Давлат геология ва минерал ресурслар қЎмитасига қарашли геология фанлари университети

Қуйи ΙΙ қатламни очиш схемаси.( расм №1)

9
2.Тепақўтон конида қазиб чиқариш ишларининг кон-техник шароити

Конда қазиш ишларини олиб бориш учун қуйидаги ҳолатлар тўлиқ ўрганилиб чиқилиши зарур:
− тузилиши;
− таркиби;
− саноатбоп қатлам қалинлиги;
− сув ҳимоя қатламининг қалинлиги тузилиши;
− қазиб олиш чуқурлиги;
− тоғ жинсларининг физик-механик хоссалари;
Ишчи қатламнинг ётиш чуқурлиги Тепақўтон кони участкаларида 220-800м оралиғида жойлашган.Сильвинит руда қатламининг энг қуқур жойлашиши коннинг шимолий қисмида,энг юқори ётиши жанубий қисми(марказий)да кузатилади.Сильви нит қатлами ётиш бурчаги 14-21˚ни ташкил қилади.Руда қатламининг бу тартибда ётиши қазиб олиш ишларига қийинчилик туғдиради.Конда тузли жинслар тўртламчи давр қатламигача жойлашган.Тўртламчи давр қатлами дан кейин сув ҳимоя қатлами жойлашган. Сув ҳимоя қатламининг энг пастки Чегараси Қуйи ΙΙ(пастки қатламгача давом этган.Сув ҳимоя қатлами 104-130 метр қалинликка эга.Коннинг марказий қисмида қатламнинг қалинлиги 1,55 дан 8,55 гача ўртача 4,34 метрни ташкил этади.Сильвинит рудасининг ҳажмий оғирлиги 2,05 н/м³ тошли туз қатламининг ҳажмий оғирлиги 2,15 тн/м^{3 ,} қолган тоғ жинслари нинг ҳажмий оғирлиги2,5 тн/м³дан иборат.

10
Шахта Майдонини Очиш

Бир - бирига параллел бўлган ёнма ён 3 та қия стволлар ёрдамида очилган №1 қия ствол шахтани шамоллатиш ва шахта ичидаги транспортларини ҳаракатланиши учун хизмат қилади. Бу ствол кўндаланг кесим юзаси 15,5 м² бўлиб Урал – 2ОР комбайнлари ёрдамида қазилган ва унинг баландлиги 3,1 м эни 5,1 м ни ташкил қилади.
№3 қия стволи шахтани шамоллатиш ва конвейер транспорти учун хизмат қилади. Бу ствол ҳам Урал-2ОР комбайнлари ёрдамида қазилган ва уни кўндаланг кесим юзаси 20,3 м², баландлиги 3,1 м эни эса 6,6 м .
Кон лаҳимлари қурилиши Ўзбекистон Республикаси тоғ-кон назорати техника хавфсизлик қоидаларига тўлиқ риоя қилган ҳолда амалга оширилган. Қия стволларнинг бир-бирига нисбатан жойлашуви қуйидаги схемада келтирилган.
Стволларнинг қиялик бурчаги 6⁰ бўлиб автомашина ва транспорт техникаларининг ҳаракатланишини таъминлаш мақсадида ўтилган. Шахтада қазиб олинган рудани ер юзасига етказиб бериш фақат конвейер транспорти орқали амалга оширилади. Бош конвейер штрекидан келаётган конвейер лентасининг эгилиш радиуси 300 мм ни ташкил қилади.
Барча мустаҳкамлагичларнинг минимал радиуси 20 м кон тайёрлов лаҳимларини (бош штреклар ва ствол оғзи иншоотлари, марказий шамоллатиш ускуналари, марказий ишчи майдон, марказий руда тўплагич ва ҳакозо) Урал – 2ОР S=15,5 м² комбайини ёрдамида бир марта ўтиш орқали қазилади. Вертикал лаҳимлар эса бурғилаш портлатиш усулида барпо қилинади. Рудникда бурғилаш – портлатиш ишлари унга кўп бўлмаганлиги сабабли портловчи моддалар сақлаш омбори қурилиши талаб этилмайди.
Бош кон лаҳимлари бош транспорт штреклари (шамоллатиш лаҳимлари) конвейер – шамоллатиш штреклари.
Шамоллатувчи лаҳимлар ҳар хил горизонтларда устма-уст жойлашган.

11