Davlat tilini rivojlantirish departamenti davlat tilida ish yuritish

fuqarolaming turli darajadagi sudlar, prokuratura singari idoralarga yozadigan va ular tomonidan ко‘rib chiqiladigan arizalari;

uy-joy-kommunal idoralariga yoziladigan arizalar.

Mazkur tasnif asosida muayyan guruhlarga bo‘lingan
arizalar ham, o‘z navbatida, mazmun jihatidan turli-tuman bo‘ladi. Masalan, fuqarolar ko‘p bolali yoki yolg‘iz onalar- ga, kam ta’minlangan oilalaming bolalariga nafaqa va yordam pul lari belgi lash, ijtimoiy ta’minot bo‘limlariga nafaqa belgi- lash, o‘z nafaqalarini qayta hisoblatish, ishlab chiqarishda ort- tirilgan mayiblik munosabati bilan ishchi va xizmatchilarga yetkazilgan zarami qoplash, urush qatnashchilari va nogiron- lariga transport vositalarini (bepul yoki naqd pulga) berish, bolalikdan nogiron bo‘lganlarga har oylik nafaqalar berish,


173

Ma 'lumot-axborot hujjatlari

nogiron va nafaqaxo‘rlarga moMjallangan intemat uylarga qa­bul qilish, nogiron va nafaqaxo‘rlami (dam olish uylari, davo- lash muassasalariga) yo‘llanmalar bilan ta’minlash haqida arizalar yozadilar.
Masalan, nafaqa belgilash yoki uni qayta hisoblatish uchun yozilgan arizani tahlii qilib ko^raylik. Ariza shahar, tuman hokimligi yoki ijtimoiy ta’minot boMimi qoshida- gi nafaqa belgilash komissiyasiga yoziladi. Ariza beruvchi o‘zi haqidagi to‘liq ma’lumotni arizaning bosh qismida ko‘rsatib o‘tadi (ish va yashash joyi, pasport ma’Iumotlari, faxriy unvoni, ilmiy darajalari, nufuzli mukofotlari va b.). Ariza matnida maqsad va uning qonuniyligi aniq bayon qilinadi, shu bilan birga, nafaqa belgilangandan so‘ng ish, turarjoy, oilaviy ahvoli bo‘yicha bo‘ladigan o‘zgarishlar haqida ijtimoiy ta’minot bo‘limini o‘z vaqtida xabardor qilib turish majburiyatini o‘z zimmasiga olganligi yozila­di. Arizada nafaqa belgilash uchun zarur bo‘lgan hujjatlar (mehnat daftarchasining asl nusxasi, pasporti, oliy o‘quv yurti diplomi, faxriy unvoni nusxalari, muayyan davr ichi- dagi daromadi haqidagi ma’lumotnoma)ning ilova qilin- ganligi ko‘rsatiladi.
Ishlab chiqarishda baxtsiz hodisatufayli orttirilgan mayib- lik munosabati bilan ishchi yoki xizmatchiga yetkazilgan zarami qoplash va nafaqa belgilashni so‘rab yozilgan ariza- ga baxtsiz hodisa haqidagi dalolatnoma va kasaba uyushmasi qo'mitasining mehnat muhofazasi bo‘yicha komissiyasining xulosasi ilova qilinadi.
Ma’muriy, huquqni muhofaza etish va boshqa ido- ralarga yoziladigan arizalarning mavzu doirasiga quyi­dagi lar kirishi mumkin: aliment to‘lashdan bosh tortib yur- gan shaxslami qidirish, o‘g‘irlik sodir bo‘lganligi, pasport- ning yo‘qolganligi haqida xabar berish, jinoyat natijasida moddiy yoki jismoniy zarar ko‘rganlik, muayyan shaxsning bedarak yo⁴qolganligi, turarjoyda ro‘yxatga olish yoki


174

Ariza

ro‘yxatdan chiqarishni so‘rash, fuqaroga pasport berish yoki pasportni almashtirish, avtomobil yoki ov miltig‘ini ro‘yxatga olish, ov miltig‘i sotib olishga ruxsat so‘rash va boshqalar. 22-29-ilovaiarda ana shunday arizalardan ba'zi namunalar keltiriladi (bunday arizalarning ayrimlari, xusu- sail, moddiy zararni, alimentni undirish haqidagi arizaJ.ar ba’zan da’vo arizalari deb ataladiki, biz ular haqida keyin- roq to‘xtalamiz).
O^tg^tirlik sodir boHganligi hoi arid a yoziladigan ariza namunasi