Dasturiy injiniring va raqamli iqtisodiyot

 
 
3-mavzu: O‘zbekiston Respublikasi fuqarolarining iqtisodiy, ijtimoiy, madaniy va 
ekologik huquqlari
1. 
Mehnat huquqi qanday ma’nolarda ishlatiladi?
Mehnat huquqi, ya'ni ishchi va ish beruvchilarning huquqlari, ish muomala qilish va ish 
boyligini tartibga solishga oid qonun va qarorlar jamiyati. Bu huquqlar ko'p yo'nalishlarda 
ishlab chiqaruvchilar va ishchi uchrashuvlarida o'zaro birlashtirilgan. Ushbu huquqlar 
bilan bog'liq bo'lgan qonunlar ish bilan bog'liq odamlarning maslahatlari, ish xavfsizligi, 
ish vaqti, maosh, sodiqlar, darajalar va boshqa muomalalar kabi bir nechta asosiy 
mavzularni o'z ichiga oladi. 
Mehnat huquqlari umumiy ravishda ishchi va ishlab chiqaruvchilar orasidagi 
munaqashalarni yechish, ishning birlashtirilishi, ish berish, faoliyat davom etish, ish 
muomala qilish tartibini belgilash, odamlarning qadriyatini saqlash va boshqa 
muomalalarni o'z ichiga oladi. Bu huquqlar bilan bog'liq qonunlar har bir davlatda turli 
tartibda amal qiladi va ishchi va ishlab chiqaruvchilar uchun himoya etiladi. 
2. 
O‘zbekiston Respublikasida ta’limning qanday turlari joriy qilingan? 

---

O'zbekiston Respublikasida ta'limning bir necha turdagi shakllari mavjud: 
 
1. Umumiy o'rta ta'lim: Bu ta'lim turi o'zbekistonlik bolalar uchun 5-9 sinflarda olib 
boriladi va 9-11 sinflarda davom ettiriladi. Bu bosqichda o'quvchilar umumiy ta'lim 
oladilar. 
2. Kasb-hunar ta'limi: O'zbekiston Respublikasida kasb-hunar ta'limi keng rivojlanmoqda. 
Bu turi o'quvchilarga texnik va professional ko'nikmalar o'rgatiladi, masalan, texnika litsey 
yoki kollejlarda. 
3. Oliy ta'lim: Bu ta'lim turida oliy malakaviy ta'lim olib boriladi. Universitetlar va 
akademiyalarda oliy malakaviy ta'lim beriladi. 
4. Maktabgacha ta'lim: Bu dastur 1-4 sinflarda olib boriladi. Maktabgacha ta'lim bolalarga 
asosiy umumiy bilimlarni beradi. 
5. Maktab-iy ta'lim: Bu turdagi dastur o'zbekistonlik bolalarga 1-9 sinflarda o'quv beradi 
va 5-9 sinflarda olib boriladi. Bu dastur kasb-hunar ta'limi va umumiy o'rta ta'limni bir 
qatorda birlashtiradi. 
O'zbekiston ta'lim tizimi xalqaro standartlarga muvofiq ravishda rivojlanmoqda. Hukumat 
ta'lim sohasiga katta e'tibor beradi va ta'limning sifatini oshirish uchun harakat qiladi.