Darknet va kelajakda axborotlarni tarqalishi

Ta'limda raqamli texnologiyalarni tadbiq etishning zamonaviy tendensiyalari va rivojlanish omillari 
www.pedagoglar.uz
 

 
 
 
 
 
14-to’plam yanvar 2023 
 
9 
Qo'shma Shtatlarda Tor Project notijorat tashkiloti tashkil etilgan. Va nihoyat 2008-
yilda Tor brauzeri paydo bo'ldi. 
Tor brauzer interfeysi 
Tor brauzeri logotipi va asosiy sahifasining ko'rinishi 
Tor (The Onion Router so'zining qisqartmasi) - bu “piyozli” marshrutlash deb 
ataladigan ikkinchi (V2) va uchinchi (V3) avlodlarini amalga oshirish uchun 
mo'ljallangan erkin va ochiq kodli dasturiy ta'minot. Bu proksi-server tizimi bo'lib, 
tinglash(proslushivanie)dan himoyalangan anonim tarmoq ulanishini o'rnatish 
imkonini beradi. Shifrlangan ma'lumotlarni uzatishni ta'minlovchi virtual 
tunnellarning anonim tarmog'i sifatida ko'rib chiqiladi. Brauzer asosan C dasturlash 
tilida yozilgan. Tor yordamida foydalanuvchilar veb-saytlarga tashrif buyurish, blog 
yuritish, tezkor xabarlar va elektron pochta xabarlarini yuborish, TCP protokolidan 
foydalanadigan boshqa ilovalar bilan ishlashda Internetda anonim qolishlari 
mumkin. Trafikni anonimlashtirish serverlarning taqsimlangan tarmog'i - 
tugunlardan foydalanish orqali amalga oshiriladi. Tor nafaqat onlayn maxfiylikka, 
balki tijorat sirlari, biznes aloqalari va umuman aloqa maxfiyligiga tahdid soladigan 
trafik tahlili mexanizmlaridan himoyani ham taʼminlaydi. Tor onion routerlarning 
tarmoq sathlarida ishlaydi, bu esa anonim chiquvchi ulanishlar va anonim maxfiy 
xizmatlar ko'rsatish imkonini beradi. Tor tarmog'ining foydalanuvchilari o'z 
kompyuterlarida Tor serverlariga ulanadigan, ko'p darajali shifrlashdan 
foydalanadigan Tor tarmog'i orqali davriy ravishda zanjirlangan "piyoz" proksi-
serverini boshqaradilar. Tizimga kiradigan har bir ma'lumot paketi tasodifiy 
tanlanadigan uchta turli proksi-server - tugunlar orqali o'tadi. Yuborishdan oldin 
paket ketma-ket uchta: birinchi navbatda - uchinchi tugun uchun, keyin - ikkinchi 
va nihoyat – birinchi tugun uchun kalit bilan shifrlanadi. Birinchi tugun paketni 
qabul qilganda, u shifrning "yuqori" qatlamini (piyozni tozalashga o'xshash) shifrini 
ochadi va keyingi paketni qaerga yuborishni biladi. Ikkinchi va uchinchi serverlar 

---