Dasturiy vositalar va ularning tasnifi, pedagogik dasturiy vositalar

PDTIar asosida ta'limni kompyuterlashtirishning qator afzalliklari. 
L.A.Kuznetsov o'zining doktorlik dissertatsiyasida: «Informatika kursini 
o'qitish uslubiyotini takomillashtirishdagi muhim yo'nalishlardan biri bu o'quv 
predmeti bo'yicha yaxlit o'quv-uslubiy majmua (O'UM) ni yaratish hisoblanadi. 
Informatika kursi bo'yicha O'UMning alohida xususiyati shundaki, u o'z ichiga 
faqat darslik va uslubiy qo'llanmalar, o'qish uchun kitoblar tizimini emas. 
Shuningdek, PDTIami qo'llash bo'yicha uslubiy qo'IIanmalami va nihoyat, 
PDTlarning o'zini ham qamrab oladi», - deb yozadi. 
Sobiq ittifoqda ta'lim tizimini avtomatlashtirishga ilk bor akademiklar 
A.1.Berg va V.M.Glushkov o'qitishning texnik vositalari va kompyuterlar 
yordamida dasturlashtirilgan ta'limni o'rganishga, maxsus uskunaviy vositalarga 
asoslangan PDTlarni asoslashga kirishib, kompyuter vositasida ta'limni 
avtomatlashtirish muammosini q o'ygan olimlar hisoblanadi. 
Ta'limni kompyuterlashtirish muammosi pedagogika fanida taxminan yarim 
asr oldin pavdo bo'lgan zamonaviy yo'nalish hisoblanadi. Unga bag'ishlangan 
adabiyotlar yildan yilga jadal sur'atlar bilan k o'payib bormoqda. Fransiyada 1987 
yilda informatika bo'yicha yangi milliy reja qabul qilingan va rejaning asosiy 
yo'nalishi yuqori sifatli PDTlarni yaratish, bu muammoni ilmiy hal qilishning 
yangi imkoniyatlarini izlab topishdan iborat deb belgilangan. Shu jumladan. 

---

AQSH, Angliya, Germaniya, Yaponiya. Kanada. Avstraliya, Janubiy Koreya. 
Rossiyada shu yo'nalishdagi psixologik, pedagogik.didaktik. uslubiy, texnik va 
texnologik izlanishlar keng ko'lamda olib borilmoqda. 
Olimlarning monografik asarlarini tahlil qilish asosida PDTlar xususidagi 
fikrlariga qisqacha to'xtalib o'tamiz.O'qituvchi va PDTlar haqida gapiradigan 
bo'lsak. F.Amari o'qituvchilar PDTdan foydalanuvchi emas, balki ularning 
yaratuvchisi bo'lishi lozimligini taklif qilgan.U: «Bu bilan o'qituvchi o'zining 
o'qitish g'oyasini dasturda shakllantirishi. uni tahlil qilish, qo'llash va baholash 
orqali takomillashtirishi mumkin», - deydi. O'qituvchining dars berishi 
o'quvchilarning ham mustaqil o'rganishi bevosita suhbatlar asosida o'rganish 
nazarda tutilgan PDTlarni etriadis va boshqalar ma'qullagan. 
Tahlildan ko'rinadiki, kompyuterli ta'limning markaziy muammosi sifatida 
mukammal PDTlarining ilmiy asoslangan tizimini yaratish qaralishi lozim. 
I.Robertning yozishicha, sifatli PDTIar asosida ta'limni kompyuterlashtirishning 
qator afzalliklari mavjud: 
-o'quvchilarning interfaol holatda ishlashlari ta'minlanadi; 
- foydalanuvchi va kompyuter o'rtasida uzluksiz teskari aloqa o'rnatiladi; - 
o'rganilayotgan hodisalarni vizuallashtirishda model, grafik, chizma. jadvallardan 
unumli foydalaniladi; 
-ekranda tasvirlanayotgan hodisalarni boshqarish osonlashadi; 
-tahlil qilinayotgan narsa-hodisalar to'g'risida ma'lumotlarni qayd qilish.saqlash. 
qayta ishlash imkoniyatlari paydo bo'ladi; 
-ta'lim jarayonini yakkama-yakkalashtirish yaxshilanadi; 
-ta'limni tabaqalash uehun shart-sharoit yaratiladi; 
-o'quvchilar o'zlashtirishini uzluksiz nazorat qilish imkoniyatlari oshadi;
- axborotlarni markaziy ma'lumotlar omborida saqlash va ulardan foydalanishning 
qulay yo`llari zudlik bilan tanlanadi; 
- axborotlarni qayta ishlov berish jarayoni avtomatlashtiriladi. 

---