Ionlar elektrostatik zaryadga ega bo'lgan atomlar (yoki atomlar guruhlari). Elektron olgan atomlar manfiy zaryadlangan ionlarni (anionlar deb ataladi) hosil qiladi. Elektronlarni yo'qotadigan atomlar musbat zaryadlangan ionlarni (kationlar deb ataladi) hosil qiladi. Elektronlarning bunday uzatilishi kovalentlikdan farqli ravishda elektrovalentlik deb nomlanadi. Eng oddiy holatda, kation metall atomi, anion esa metall bo'lmagan atomdir, lekin bu ionlar yanada murakkab tabiatga ega bo'lishi mumkin, masalan, NH+ kabi molekulyar ionlar.NH
NH yoki SO2−
SO. Oddiyroq qilib aytganda, ion bog'lanish har ikkala atom uchun ham to'liq valentlik qobig'ini olish uchun elektronlarning metalldan metall bo'lmaganga o'tishi natijasida yuzaga keladi.
Bir atom yoki molekula to'liq elektronni boshqasiga o'tkazadigan toza ionli bog'lanish mavjud bo'lmasligini tan olish muhimdir: barcha ionli birikmalar ma'lum darajada kovalent bog'lanish yoki elektron almashishga ega. Shunday qilib, "ionli bog'lanish" atamasi ion xarakteri kovalent xarakterdan katta bo'lsa, ya'ni ikki atom o'rtasida katta elektron manfiylik farqi mavjud bo'lgan bog'lanish beriladi, bu esa bog'lanishning qutbli (ionli) bo'lishiga olib keladi. elektronlar teng taqsimlangan kovalent bog'lanish. Qisman ion va qisman kovalent xarakterga ega bo'lgan bog'lanishlar qutbli kovalent bog'lanishlar deyiladi.
Ion birikmalari erigan yoki eritma holatida elektr tokini o'tkazadi , odatda qattiq holatda emas. Ion birikmalari odatda yuqori erish nuqtasiga ega bo'lib, ular tarkibidagi ionlarning zaryadiga qarab. Zaryadlar qanchalik yuqori bo'lsa, birlashtiruvchi kuchlar shunchalik kuchli bo'ladi va erish nuqtasi shunchalik yuqori bo'ladi. Ular suvda ham eriydi ; birlashtiruvchi kuchlar qanchalik kuchli bo'lsa, eruvchanligi shunchalik past bo'ladi.