D lutfullayeva, R. Davlatova, M. Saparniyazova

Farzandlarimizni maqtanchoqlik, kibr kabi та ’naviy kasallikka 
chalinishdan ehtiyot qilishimiz lozim. Zero, kibr-havo, manmanlik, 
dimog ‘dorlik - o ‘z shaxsiyatiga, qobiliyatiga ortiqcha baho berish, о ‘zini 
boshqalardan 
yuqori 
qo ‘yish 
salbiy 
axloqiy 
sifat 
bo ‘lib, 
ular 
kalondimog'lik oqibatida namoyon bo'ladi. Takabbur, manman bola 
o'zgalarning nasihatini yoqtirmaydi. Oxir-oqibatda esa zalolat botqog'iga 
botadi.
(A.Tilavov. “Bolalarga gap uqtirish san’ati. Tarbiya kitobi”)
O tlarda egalik, kelishik, ko‘plik shakllari
1-amaliy ish. Quyidagi topshiriqlami bajaring.
1. 
Egalik va kelishik qo‘shimchalarining aloqa-munosabat shakllari 
deb ham nomlanishiga izoh bering.
61

---

2. 
Otlarga egalik va kelishik affikslari qo‘shilishi bilan yuzaga 
keluvchi tovush o‘zgarishlari haqida ma’lumot bering. Mazkur holatning 
kirill va lotin yozuvidagi umumiy va farqli jihatlarini aniqlang.
2-amaliy ish. Kelishiklaming belgili va belgisiz qo‘llanishi 
masalasiga doir nazariy qarashlar ustida bahs yuriting. Kelishiklaming 
belgisiz qo‘llanishi bilan bog‘liq holatlami sharhlang.
3-amaliy ish. Kelishiklaming o ‘zaro o ‘rin almashinuvi hodisasiga 
misollar keltiring. Misollar asosida kelishiklaming o‘rin almashinib 
qoilanishida grammatik m a’noda yuz beradigan farqlami aniqlang.
4-amaiiy ish. 
10-sinf uchun tuzilgan “Ona tili” darsligida 
(N.Mahmudov va bosh. Ona tili. 10-sinf. -Toshkent, 2017. 47-b.) berilgan 
quyidagi mashqni bajaring.
52-mashq. Berilgan gaplardagi ajratilgan so‘zlarga qavs ichidagi 
kelishik shakllarini qo‘shib ko‘ring, m a’noda yuz bergan o ‘zgarishlami 
izohlang.
1. Yo'lchiboy aka, qayer (-ga, -dan) qochasiz? (Oybek) 2. Baxtim