D lutfullayeva, R. Davlatova, M. Saparniyazova

Siz bizni tanimasangiz ham, biz sizni taniymiz.
B. Har him о ‘z ekkanini о ‘radi.
95

---

C. Kim-kim kelar ekan?
D. Yaxshiyamki, sizni chaqiribman, bo ‘Imasa shoshib qolardik.
XJYGA VAZIFA
S  
M.Yusuf she’riyatidan olmosh ishtirokida tuzilgan ritorik 
so‘roq gaplami tanlab ko‘chiring. Olmoshning sintaktik vazifasini 
belgiiang.
S  
G‘.G‘ulom asarlaridan olingan misollar asosida olmoshlarning 
almashinib qo'llanish belgisi haqida ilmiy xulosa yozing.
■S 
Ilmiy manba va darsliklarda olmoshlarga nisbatan ikkilamchi 
nomlar (А.Нурмонов ва б. Узбек тилининг назарий грамматикаси. 
Морфология. - Тошкент, 2001), bo‘sh - ishora m a’noli so‘zlar 
(R. Sayfullayeva va b. Hozirgi o‘zbek tili. -Toshkent, 2007), ichi bo‘sh 
so‘zlar (A.Nurmonov, A.Sobirov, Sh.Yusupova. Hozirgi o‘zbek adabiy 
tili. - Toshkent, 2010. 2-k.) terminlarining qo‘llanishiga munosabat 
bildiring.
•/ 
“Olmoshlar uslubiy vosita sifatida” mavzusida ilmiy xulosa 
yozing.

---

RAVISH SO‘Z TURKUMI
4b
^  
1-amaliy ish. “Tushunchalar tahlili” metodi orqali mavzuga 
oid tayanch tushunchalarga izoh bering. 0 ‘qituvchingiz tomonidan 
berilgan qo‘shimcha ma’lumotlami 3-ustunga qayd eting.
1
2
3
Tushunchalar
Izohi
Qo‘shimcha
ma’lumotlar
Ravish
Holat ravishi
Payt ravishi
O'rin ravishi
Miqdor-daraja ravishi
Maqsad va sabab ravishi
Ravishlarning daraja shakli
2-amaliy ish. Quyidagi gaplardan ravish turkumiga mansub so‘zlami 
ajrating.
1. 
Sherxonning xufiyasi masjidi jomening oldidagi do'konda Said 
Xalil bilan shivirlashib gaplashganini bir кип mol olishga kirganimda 
tasodifan eshitib qoldim (P.Qodirov). 2. Baribir... o'ladi! Bugun, bugun 
bo'lmasayam... ertaga o'ladi! - dedi ikkinchisi (T.Murod). 3. Yurak betlab 
qadam bosganlar ham ко ‘p о ‘tmay to ‘satdan о ‘lib qolaverdilar (T.Malik).
4. Humoyun uning niyatlarini yo'qqa chiqarib, ustidan kulish uchun 
ataylab shunday qildi, chamasi (P.Qodirov).
3-amaliy ish. Matnda qo‘llangan ravishlami topib, gapdagi sintaktik 
vazifasini aniqlang.
Kecha to ‘satdan qor yog‘a boshladi. Qor guppillab yog'ar, 
hammayoq oppoq ко ‘rpaga burkanmoqda edi. Bir pasda atrof nihoyatda 
go'zal tusga kirdi. Juda ko'p odamlarning tabiat in ’omidan bolalarcha