Dars №1 Inson-kompyuter aloqasi

1-2-MAVZU: Inson va kompyuter munosabatlari.

Reja

1. 
   Inson-kompyuter aloqasi.
   
2. 
   Inson-kompyuter interfeysi.
   
3. 
   Tegishli sohalarda farqlar.
   
4. 
   Xotiraning asoslari.
   

Dars № 1-2. Inson-kompyuter aloqasi

Inson-kompyuter munosabatlari (HCI) insondan foydalanish uchun mo'ljallangan interfaol kompyuter tizimlarini ishlab chiqish, baholash va amalga oshirish usullarini takomillashtirish, shuningdek, ulardan foydalanishning turli jihatlarini tadqiq qilish uchun mavjud bo'lgan va rivojlanayotgan ko'p yo’nalishlarga mo'ljallangan ilmiy soha hisoblanadi. Inson va kompyuterning o’zato ta’sirlariga yaqqol misol qilib sichqonchani olishimiz mumkin bo’ladi.

Inson-kompyuter aloqasi (HCI) - bu tadqiqot, odamlar (foydalanuvchilar) va kompyuterlar orasidagi o'zaro rivojlantirish evolyutsiyasidir. Ko'pincha, kompyuter ilm-fan, muxandislik va o'rganish, boshqa sohalarda majmui sifatida qaraladi. Foydalanuvchilar va kompyuterlar orasidagi o'zaro ta'sir, apparat va dasturiy ta'minotni o'z ichiga oladi va foydalanuvchi interfeysi (yoki interfeys) darajasida tashkil etadi; masalan, ekranlardagi tasvirlar yoki moslamalarni, foydalanuvchi tomonidan apparat kirish qurilmalari (klaviaturalar va sichqonchalar kabi) orqali olingan va samolyot va elektr stantsiyani kabi yirik avtomatlashtirilgan tizimlar bilan boshqa foydalanuvchilarning o'zaro ta'siri. Kompyuter texnologiyalari assotsiatsiyasi inson va kompyuterning "insondan foydalanish uchun interaktiv hisoblash tizimlarini loyihalash, baholash va amalga oshirish bilan bog'liq jarayonlar" va "davom etayotgan jarayonlarni o'rganish" kabi o'zaro munosabatini ko'rib chiqadi. Inson-kompyuter o'zaro ta'sirining muhim jihati foydalanuvchining extiyojlarini ta'minlanishi hisoblanadi. Inson-kompyuter o'zaro munosabatlari inson tarafidan ham, kompyuterdan ham o'rganilayotganligi sababli, tadqiqot davomida olingan ma'lumot inson omilariga va kompyuterga asoslangan. Kompyuter tomonida kompyuter grafikasi, operatsion tizimlar, dasturlash tillari va rivojlanish muhiti texnologiyalari muhim ahamiyatga ega. Inson tarafida aloqa nazariyasi, grafik va sanoat dizayni, tilshunoslik, sotsiologiya, bilim psixologiyasi va foydalanuvchining extiyojlari kabi insoniy omillar. Shunigdek, muhandislik va dizayn masalalari ham. Inson-kompyuter o'zaro intizomga intilishlari tufayli turli darajadagi o'qituvchilar o'zlarining muvaffaqiyatlariga yordam beradi. Ba'zan inson-kompyuter o'zaro ta'sirlashuvi inson-kompyuterning o'zaro ta'siri va kompyuter-inson munosabatlari deb ataladi. Inson-kompyuter o'zaro ta'sirida muhim ahamiyatli tomoni inson kompyuter bilan ishlashga e'tibor berishdir, chunki yomon ishlab chiqilgan interfeyslar ko'plab kutilmagan muammolarga olib kelishi mumkin.

Inson-kompyuterning asosiy vazifasi inson va kompyuter o'rtasidagi o'zaro munosabatlarni takomillashtirish, kompyuterlarni yanada qulayroq qilish (mavjudligi) va foydalanuvchilarning ehtiyojlariga javob berishdir. Xususan, inson-kompyuter bilan o'zaro ta’sirlar quyidagilardan iborat:

Interfeyslarni loyihalash metodologiyasi va rivojlanishi (ya'ni foydalanuvchi talablariga va sinfiga asoslanib belgilangan doirada eng yaxshi interfeyslarni ishlab chiqish, kerakli xususiyatlarni optimallash, o'rganish va ulardan foydalanish samaradorligi);

Interfeyslarni amalga oshirish usullari (masalan, dasturiy vositalar, kutubxonalar va oqilona algoritmlar); interfeyslarni baholash va taqqoslash usullari;

• Yangi interfeyslarni va o'zaro ta'sir o'tkazish usullarini ishlab chiqish; • Tavsiflovchi va taxmin qilinadigan modellarni ishlab chiqish; • o'zaro ta'sirlar nazariyasi. Inson-kompyuter o'zaro munosabatlarining uzoq muddatli vazifasi, insonning bilim qobiliyatini modeli bilan erishmoqchi bo'lgan narsalar o'rtasidagi to'siqni kamaytirishga va kompyuterning unga qo'yilgan vazifalarni tushunishiga yordam beradigan tizimni rivojlantirishdir. Inson-kompyuter bilan ishlaydigan mutaxassislar, qoida tariqasida, haqiqiy dunyo muammolarini ishlab chiqish usullarini amaliy qo'llash bilan shug'ullanadigan ishlab chiquvchilardir. Ularning ishi ko'pincha grafik va veb-interfeyslarni rivojlantirishga qaratilgan. Inson-kompyuter o'zaro ta'sirlar bo'yicha tadqiqotchilar yangi dizaynerlik texnikalarini ishlab chiqish, yangi apparat vositalari bilan tajribalar o'tkazish, yangi dasturiy ta'minot tizimlari uchun prototiplarni yaratish, o'zaro hamkorlikning yangi paradigmalarini o'rganish va o'zaro hamkorlik modellarini ishlab chiqish bilan shug'ullanadi.

Shaxsiy ma'lumotlarni boshqarish (PIM) ni o'rganishda, Inson-kompyuter o'zaro ta'sirlari keng axborot muhitida - odamlar axborotning turli shakllari bilan ishlashlari mumkin. Kompyuter qo'llab-quvvatlanadigan hamkorlik doirasida, bir guruh odamlar bilan hamkorlikni qo'llab-quvvatlash uchun kompyuter tizimlaridan foydalanishga alohida e'tibor qaratilgan. jamoaviy ish boshqarish tamoyillari tashkiliy darajada kompyuter ko'magida hamkorlikdagi ishlar ko'lamini kengaytirish va kompyuter tizimlaridan foydalanilgan holda amalga oshirilishi mumkin.