Dasturlash / Ma ’ lumotlar bazalari

2.3.1.1 Faza 1: Talablar tahlili

Talablar tahlili doirasida to‘la va muayyan shaklda echilishi lozim bo‘lgan maxsus muammolar va barcha qo‘shimcha sharoitlarni to‘laligicha to‘plash uchun avval haqiqiy ahvol tahlili o‘tkaziladi. Bu o‘rinda texnik yoki ishlab chiqarish iqtisodiy masala qo‘yilishiga kiradigan axborot tizimining alohida qismlarini o‘rganish kerak. Bundan keyin masalan, quyidagi masalalarni hal qilish kerak:
Tashkilotning qanday joyida (mas. Bo‘limlarda yoki o‘rinlarda) qanday axborot yoki ishchi jarayonlar paydo bo‘ladi?
Aniqlangan axborot yoki ishchi jarayonlar haqida ularning funktsiyalari va o‘zaro aloqalariga nisbatan qanday mulohazalarga yo‘l qo‘yilishi mumkin?
Qaerda qanday natijalar paydo bo‘ladi va qaerda yoki kimga ular kerak bo‘ladi?
Haqiqiy ahvol tahlili natijalarini rasman ko‘rsatish uchun masalan, ma’lumotlar oqimi diagrammasiga murojaat qiladi (3-bobga qarang).
Haqiqiy ahvol tahlili doirasida ishlab chiqiladigan dasturiy qaror ma’lumotlariga ishlov berishning texnik nuqtai nazaridan ham muayyan tadbiq qilishga ko‘rsatmasiz ham qanoatlanish mumkinki, bu keyingi faza, maxsus reja bilan yaqqol bo‘linishni ifodalaydi.


Talablarni tahlil qilish doirasida avvaliga haqiqiy ahvol tahlili o‘tqaziladi, bunda dasturiy taqsimot tizimining alohida qismlari o‘rganiladi va xujjatlashtiriladi.



2.1-rasm: Kengaytirilgan kaskad model (oraliq nazoratli model). Alohida fazalar kaskad shaklida ko‘rsatilgan. Agar fazalardan birida biron narsa noto‘g‘ri ketayotgan bo‘lsa, oldingi fazaga qaytish mumkin. Fazalar bir-biridan qati’y ajratilgan va shunga yarasha xujjatlashtirilgan natija bilan tugagan

2.3.1.2 Faza 2: Ixtisoslashtirilgan reja

Ixtisoslashtirilgan rejada (ko‘pincha hisob-kitob rejasi deb ataluvchi) ishlab chiqish zarur bo‘lgan dasturiy ta’minot bo‘yicha ma’lumotlar bayon qilinadi. Bu jumladan quyidagi tarkibiy qismlarning ko‘rib chiqilishini va quyidagi savollarga javoblarni bildiradi:


2.2-jadval: Ixtisoslashtirilgan rejaning tarkibiy qismlari