D lutfullayeva, R. Davlatova, M. Saparniyazova

1. Kumushbibi endi о ‘n yettini qo ‘yib, о ‘n sakkizga qadam bosganida, 
b o ‘y i ham onasiga yetayozgan, ammo jussasi onasidan ko'ra to'laroq 
ко ‘rinar edi.
2. Muloyim kishida insof ham, diyonat ham, e ’tiqodga sodiqlik ham, 
vijdon ham, sadoqat ham - hammasi bo 'ladi.
3. Ahmad Yassaviy ко ‘ngil va til birligini qadrlagan,
4. Binolar qurildi, biroq tadbirkorlik ishlari qanday olib borilmoqda?
5. She V bilan kuyning hamohangligiga erishmoq zarur.
6. Ona b a ’zan farzandi boshida parvona bo'lardi, b a ’zan beshikka 
bosh qo 'yganicha uxlab qolardi.
?
&
12-amaliy ish. 
Egallagan bilimlaringizni quyidagi savollarga 
javob berish orqali mustahkamlang.
1. Bog‘lovchilar gapda qanday grammatik vazifa bajaradi?
2. Qaysi tilshunos olimlaming bog‘lovchi so‘z turkumi tadqiqiga oid 
izlanishlari mavjud?
3. Bog‘lovchilar qanday morfologik xususiyatlarga ega?
4. Yordamchi so‘zlar paradigmasida bog‘lovchi qanday o‘rin tutadi?
5. Bog'lovchilaming yuklamalardan farqlanishiga asos bo‘lgan 
belgilari nimada kuzatiladi?
6. Bog‘lovchilar vazifasiga ko‘ra qanday turlarga bo‘lib o‘rganiladi?
7. Bog'lovchilarga vazifadosh bo‘lgan qanday yordamchi so‘zlami 
bilasiz?
UYGA VAZIFA
•/ 
“Sehrii qalpoqcham bo‘lganida...” 
mavzuida kichik matn 
tuzing. Matnda qo‘llangan bog‘lovchilami aniqlab, vazifasiga ko‘ra 
tasniflang.
114

---

S  
S.Ahmad asarlaridan bilan ko‘makchisining bog‘lovchi 
vazifasida qo‘llanishiga misollar toping. Mazkur holat to‘g‘risida o‘zingiz 
qoida chiqaring.
S  
Badiiy asarlardan bog‘lovchilaming gap boshida qo‘llanishiga 
misollar toping. Ulaming matn qismlarini bog‘lashdagi o‘mi to‘g‘risida 
ilmiy xulosa yozing.
S  
S.Zunnunova asarlaridan ham yuklamasining gapda bog‘lovchi 
vazifasida qo‘llanishiga misollar toping.
^ Bog‘lovchi so‘z turkumiga oid bilimingizni quyidagi test 
savollari asosida tekshirib ko‘ring.
1. Quyidagi bog‘lovchilaming qaysi biridan oldin doim vergul 
qo‘yiladi?
A. Agar
B. Deb
C. Ya ’ni
D. Zero
2. Teng bog‘lovchilar qanday turlarga ajratiladi?
A. Biriktiruv, zidlov, ayiruv bog'lovchilari
B. Biriktiruv, zidlov, ayiruv, inkor bog‘lovchilari
C. Biriktiruvchi va ergashtiruvchi bog‘lovchilar
D. Yakka va takror holda qo‘llanuvchi bog‘lovchilar
3 .M a’lumotni maktub yoki telefon orqali tezda yetkazishingizni 
so ‘raymiz. Ushbu gapda bog‘lovchi qanday grammatik vazifa bajargan?
A. Sodda gaplami bir-biriga bog‘lashga xizmat qilgan.
B. Turli gap bo'laklarini bog‘lagan.
C. Uyushiq bo‘laklarni bog‘lagan.
D. Bog‘lovchi hech qanday grammatik vazifa bajarmagan.
115

---

4. Ergashtiruvchi bog'lovchi ishtirok etgan gapni toping.
A.