SOXTA HADISLAR TO’QILISHIGA SABAB BO’LGAN BIR NECHA OMILLAR 1 . O’zlarini taqvodor zohid kishi deb bilgan ba’zilar odamlarni yaxshilikka targ’ib qilish,
yomonlikdan qaytarish maqsadida hadis to’qiganlar. Odamlar esa ularning so’zlari va tashqi
ko’rinishlariga ishonib, to’qigan narsalarini hadis deb qabul qilganlar.
2 . O’z mazhablarining boshqalaridan ustun ekanligini isbotlash maqsadida turli hadislar
to’qigan xorijiylar, shialar va shu kabi siyosiy va aqidaviy firqalar bo’lgan.
3 . Har xil hadislar to’qib, musulmon va hadislarga zarar yetkazmoqchi ayrim islom
dushmanlari harakati.
4. Hokimlar va podshohlarga yoqish uchun ularning ishlariga moslab yoki maqtab hadislar
to’qigan ayrim imoni zaif kishilar qilmishi.
5 . Odamlarga qiziqarli bo’lishi va ularning e’tiborini tortib tirikchilik qilish maqsadida turli
hadislar to’q’igan ba’zi qissachilar faoliyati.
6. Birorta ha
m shayx bilmaydigan hadislar to’qib odamlar orasida shuhrat qozonmoqchi
bo’lgan kishilar harakati.
90
Bu esa olimlar oldiga katta mas
’uliyatli vazifani, to’qima hadislarni va “sahih” –
ishonchlilarini ajratib berish vazifasini qo
’ydi.
Islom olamida eng obro
’li hadis to’plamlari quyidagilar hisoblanadi:
“Al-Jomе' as-sahih” (Sahihi Buxoriy), “Sahihi Muslim”, “Sunani Abu Dovud”,
