1-amaliy ish.
Quyidagi gaplarda qo‘llangan olmoshlarning tuzilishiga
ko‘ra turini farqlang.
1.
Axir bu qizlar urush yillarida og ‘alari о ‘mini egallab, dalada va
qurilishlarda qanday mo ‘jizalar ко ‘rsatishdi (Oybek). 2.
Bu voqea Yusuf
Andijoniyga qancha tashvish solib, o'rtaga Boysunqur Mirzo tushib,
o ‘g ‘lini z o ‘rg‘a jallod qo'lidan ajratib olib qoldi (Mirmuhsin). 3.
Men
umrimda ilk bor g ‘o ‘za ekayapman (T. Malik). 4.
Bechora dadam mana
shu bir parcha nonni bizga yedirish uchun qanchalik mehnat qildi
(G‘.G‘ulom). 5.
lchkaridan allakimningbo‘g ‘iq ovozi eshitildi (So 'zl.).
2-amaliy ish.
Matnni mustaqil tarzda davom ettiring.
Matndagi gap
bo‘laklarini olmoshlar bilan almashtiring. Bunda sodda, qo‘shma, juft va
takroriy olmoshlardan foydalanishga harakat qiling.
Uch kundan beri ezib yog'ayotgan yomg'ir tindi. Кип botarda qonga
belangan ufq endi havoning ochilib ketishini va ’da qilgan edi. Lekin
mag‘ribdan esib turgan shamol ko ’p о ‘tmay yana qora bulutlarni haydab
keldi. Yulduzlarning yuzi to ‘sildi. Havo aytarli sovuq emas, biroq kuchsiz
izg ‘irin badanni junjiktiradi.
(T.Malik. “Falak”)
Olmoshlarning morfologik tahlili
1-amaliy ish.
Matnda qo‘llangan olmoshlami morfologik tahlil qiling.
Tapir-tupur ot chopayotganlar - bo'y yetgan xushro‘y qizlar.
Ulaming orasida Gulbadan begim ham bor. Qizlaming hech biri Xonzoda
begimning ko'zi oldida mag'lub b o ‘lib, uyalib qolishni istamaydi,
hammasi to'pni boshqalardan tortib olishga intiladi. Shunda otlari bir-
biriga urilib, ayqashib ketadi, goho biron ot urilish zarbidan gandiraklab
yiqilgudek bo'ladi. Bu qaltis holatlar Xonzoda begimni iztirobga sola
boshladi. Axir bu qizlar eng nufuzli bek-u a ’yonlaming oilasidan.
(P.Qodirov. “Humoyun va Akbar”)
Do'stlaringiz bilan baham: 
