Davlat tilini rivojlantirish departamenti davlat tilida ish yuritish

Xizmat yozishmalari


Faks: 8-727-272-55-47


Faks :[phone] E-mail: uztafi(^acadcmy.uz
Direktor:
Nizomiddin Mamadaliyevich Mahmudov


E-mail: [e-mail]
Direktor:
Erden Zadauli Qajibek
2018-yil 2-oktyabr

2018. 
      yil 2-oktyabr
      

Tijorat yozishmalari


Bunday yozishmalar tashkilotlaming bitim (shartnoma)lar tuzish va ulami bajarish bilan bog‘liq bo‘lgan tashqi iqtisodiy rasmiy faoliyatining turli tomonlarim ifodalab, o‘z yo‘nalishi, o‘zining huquqiy va iqtisodiy ahamiyatiga ega.
Xalqaro aloqalarda qabul qilingan tijorat xatlarining hozirgi shakli, uning yozilish odobi bundan 150 yil muqad- dam Angliyada yuzaga kelgan. 0‘zbekiston mustaqillikka erishgach, tashqi iqtisodiy aloqalar yo‘lga qo‘yilishi bilan, o‘z-o‘zidan xalqaro ish yuritishda udum bo‘lgan hujjatlar, jumladan, tijorat yozishmalari ham yo4ga qo‘yildi.
Xizmat xatlarining asosiy turlari - iltimos xat, minnatdor- lik xati, axborot xat, kafolat xati, ilova xat, inkor xati, tak­lif xat kabilar tijorat sohasida ham kcng qo‘Ilanadi. Tijorat yozishmalarida shartnomaga o‘xshash hujjatlar - so^lrovnoma, taklif xat (oferta), buyurtma xat, aksept (shartnomaga rozilik xati), shuningdek, bank hujjatlari - schyot, faktura, avizo ham o‘ziga xos ko‘rinishda keng ishlatiladi.
Tijorat xatlarining yozilish uslubi, gap qurilishi, so‘z birik- malari ko‘proq diplomatik hujjatlardagiga yaqin turadi. Ular mujmal, noaniq fikrdan xoli bo‘lishi, izchil va tugal takliflami yoritishi, eng muhimi, iliq, iltifotli, samimiy ruhda bayon eti- lishi lozim.
Tijorat xati diplomatik xatlarga yaqin lisoniy qoliplarga, so‘z birikmalariga ega. Chunonchi, xatning murojaat qismida quyidagi e’zoz-hurmat so‘zlari ishlatiladi: «Janob...», «Mis-


401

Xizmat yozishmalari

ter...», «Muhtaram...», «Xonim...», «Qadrli...», «Aziz...» va boshqalar.
Xatning xulosa qismi ham iltifotli so‘z va iboralar bilan yakunlanadi: «Sizga chuqur hurmat bilan...», «Kamoli eh ti­ro m Ha...», «Eng ezgu tilaklar ila...» va h.k.
Tijorat xatlarining asosiy matnida quyidagi birikmalar ko‘p qo‘llanadi: «... bay on etilgan»\ «... (sana) yozilgan xati- ngizni olib mammm bo 4dik»; «Bizning taklifimiz haqida Siz nima deysiz?»; «Siz bitim loyihasiga rozimisiz?»; «... bo ‘yicha Sizning iltimosmgizni qo ‘llab-quvvallaymiz»; «Ushbu maktub orqali Sizga minnatdorchilik izhor etmoqchiman»; «Buyurt- mangizni ко ‘rib chiqishga tayyofmiz va Sizlar bilan ham ко r- lik qilishdan mamnunmiz»; «... kabi masalalar bo yicha Sizlar bilan о 'zaro foydali iqtisodiy aloqa o‘rna(moqchi edik»; «Bu bizning islagimizga ham muvqfiq keladi»; «Sizlarning dast- gohlaringizni olishdan manfaaldormiz, huyurtma berishni mo ‘Ijallayapmiz» va h.k.
Tijorat xatlari vazifasiga ko‘ra, asosan, 2 turga boMina- di: so‘rov - so‘rovga javob; oferta (taklif) -- taklifga javob. Amaliyotda tijorat xatlarining da’vo (reklamatsiya) - da’voga javob shakli ham uchrab turadi.
Tijoriy xatlaming aynan shu turlari tomonlar o'Ttasidagi hujjat almashtirish jarayonini belgilaydi.